Μέρος του βιβλίου: "Oι Προειδοποιήσεις της Καινής Διαθήκης".

Πέτρου Β 2: «ήταν καλύτερα σ' αυτούς να μη γνωρίσουν τον δρόμο της δικαιοσύνης»

Άφησα για το τέλος δυο από τα πλέον «βαριά» θα έλεγα αποσπάσματα αυτού του κεφαλαίου, που είναι μάλιστα και αρκετά όμοια μεταξύ τους: την Πέτρου Β 2 και την επιστολή του Ιούδα. Ας αρχίσουμε από την Πέτρου Β. Αυτή η επιστολή έχει τρία κεφάλαια. Το μεγαλύτερο από αυτά περιγραφεί κάποιους ιδιαίτερα επικίνδυνους ανθρώπους. Έχουμε ήδη δει μέρη από αυτό το κεφάλαιο στην αναφορά μας στους ψευτοδιδασκάλους. Ας διαβάσουμε όμως τώρα ένα μεγαλύτερο κομμάτι αυτού:

Πέτρου Β 2:1-19
«Υπήρξαν, όμως, και ψευδοπροφήτες ανάμεσα στον λαό, όπως και μεταξύ σας θα υπάρξουν ψευτοδάσκαλοι, οι οποίοι θα εισαγάγουν με πλάγιο τρόπο αιρέσεις απώλειας, καθώς θα αρνούνται και τον Δεσπότη που τους αγόρασε, φέρνοντας επάνω στον εαυτό τους γρήγορη απώλεια. Και πολλοί θα ακολουθήσουν στις απώλειές τους, για τους οποίους ο δρόμος της αλήθειας θα δυσφημηθεί. Και θα σας εμπορευθούν με πλαστά λόγια, χάρη πλεονεξίας^. των οποίων η καταδίκη, από τον παλιό καιρό, δεν μένει αργή, και η απώλειά τους δεν νυστάζει. Επειδή, αν ο Θεός δεν λυπήθηκε αγγέλους που αμάρτησαν, αλλά αφού τους έριξε στον τάρταρο δεμένους με αλυσίδες σκότους, τους παρέδωσε για να φυλάγονται προς κρίση^. και αν δεν λυπήθηκε τον αρχαίο κόσμο, αλλά, φέρνοντας κατακλυσμό επάνω στον κόσμο των ασεβών, φύλαξε όγδοο τον Νώε, ως κήρυκα δικαιοσύνης^. και κατέκρινε σε καταστροφή τις πόλεις των Σοδόμων και των Γομόρρων, και τις αποτέφρωσε, κάνοντάς τες παράδειγμα εκείνων που πρόκειται να ασεβούν^. και ελευθέρωσε τον δίκαιο Λωτ, που καταθλιβόταν από την ακόλαστη διαγωγή των ανόμων^. (επειδή, ο δίκαιος, κατοικώντας ανάμεσά τους, με το βλέμμα και με την ακοή βασάνιζε από ημέρα σε ημέρα τη δίκαιη ψυχή του, εξαιτίας των άνομων έργων τους)^. ο Κύριος ξέρει να ελευθερώνει από τον πειρασμό τούς ευσεβείς, τους δε άδικους να τους διατηρεί για την ημέρα της κρίσης, ώστε να τιμωρούνται^. μάλιστα, κι αυτούς που ακολουθούν πίσω από τη σάρκα με επιθυμία ακαθαρσίας, και καταφρονούν την εξουσία^. είναι τολμητές, αυθάδεις, δεν τρέμουν βλασφημώντας τα αξιώματα^. ενώ, οι άγγελοι, καίτοι είναι μεγαλύτεροι σε ισχύ και δύναμη, δεν φέρνουν εναντίον τους βλάσφημη κρίση μπροστά στον Κύριο. Αυτοί, όμως, σαν τα φυσικά άλογα ζώα, γεννημένα για κυρίευση και φθορά, βλασφημούν για πράγματα που αγνοούν, και θα καταφθαρούν μέσα στη δική τους φθορά, και θα πάρουν τον μισθό της αδικίας τους^. στοχάζονται για ηδονή την καθημερινή απόλαυση, είναι κηλίδες και ψεγάδια, ζουν απολαυστικά μέσα στις απάτες τους, συμποσιάζουν μαζί σας^. έχουν μάτια γεμάτα από μοιχεία, και χωρίς να σταματούν από την αμαρτία^. δελεάζουν αστήρικτες ψυχές, έχουν την καρδιά γυμνασμένη σε πλεονεξίες, είναι παιδιά κατάρας^. αφού άφησαν τον ίσιο δρόμο, πλανήθηκαν, και ακολούθησαν τον δρόμο του Βαλαάμ, του γιου του Βοσόρ, που αγάπησε τον μισθό της αδικίας^. ελέγχθηκε, όμως, για τη δική του παρανομία^. ένα άφωνο υποζύγιο, που μίλησε με φωνή ανθρώπου, εμπόδισε την παραφροσύνη του προφήτη. Αυτοί είναι άνυδρες πηγές, σύννεφα που παρασύρονται από ανεμοστρόβιλο, για τους οποίους το πυκνό σκοτάδι φυλάγεται στον αιώνα. Επειδή, μιλώντας υπερήφανα λόγια ματαιότητας, με τις επιθυμίες της σάρκας, με τις ασέλγειες, δελεάζουν εκείνους οι οποίοι πραγματικά απέφυγαν αυτούς που ζουν μέσα σε πλάνη^. οι οποίοι τούς υπόσχονται ελευθερία, ενώ οι ίδιοι είναι δούλοι της διαφθοράς^. δεδομένου ότι, από όποιον κάποιος πέφτει νικημένος, γίνεται και δούλος του.»

Πολλοί αρνούνται ότι οι άνθρωποι στους οποίους το απόσπασμα αυτό αναφέρεται ήταν ποτέ πιστοί. Και όντως, από τα μέχρι τώρα θα μπορούσε κάποιος να πει ότι δεν είναι 100% καθαρό ότι οι άνθρωποι στους οποίους ο Πέτρος αναφέρεται ήταν ποτέ Χριστιανοί, αν και οι ενδείξεις περί αυτού δεν λείπουν: θα αρνούνται και τον Δεσπότη που τους αγόρασε. Επίσης όπως διαβάσαμε: «αφού άφησαν τον ίσιο δρόμο πλανηθήκαν». Πως άραγε μπορεί να αφήσει κανείς τον ίσιο δρόμο αν ποτέ δεν ήταν στον ίσιο δρόμο; Ωστόσο, οι στίχοι της Πέτρου Β που ακολουθούν δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας ότι αυτοί για τους οποίους ο Πέτρος μιλά ανήκαν κάποτε πραγματικά στην οικογένεια των πιστών αλλά στραφήκαν προς τα πίσω, επιστρέφοντας στα μολύσματα του κόσμου:

Πέτρου Β 2:20-22
«Επειδή, αν, αφού απέφυγαν τα μολύσματα του κόσμου, διαμέσου της επίγνωσης του Κυρίου και Σωτήρα, του Ιησού Χριστού, μπλέχτηκαν ξανά σ' αυτά και πέφτουν νικημένοι, έγιναν σ' αυτούς τα τελευταία χειρότερα από τα πρώτα. Επειδή, ήταν καλύτερα σ' αυτούς να μη γνωρίσουν τον δρόμο της δικαιοσύνης, παρά, αφού τον γνώρισαν, να κάνουν πίσω από την άγια εντολή που τους παραδόθηκε. Συνέβηκε δε σ' αυτούς εκείνο της αληθινής παροιμίας: «Ο σκύλος γύρισε ξανά στο δικό του ξέρασμα»^. και: «Το γουρούνι, αφού λούστηκε, γύρισε ξανά στο κύλισμα του βούρκου».

Το ότι αυτοί οι άνθρωποι ανήκαν κάποτε στην οικογένεια των πιστών είναι προφανές από τα ακόλουθα γεγονότα:

i) «απέφυγαν τα μολύσματα του κόσμου, διαμέσου της επίγνωσης του Κυρίου και Σωτήρα» Μιλάει εδώ για επίγνωση του Κυρίου και επίγνωση του Κυρίου χωρίς πίστη δεν γίνεται. Ακόμα και σαν πιστοί το να γνωρίσουμε τον Κύριο μας είναι στόχος μας και όχι κάτι που γίνεται αυτόματα.

Το ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν κάποτε στην οικογένεια των πιστών με προσωπική γνώση του Κυρίου είναι προφανές από την χρήση της λέξης «επίγνωση» που χρησιμοποιείται πέρα από την μετάφραση και στο αρχαίο κείμενο. Αυτή η λέξη δεν σημαίνει απλά εγκεφαλική, επιφανειακή, γνώση. Εν αντιθέσει, σημαίνει επακριβής γνώση που εφαρμόζεται επίσης στην πράξη. Να πως ένα από τα πλέον έγκυρα λεξικά της Βίβλου, το λεξικό του Vine την ορίζει:

Επίγνωση: «σημαίνει «ακριβή, πλήρη γνώση, διάκριση, αναγνώριση» αποδίδοντας πληρέστερη ή πλήρη γνώση. Αυτός που έχει επίγνωση έχει μεγαλύτερη συμμέτοχη από τον απλά «γνωρίζοντα» στο υπό γνώση αντικείμενο, και αυτό έχει επομένως μεγαλύτερη επιρροή σε αυτόν» (η έμφαση έχει προστεθεί)

Η λέξη «επίγνωση» είναι το ουσιαστικό του ρήματος «επιγινώσκω». Σχετικά με αυτό το ρήμα μας λέει και πάλι ο Vine:

«σημαίνει «παρατηρώ, πλήρως κατανοώ, σημειώνω με προσοχή, διακρίνω» και υποθέτει μια περισσότερο βαθιά γνώση του υπό γνώση αντικειμένου απ’ ότι το ρήμα «γινώσκω»; μπορεί επίσης να σημαίνει προχωρημένη γνώση. Έτσι για παράδειγμα στην προς Ρωμαίους 1:32 «οἵτινες τὸ δικαίωμα τοῦ Θεοῦ ἐπιγνόντες» σημαίνει «γνωρίζαν πολύ καλά» ενώ στην προς Ρωμαίους 1:21 «γνόντες τὸν Θεὸν» σημαίνει απλά ότι είχε πέσει στην υπόληψη τους. Μερικές φορές η λέξη «επιγινώσκω» σημαίνει ειδική συμμέτοχη στο υπό γνώση αντικείμενο, και δίνει μεγαλύτερο βάρος στα όσα αναφέρεται. Έτσι στο κατά Ιωάννη 8:32, «καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν» το ρήμα γινώσκω χρησιμοποιείται ενώ στην προς Τιμόθεο Α 4:3: «τοῖς πιστοῖς καὶ ἐπεγνωκόσι τὴν ἀλήθειαν» το ρήμα επιγινώσκω χρησιμοποιείται δίνοντας έμφαση στην συμμετοχή στην αλήθεια.» (η έμφαση έχει προστεθεί)

Κάποιος που δεν πιστεύει μπορεί να ακούσει για τον Θεό αλλά ο Λόγος δεν μπαίνει στην καρδιά του και επομένως δεν θα οδηγήσει ποτέ σε πραγματική γνώση του Ιησού Χριστού, πόσο μάλλον προχωρημένη γνώση που η λέξη «επίγνωση» υπονοεί. Μερικές από τις υπάρχουσες μεταφράσεις στα Νέα Ελληνικά αναγνωρίζουν το γεγονός ότι η λέξη «επίγνωση» σημαίνει βαθειά, προχωρημένη, γνώση και μεταφράζουν το αντίστοιχο απόσπασμα της Πέτρου Β ανάλογα. Άλλες δες το αφήνουν σαν επίγνωση. Να για παράδειγμα δυο μεταφράσεις που βρήκα:

«Αν οι άνθρωποι, λοιπόν, που με τη βαθιά γνώση του Κυρίου μας και σωτήρα Ιησού Χριστού έχουν αποφύγει τη διαφθορά του κόσμου, αναμειχθούν πάλι σ’ αυτήν και βγουν νικημένοι, τότε βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση από πριν. Θα ήταν καλύτερα γι’ αυτούς να μην είχαν γνωρίσει την οδό της σωτηρίας, παρά αφού τη γνωρίσουν να εγκαταλείψουν την άγια εντολή που τους παραδόθηκε.» [Ελληνική Βιβλική Εταιρία, μετάφραση στην Δημοτική]

«Γιατί, αν, ενώ έχουν αποχωριστεί από τα μολύσματα του κόσμου χάρη στη σωστή γνώση του Κυρίου και Σωτήρα Ιησού Χριστού, εμπλέκονται πάλι σ' αυτά, με αποτέλεσμα να νικιούνται, τότε τα στερνά τους έχουν γίνει χειρότερα από τα πρώτα. Γιατί θα ήταν πράγματι προτιμότερο γι' αυτούς να μην είχαν γνωρίσει τη ζωή της δικαιοσύνης, παρά, αφού τη γνώρισαν, να εγκαταλείψουν την άγια εντολή που τους παραδόθηκε.» [μετάφραση «Λόγος»]

Αν και νομίζω ότι έχει γίνει καθαρό ότι η γνώση του Κυρίου που αυτοί οι άνθρωποι είχαν ήταν βαθιά και στην πράξη, άρα γνώση που μόνο σε πιστούς προσιδιάζει, και όχι απλά εγκεφαλική γνώση, δίνω παρακάτω για όσους το επιθυμούν μερικές επιπλέον περιπτώσεις όπου η λέξη «επίγνωση» χρησιμοποιείται αναφορικά με την γνώση του Θεού και του Κυρίου μας Ιησού Χριστού:

Προς Εφεσίους 4:11-14
«Κι αυτός έδωσε άλλους μεν αποστόλους, άλλους δε προφήτες, άλλους δε ευαγγελιστές, άλλους δε ποιμένες και δασκάλους, για την τελειοποίηση των αγίων, για το έργο της διακονίας, για την οικοδομή του σώματος του Χριστού^. μέχρις ότου όλοι ανεξαίρετα να φτάσουμε στην ενότητα της πίστης, και της επίγνωσης του Υιού του Θεού, σε τέλειο άνδρα, σε μέτρο ηλικίας του πληρώματος του Χριστού^. για να μη είμαστε πλέον νήπιοι, με το να κυματιζόμαστε και να περιφερόμαστε με κάθε άνεμο της διδασκαλίας, μέσα στη δολιότητα των ανθρώπων, μέσα στην πανουργία προς μεθόδευση της πλάνης^.»

Προς Εφεσίους 1:17
«δεν παύω να ευχαριστώ τον Θεό για σας, αναφέροντας εσάς στις προσευχές μου^. προκειμένου, ο Θεός του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο Πατέρας της δόξας, να σας δώσει πνεύμα σοφίας και αποκάλυψης, σε επίγνωσή του^.»

Προς Κολοσσαείς 1:9-10
«Γι' αυτό κι εμείς, από την ημέρα που το ακούσαμε, δεν παύουμε να προσευχόμαστε για σας, και να δεόμαστε να γίνετε πλήρεις από την επίγνωση του θελήματός του με κάθε σοφία και πνευματική σύνεση^. για να περπατήσετε αντάξια στον Κύριο, ευαρεστώντας σε όλα, καρποφορώντας σε κάθε έργο αγαθό, και αυξανόμενοι στην επίγνωση του Θεού.»

Προς Κολοσσαείς 2:1-2
«Επειδή, θέλω να ξέρετε ποιον μεγάλο αγώνα έχω για σας και γι' αυτούς που είναι στη Λαοδίκεια, και για όσους δεν έχουν δει σωματικά το πρόσωπό μου^. για να παρηγορηθούν οι καρδιές τους, καθώς θα ενωθούν μαζί, με αγάπη, και σε κάθε πλούτο της πληροφορίας της σύνεσης, σε επίγνωση του μυστήριου του Θεού και Πατέρα και του Χριστού^.»

Προς Κολοσσαείς 3:9-10
«Μη λέτε ψέματα ο ένας στον άλλον, αφού ξεντυθήκατε τον παλιό άνθρωπο, μαζί με τις πράξεις του^. και ντυθήκατε τον καινούργιο, αυτόν που ανακαινίζεται σε επίγνωση, σύμφωνα με την εικόνα εκείνου που τον έκτισε^.»

Προς Τιμόθεο Β 2:24-25
«Ο δούλος του Κυρίου, όμως, δεν πρέπει να μάχεται, αλλά να είναι πράος προς όλους, διδακτικός, ανεξίκακος, διδάσκοντας με πραότητα αυτούς που αντιφρονούν^. μήπως και ο Θεός δώσει σ' αυτούς μετάνοια, ώστε να γνωρίσουν την αλήθεια [αρχαίο κείμενο: «εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας»], και να συνέλθουν από την παγίδα του διαβόλου, από τον οποίο είναι παγιδευμένοι στο θέλημα εκείνου.»

Νομίζω ότι δεν θα ήταν σοβαρό να υποστηρίξουμε ότι κάποιο από αυτά τα αποσπάσματα που αναφέρονται στην επίγνωση του Θεού και του Γιου Του θα μπορούσε επίσης να έχει εφαρμογή και σε ανθρώπους που δεν ήταν πιστοί. Αναρωτιέμαι όμως γιατί παρ’ όλα αυτά μερικοί αντιτίθενται με σθεναρό τρόπο στην ιδέα ότι εκείνοι της Πέτρου Β ήταν κάποτε πιστοί, όταν είναι τόσο καθαρά γραμμένο στην Γραφή ότι μπλέχτηκαν ξανά στα μολύσματα του κόσμου, αφού πρώτα τα είχαν αποφύγει «διαμέσου της επίγνωσης του Κυρίου και Σωτήρα Ιησού Χριστού», την ίδια επίγνωση που είναι ο στόχος και η προσευχή για μας τους πιστούς; Θα μας συμβούλευα να μην αντιπαλεύουμε τον Λόγο του Θεού για χάρη των οποιονδήποτε αγαπημένων μας πιστεύω αλλά σαν μικρά παιδιά να δεχτούμε αθώα τον Λόγο, αφού άλλωστε σ’ Αυτόν, τον ζωντανό Λόγο του Θεού, θα δώσουμε μια μέρα λογαριασμό.

ii) Το ότι αυτοί της προς Πέτρου Β ήταν κάποτε πιστοί είναι επίσης φανερό και από το γεγονός ότι, σύμφωνα με το κείμενο, «κάνουν πίσω από την άγια εντολή που τους παραδόθηκε». Θα μπορούσε άραγε ο Θεός να έχει παραδώσει την αγία εντολή σε απίστους; Δεν το νομίζω.

Μιλώντας για εντολή, έρχεται στο μυαλό μου και το εξής απόσπασμα από την πρώτη επιστολή του Παύλου προς τον Τιμόθεο:

Προς Τιμόθεο Α 6:12-14
«Αγωνίζου τον καλό αγώνα της πίστης, κράτα την αιώνια ζωή, στην οποία και προσκλήθηκες, και ομολόγησες την καλή μαρτυρία, μπροστά σε πολλούς μάρτυρες. Παραγγέλλω σε σένα μπροστά στον Θεό, ο οποίος ζωοποιεί τα πάντα, και στον Ιησού Χριστό, που έδωσε μαρτυρία της καλής ομολογίας μπροστά στον Πόντιο Πιλάτο, φύλαξε την εντολή αμόλυντη, άμεμπτη, μέχρι την επιφάνεια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού^.»

Γιατί πραγματικά να χρειάζονταν ο Παύλος να πει στον Τιμόθεο να φυλάξει αμόλυντη την εντολή αν υποθετικά αυτός ήταν αδύνατο να την μολύνει;

Πηγαίνοντας πίσω σε εκείνους της προς Πέτρου Β: αυτοί ήταν αποδέκτες της «αγίας εντολής» που θα έλεγα ότι είναι ο Λόγος του Θεού και ότι αυτός ορίζει σαν θέλημα του Θεού προς εμάς, σαν εντολές Του. Όπως για παράδειγμα η Ιωάννου Α 3:23 μας λέει:

«Και η εντολή του είναι τούτη: Να πιστέψουμε στο όνομα του Υιού του, του Ιησού Χριστού, και να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, καθώς μας έδωσε εντολή.»

Επιπρόσθετα, αυτοί της Πέτρου Β «γνώρισαν τον δρόμο της δικαιοσύνης». Και πάλι στο αρχαίο κείμενο η λέξη «επίγνωση» χρησιμοποιείται. Όπως μια μετάφραση χαρακτηριστικά έχει αυτό το απόσπασμα:

«Γιατί θα ήταν καλύτερα γι’ αυτούς να μην είχαν γνωρίσει καλά την οδό της δικαιοσύνης παρά, αφού τη γνώρισαν καλά, να στραφούν πίσω στην αμαρτία από την άγια εντολή που τους παραδόθηκε.» [Μεταγλώττιση]

Αυτοί οι άνθρωποι είχαν λοιπόν σε βάθος γνώση του δρόμου της δικαιοσύνης. Τον είχαν γνωρίσει καλά. Θα μπορούσε αλήθεια κάτι τέτοιο να συμβεί αν αυτοί ήταν κάτι άλλο από πιστοί; Δεν νομίζω. Αυτό που νομίζω τα γεγονότα πολύ καθαρά λένε είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί ανήκαν κάποτε στην οικογένεια των πιστών αλλά αποστάτησαν της πίστης. Αποστατώ σημαίνει ότι ανήκω κάπου αλλά μετά το προδίδω, κάνω πίσω, παίρνω αποστάσεις από αυτό. Τέτοιοι, αποστάτες, ήταν και οι άνθρωποι της Πέτρου Β 2.

Ποιο τώρα θα είναι το τέλος αυτών των ανθρώπων; Η απάντηση είναι στα παρακάτω αποσπάσματα της Πέτρου Β 2:

«Επειδή, θα ήταν καλύτερα σ' αυτούς να μη γνωρίσουν τον δρόμο της δικαιοσύνης, παρά, αφού τον γνώρισαν, να κάνουν πίσω από την άγια εντολή που τους παραδόθηκε.

Και:

«των οποίων η καταδίκη, από τον παλιό καιρό, δεν μένει αργή, και η απώλειά τους δεν νυστάζει.»

Επόμενο τμήμα: Ιούδας: «ασεβείς, που μεταστρέφουν τη χάρη του Θεού μας σε ασέλγεια»