Μελέτες πάνω στην αγάπη (Μέρος 1)
Μια από τις πιο συχνά απαντούμενες λέξεις στην Βίβλο είναι η λέξη "αγάπη". Με δεδομένη την σημαντικότητα που ο Λόγος του Θεού δίνει σ’ αυτήν την λέξη θα αφιερώσουμε αυτό και το επόμενο τεύχος στην λεπτομερή εξέταση της.
Αγάπη: τι είναι;
Πριν να είμαστε σε θέση να μιλήσουμε για την αγάπη, θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι καταλαβαίνουμε τι αυτή είναι. Θα πρέπει λοιπόν να μελετήσουμε τον Λόγο του Θεού και να δούμε τι αυτός ο Λόγος ορίζει ως αγάπη. Αυτό ακριβώς θα κάνουμε σήμερα ξεκινώντας από την προς Γαλάτας 5/ε/.
1. Αγάπη: προϊόν της νέας φύσης
Η προς Γαλάτας 5/ε/ είναι ένα κεφάλαιο το οποίο σ’ ένα μεγάλο βαθμό είναι αφιερωμένο στη αντιπαραβολή της παλιάς φύσης (ή "σάρκα" στην προς Γαλάτας 5/ε/) και της "νέας φύσης" (ή "πνεύμα" στο ίδιο κεφάλαιο) και στην σύγκρουση που υπάρχει μεταξύ τους. Σχετικά τώρα με τους όρους "παλιά φύση" και "νέα φύση", αυτοί χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν αντίστοιχα την κατάσταση ενός ανθρώπου πριν να πιστέψει και αφού πιστέψει. Πριν κάποιος να γίνει Χριστιανός, δηλαδή πριν να ομολογήσει με το στόμα του τον Κύριο Ιησού και πιστέψει με την καρδιά του ότι ο Θεός τον ανέστησε από τους νεκρούς (προς Ρωμαίους 10/ι/9), περιγράφεται σαν "νεκρός για τις παραβάσεις και τις αμαρτίες" (προς Εφεσίους 2/β/1). Οποιοδήποτε έργο ένας μη σωσμένος άνθρωπος και αν κάνει, ενώπιον του Θεού θεωρείται πάντα σαν "νεκρός για τις παραβάσεις και τις αμαρτίες". Μπορεί να φαίνεται ευγενικός, να δίνει χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς, να διαδηλώνει για την ειρήνη, τα ζώα, το περιβάλλον, αλλά για τον Θεό είναι "νεκρός για τις παραβάσεις και τις αμαρτίες", ένας άνθρωπος "αποξενωμένος από την ζωή του Θεού" (Εφεσίους 4/δ/18), ακριβώς όπως ο Αδάμ ήταν μετά την πτώση. Μερικοί από τους όρους που η Βίβλος χρησιμοποιεί για να περιγράψει αυτόν τον άνθρωπο, αυτήν την διεφθαρμένη φύση, είναι: "παλιός άνθρωπος" (προς Εφεσίους 4/δ/22, Κολοσσαείς 3/γ/9), "σάρκα" (προς Γαλάτας 5/ε/13-26, προς Ρωμαίους 8/η/1-13), "ψυχικός άνθρωπος" (προς Κορινθίους Α 2/β/14), "σώμα του θανάτου" (προς Ρωμαίους 7/ζ/24). Σ’ αυτό το άρθρο ο όρος που θα χρησιμοποιηθεί είναι "παλιά φύση".
Ευτυχώς, αυτή η διεφθαρμένη φύση δεν είναι το μόνο ενδεχόμενο για έναν άνθρωπο. Ο άνθρωπος δεν είναι καταδικασμένος να παραμείνει αιώνια "νεκρός για τις παραβάσεις και τις αμαρτίες". Όντως αυτή η κατάσταση μπορεί να αναστραφεί και ο τρόπος είναι η ομολογία με το στόμα του Κυρίου Ιησού και η πίστη με την καρδιά ότι ο Θεός τον ανέστησε από τους νεκρούς. Όπως η προς Ρωμαίους 10/ι/9 μας λέει:
Προς Ρωμαίους 10/ι/9
"εάν ομολογήσης διά του στόματος σου τον Κύριον Ιησούν, και πιστεύσης εν τη καρδιά σου ότι ο Θεός ανέστησεν αυτόν εκ νεκρών, θέλεις σωθή."
Όταν κάποιος ομολογεί με το στόμα του τον Κύριο Ιησού και πιστεύει με την καρδιά του ότι ο Θεός τον ανέστησε από τους νεκρούς, αναγεννιέται, γεννιέται ξανά1, και σαν αποτέλεσμα αυτής της γέννησης λαμβάνει μια νέα φύση. Από την πλευρά του Θεού, δεν είναι πλέον "νεκρός για τις παραβάσεις και τις αμαρτίες" αλλά ζωοποιημένος (προς Εφεσίους 2/β/5), σωσμένος (προς Ρωμαίους 10/ι/9), άγιος και δίκαιος ενώπιον Αυτού (προς Ρωμαίους 3/γ/21-28, προς Κορινθίους Α 1/α/30). Ακόμη, έχει άγιο πνεύμα το οποίο μπορεί και να φανερώσει (προς Κορινθίους 12/ιβ/8-10) και είναι γιος του Θεού (προς Γαλάτας 3/γ/26), για να αναφέρουμε μερικά μόνο από τα πράγματα που κάποιος έχει σαν αποτέλεσμα της νέας γέννησης. Όλα αυτά τα πράγματα που ένας άνθρωπος παίρνει σαν αποτέλεσμα της νέας γέννησης, συνιστούν την νέα φύση, ή για να χρησιμοποιήσουμε την ορολογία της Βίβλου, τον "νέο άνθρωπο" (προς Εφεσίους 4/δ/24), ή "πνεύμα2" (προς Γαλάτας 5/ε/5-25). Εντούτοις, το γεγονός ότι όταν κάποιος πιστεύει λαμβάνει μια νέα φύση δεν σημαίνει ότι η παλαιά φύση εξαφανίζεται αυτόματα. Αντ’ αυτού, μετά την νέα γέννηση ένα παιδί του Θεού έχει μέσα του τόσο την παλιά όσο και την νέα φύση. Το γεγονός ότι αυτές οι δυο φύσεις είναι αντίθετες η μια προς την άλλη, δημιουργεί μια σύγκρουση ανάμεσα τους. Όπως η προς Γαλάτας 5/ε/16-17 μας λέει:
Προς Γαλάτας 5/ε/16-17
"Λέγω λοιπόν, περιπατείτε κατά το πνεύμα [νέα φύση], και δεν θέλετε εκπληροί την επιθυμίαν της σαρκός [παλιά φύση]. Διότι η σάρξ επιθυμεί ενάντια του πνεύματος, το δε πνεύμα ενάντια της σαρκός ταύτα δε αντίκεινται προς άλληλα ώστε εκείνα τα οποία θέλετε να μην πράττητε."
Η παλιά φύση ή σάρκα είναι ενάντια στην νέα φύση ή πνεύμα. Για να βγει κανείς νικητής σ’ αυτήν την σύγκρουση αυτό που χρειάζεται δεν είναι να προσπαθήσει να βάλει σε τάξη την διεφθαρμένη παλιά φύση. Αντ’ αυτού αυτό που χρειάζεται να κάνει είναι να περπατήσει κατ’ ευθείαν με την νέα φύση. Όπως το απόσπασμα λέει: "περιπατείτε κατά το πνεύμα [την νέα φύση], ΚΑΙ [ΣΑΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ] δεν θέλετε εκπληροί την επιθυμίαν της σαρκός [της παλιάς φύσης]". Ο τρόπος για να μην εκπληρώσει κανείς την επιθυμία της παλιάς φύσης, δεν είναι το να κρατά μια λίστα από μη και πρέπει αλλά να περπατήσει με την νέα φύση δηλαδή να βάλει στο μυαλό του και να χρησιμοποιήσει όλα τα πράγματα που ο Λόγος του Θεού λέει ότι είναι και ότι μπορεί να κάνει. Καθώς κάποιος κάνει αυτό, τα έργα της σαρκός εξαφανίζονται.
Το αποτέλεσμα του περπατήματος με την νέα φύση, με το πνεύμα, δίνεται στην προς Γαλάτας 5/ε/19-23 μαζί με τα αποτελέσματα του περπατήματος με την παλιά φύση, την σάρκα:
Προς Γαλάτας 5/ε/19-23
"Φανερά δε είναι τα έργα της σαρκός. τα οποία είναι μοιχεία, πορνεία, ακαθαρσία, ασέλγεια, ειδωλολατρία, φαρμακεία, έχθραι, έριδες, ζηλοτυπίαι, θυμοί, μάχαι, διχοστασίαι, αιρέσεις, φθόνοι, φόνοι, μέθαι, κώμοι, και τα όμοια τούτων. περί των οποίων σας προλέγω, καθώς και προείπον, ότι οι τα τοιαύτα πράττοντες βασιλείαν Θεού δεν θέλουσι κληρονομήσει. Ο δε καρπός του πνεύματος είναι αγάπη, χαρά ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης εγκράτεια."
Η πρώτη κατηγορία από πράξεις ή συμπεριφορές είναι έργα της σάρκας, δηλαδή έργα τα οποία είναι εκδηλώσεις της παλιάς φύσης. Σε αντίθεση, η δεύτερη κατηγορία δίνει τον "καρπό του πνεύματος", δηλαδή το προϊόν του περπατήματος με το πνεύμα, με την νέα φύση. Επαναλαμβάνουμε ότι αυτό το προϊόν, ο καρπός της νέας φύσης, δεν έρχεται σαν αποτέλεσμα κάποιου συγυρίσματος της παλιάς φύσης αλλά με το περπάτημα με την νέα φύση δηλαδή, με το να μπουν καλά στο μυαλό και να χρησιμοποιηθούν όλα όσα ο Λόγος του Θεού λέει ότι είμαστε και μπορούμε να κάνουμε. Όπως μπορούμε να δούμε, μεταξύ των προϊόντων του περπατήματος με την νέα φύση, είναι επίσης η αγάπη. Η αγάπη επομένως δεν είναι μια ιδιότητα που θα μπορούσε να την έχει ο παλιός άνθρωπος, αφού είναι προϊόν του ΝΕΟΥ ανθρώπου, της νέας φύσης. Μαζί με την νέα φύση πήραμε την ικανότητα να αγαπάμε, να έχουμε χαρά ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, αγαθοσύνη, πίστη, πραότητα εγκράτεια. Καθώς περπατάμε με την νέα φύση, όλα αυτά έρχονται σαν προϊόν, σαν φρούτο, στις ζωές μας.
Για να καταλήξουμε λοιπόν: η αγάπη είναι κάτι το οποίο έχει να κάνει με την νέα φύση μόνο. Η παλιά φύση είναι νεκρή για τις παραβάσεις και τις αμαρτίες και τίποτα καλό δεν έρχεται απ’ αυτήν. Αυτό πιθανόν μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε το λάθος της φράσης "σ’ αγαπώ" όπως αυτή χρησιμοποιείται από τον κόσμο. Η αγάπη, όπως αυτή ορίζεται από τον Θεό στην Βίβλο, είναι προϊόν της νέας φύσης και δεν μπορεί να παραχθεί παρά μόνο από εκείνους οι οποίοι έχουν αυτήν την φύση (δηλαδή από ανθρώπους οι οποίοι έχουν ομολογήσει με το στόμα τους τον Κύριο Ιησού και έχουν πιστέψει με την καρδιά τους ότι ο Θεός τον ανέστησε από τους νεκρούς), ΚΑΙ επίσης περπατάν μ’ αυτήν την φύση.
2. Προς Κορινθίους 13/ιγ/4-7: η αγάπη είναι......
Έχοντας ξεκαθαρίσει ότι η αγάπη είναι αποτέλεσμα του περπατήματος με την νέα φύση, θα πάμε τώρα στην προς Κορινθίους Α 13/ιγ/4-7 για να εξετάσουμε κάποια από τα πράγματα που η αγάπη είναι και κάποια που αυτή δεν είναι. Εκεί λοιπόν διαβάζουμε:
Προς Κορινθίους Α 13/ιγ/4-7
"Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται. η αγάπη ου ζηλοί. η αγάπη ου περπερεύται, ου φισιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αλήθεια. πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει."
(αρχαίο κείμενο)
Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να εξετάσουμε σε μεγαλύτερο βάθος καθένα από τα πράγματα που η αγάπη είναι και καθένα από τα πράγματα που δεν είναι, στοχεύοντας σε μια περισσότερο ακριβή κατανόηση αυτών.
i) Η αγάπη μακροθυμεί
Το πρώτο πράγμα που μαθαίνουμε ότι η αγάπη κάνει είναι ότι μακροθυμεί. Το ρήμα "μακροθυμώ" είναι σύνθετη λέξη από το "μακρύς" και "θυμός". "Μακροθυμώ" λοιπόν σημαίνει "καθυστερώ πολύ πριν να θυμώσω3" και είναι το αντίθετο του "ευέξαπτος". Το "μακροθυμώ" έχει περισσότερο την έννοια του είμαι υπομονετικός με τους ανθρώπους παρά του είμαι υπομονετικός με τις καταστάσεις. Για το τελευταίο υπάρχει μια άλλη λέξη (το "υπομένω") η οποία χρησιμοποιείται αργότερα στο ίδιο απόσπασμα της προς Κορινθίους Α. Η αγάπη επομένως δεν θυμώνει γρήγορα με τους ανθρώπους, δεν είναι ευέξαπτη, αλλά αντέχει υπομονετικά.
ii) Η αγάπη χρηστεύται
Κάτι άλλο που η αγάπη κάνει είναι ότι "χρηστεύται". Το ρήμα "χρηστεύομαι" που χρησιμοποιείται εδώ, δεν χρησιμοποιείται κάπου αλλού στην Καινή Διαθήκη. Εντούτοις, χρησιμοποιείται αρκετές φορές σε δυο άλλες μορφές. Η μια είναι το επίθετο "χρηστός" και η άλλη το ουσιαστικό "χρηστότης". "Χρηστός" σημαίνει "καλός, ήπιος, μαλακός, καλοκάγαθος. ενεργητικά ευεργετικός παρά την αχαριστία που μπορεί να εκδηλώνεται". Συνεπώς "χρηστεύομαι" σημαίνει συμπεριφέρομαι ως "χρηστός", δηλαδή είμαι καλός, ήπιος, μαλακός, καλοκάγαθος ακόμα και αν έχω να αντιμετωπίσω αχαριστία.
iii) Η αγάπη ου ζηλοί
Το ρήμα "ζηλόω" που παρουσιάζεται εδώ καθώς και το αντίστοιχο ουσιαστικό "ζήλος" χρησιμοποιούνται τόσο με καλή όσο και με κακή έννοια. Με καλή έννοια για παράδειγμα είναι η χρήση στην προς Κορινθίους Α 14/ιδ/1 όπου μας λέγεται: "ακολουθήται την αγάπη. και ζητήται μετά ζήλου [ζηλούτε στο αρχαίο] τα πνευματικά". Εντούτοις, οι περισσότερες χρήσεις είναι με την κακή έννοια. Μ’ αυτήν την έννοια, "ζήλος" σημαίνει φθόνος, ζήλια. Η Ιακώβου 3/γ/14-16 ξεκαθαρίζει τόσο την πηγή όσο και τα αποτελέσματα του ζήλου:
Ιακώβου 3/γ/14-16
"Εάν όμως έχητε εν τη καρδία υμών φθόνον ["ζήλος" στο αρχαίο] πικρόν και φιλονεικίαν, μη κατακαυχάσθε και ψεύδεσθε κατά της αλήθειας. Η σοφία αυτή δεν είναι άνωθεν καταβαίνουσα, αλλ’ είναι επίγειος, ζωώδης, δαιμονιώδης. διότι όπου είναι φθόνος ["ζήλος" στο αρχαίο] και φιλονικία, εκεί ακαταστασία, και παν αχρείον πράγμα"
Η πηγή του φθόνου και της ζήλιας είναι η σάρκα, η παλιά φύση (δες επίσης προς Γαλάτας 5/ε/20). Όταν υπάρχει φθόνος, τότε είσαι ευτυχισμένος όταν υποφέρω και υποφέρεις όταν είμαι ευτυχισμένος, εντελώς αντίθετα από ότι ο Λόγος του Θεού λέει (προς Κορινθίους Α 12/ιβ/26). Σε αντίθεση, και αφού η αγάπη δεν φθονεί, όταν αγαπάς είσαι ευτυχισμένος όταν είμαι ευτυχισμένος και υποφέρεις μαζί μου όταν υποφέρω.
iv) Η αγάπη ου περπερεύται
Κάτι άλλο που η αγάπη δεν κάνει είναι να "περπερεύται". Αν και ο Βάμβας έχει μεταφράσει αυτήν την λέξη σαν "αυθαδιάζω", αυτό που αυτήν σημαίνει είναι καυχώμαι4, "κοκορεύομαι". Είναι αυτό το είδος συμπεριφοράς που λέει συνέχεια "εγώ έκανα, εγώ έχω, εγώ θα φτιάξω, εγώ εκείνο, εγώ το άλλο,....." Η λέξη "εγώ" χρησιμοποιείται πολύ συχνά από ένα άνθρωπο που "περπερεύται". Επίσης εμείς σαν χριστιανοί κάνουμε μερικές φορές το ίδιο πράγμα. Λέμε: "εγώ έκανα αυτό και εκείνο για τον Κύριο", "εγώ προσευχήθηκα τόσο πολύ", "εγώ ξόδεψα παρά πολύ χρόνο στην μελέτη της Βίβλου σήμερα", "εγώ ξέρω αυτό και το άλλο από την Βίβλο" εννοώντας ότι είμαι πιο καλύτερος από σένα που πιθανόν δεν έκανες "τόσα πολλά". Εντούτοις, όταν έχουμε αγάπη δεν καυχιόμαστε, γιατί γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει τίποτα που να μας κάνει διαφορετικούς από οποιονδήποτε άλλον αδελφό ή αδελφή στο σώμα του Χριστού. Όπως η προς Κορινθίους Α 4/δ/7 μας λέει:
Προς Κορινθίους Α 4/δ/7
Διότι τι σε διαφέρει από του άλλου; και τι έχεις το οποίον δεν έλαβες; Εάν δε και έλαβες, τι καυχάσαι ως μη λαβών;"
Καθετί που έχουμε μας δόθηκε από τον Κύριο. Το λάβαμε, δεν το πετύχαμε μόνοι μας. Γι’ αυτό ακριβώς δεν έχουμε κανένα λόγο να καυχόμαστε σε οτιδήποτε ή σε οποιονδήποτε άλλο εκτός από τον Κύριο. Όπως η προς Κορινθίους 1/α/29-31 λέει:
Προς Κορινθίους 1/α/31
"Ο ΚΑΥΧΩΜΕΝΟΣ ΕΝ ΚΥΡΙΩ ΑΣ ΚΑΥΧΑΤΑI."
Θα καυχηθούμε λοιπόν στην αξία μας, στις ικανότητες μας στην αφοσίωση μας; Όχι αν αγαπάμε. Aν αγαπάμε θα καυχηθούμε στον Κύριο και μόνο σ’ Αυτόν.
v) Η αγάπη ου φυσιούται
Κάτι άλλο που η αγάπη δεν κάνει είναι ότι δεν "φυσιούται". Κατά κυριολεξία το ρήμα "φισιόω" που χρησιμοποιείται εδώ σημαίνει "φουσκώνω, φυσάω". Στην Καινή διαθήκη χρησιμοποιείται 7 φορές 6 από τις οποίες στην προς Κορίνθιους Α5. Σε όλες τις περιπτώσεις χρησιμοποιείται μεταφορικά με την έννοια του υπερηφανεύομαι, φουσκώνω από περηφάνια. Μια χαρακτηριστική χρήση της λέξης αυτής είναι στην προς Κορινθίους Α 8/η/1 όπου διαβάζουμε:
Προς Κορινθίους 8/η/1-3
"Περί δε των ειδωλόθυτων, εξεύρομεν, ότι πάντες έχομεν γνώσιν. η γνώσις όμως φυσιοί, η δε αγάπη οικοδομεί. Και εάν τις νομίζει ότι εξεύρει τι, δεν έμαθεν έτι ουδέν καθώς πρέπει να μάθει. αλλ’ εάν τις αγαπά τον Θεόν, ούτος γνωρίζεται υπ’ αυτού."
Η απλή εγκεφαλική γνώση φουσκώνει. Δεν μελετάμε την Γραφή για να κερδίσουμε εγκεφαλική γνώση αλλά για να γνωρίσουμε τον Θεό που αποκαλύπτει τον εαυτό του σ’ αυτήν. Όπως η Ιωάννου Α 4/δ/8 μας λέει: "όστις δεν αγαπά, δεν εγνώρισε τον Θεόν. διότι ο Θεός είναι αγάπη." Χωρίς αγάπη δεν θα γνωρίσουμε τον Θεό ακόμα και αν έχουμε πλήρη εγκεφαλική γνώση της Γραφής. Μάλιστα, αν η γνώση της Γραφής παραμείνει απλή εγκεφαλική γνώση και δεν συνοδευτεί από αγάπη τότε το αποτέλεσμα θα είναι να φέρει φούσκωμα, περηφάνια, δηλαδή το ακριβώς αντίθετο της αγάπης.
vi) Η αγάπη ουκ ασχημονεί
Κάτι άλλο που η αγάπη δεν κάνει είναι να ασχημονεί. "Ασχημονέω" σημαίνει "συμπεριφέρομαι απρεπώς, δε έχω την πρέπουσα συμπεριφορά, δρω ηθικώς άσχημα". Έτσι για παράδειγμα στην προς Ρωμαίους 1/α/27, το λάθος της ομοφυλοφιλίας αποκαλείτε "ασχημοσύνη" (το προϊόν του "ασχημονέω"). Η αγάπη επομένως δεν συμπεριφέρεται με απρεπή τρόπο, και όταν μια τέτοια συμπεριφορά παρατηρείται δεν προέρχεται παρά από τον παλιό άνθρωπο.
vii) Η αγάπη ου ζητεί τα εαυτής
Κάτι άλλο που η αγάπη επίσης δεν κάνει είναι να ζητά "τα εαυτής". Υπάρχουν αρκετά μέρη στην Βίβλο που μας λένε να μην ζητάμε τα δικά μας, δηλαδή αυτά που έχουν να κάνουν με το άτομο μας. Η προς Ρωμαίους 15/ιε/1-3 μας λέει:
Προς Ρωμαίους 15/ιε/1-3
"Οφείλομεν δε ημείς οι δυνατοί να βαστάζωμεν τα ασθενήματα των αδυνάτων, και να μην αρέσκωμεν εις εαυτούς. αλλ’ έκαστος ημών ας αρέσκη εις τον πλησίον διά το καλόν προς οικοδομήν. Επειδή και ο Χριστός δεν ήρεσεν εις εαυτόν, αλλά καθώς είναι γεγραμμένον, "Οι ονειδισμοί των ονειδιζόντων σε επέπεσον επ’ εμέ."
Επίσης: Προς Κορίνθιους 10/ι/23-24
"Πάντα είναι εις την εξουσίαν μου, αλλά πάντα δεν συμφέρουσι. πάντα είναι εις την εξουσίαν μου, αλλά πάντα δεν οικοδομούσι. Μηδείς ας μη ζητή το εαυτού αλλ’ έκαστος το του άλλου"
Όταν περπατάμε με αγάπη δεν επιζητούμε να ικανοποιήσουμε το άτομο μας, θέτοντας το σαν το κέντρο των δραστηριοτήτων μας. Σε αντίθεση υπηρετώντας τον Θεό με αγάπη, επιζητούμε να ικανοποιήσουμε, να ευλογήσουμε τους άλλους αδερφούς μας. Αυτό ακριβώς έκανε ο Ιησούς Χριστός για μας. Υπηρέτησε τον Θεό με αγάπη και δεν κοίταξε τα του ατόμου του. Γι’ αυτό και δέχτηκε να υποστεί το μαρτύριο του σταυρού. Όπως η προς Φιλιππησίους 2/β/7-11 μας λέει:
Προς Φιλιππησίους 2/β/7-11
"αλλ’ ΕΑΥΤΟΝ ΕΚΕΝΩΣΕ, λαβών δούλου μορφήν, γενόμενος όμοιος με τους ανθρώπους. και ευρεθείς κατά το σχήμα ως άνθρωπος εταπείνωσεν εαυτόν, γενόμενος ΥΠΗΚΟΟΣ μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού. ΔΙΑ ΤΟΥΤΟ και ο Θεός υπερύψωσεν αυτόν, και εχάρισεν εις αυτόν όνομα το υπέρ παν όνομα. διά να κλίνη εις το όνομα του Ιησού παν γόνυ επουράνιων και επίγειων και καταχθόνιων. και πάσα γλώσσα να ομολογήσει ότι ο Ιησούς είναι Κύριος, εις δόξαν Θεού Πατρός."
Ο Ιησούς εξαιτίας της αγάπης που είχε για μας, άδειασε, εκκένωσε, τον εαυτό του, το άτομο του. και πήγε στον σταυρό για το χατίρι μας. Μήπως όμως πήγε χαμένος ή έκανε τζάμπα κόπο; ΟΧΙ. Αντίθετα επειδή το έκανε αυτό ("ΔΙΑ ΤΟΥΤΟ" όπως λέει το κείμενο) "ο Θεός ΥΠΕΡΥΨΩΣΕΝ αυτόν". Όταν αγαπάμε βάζουμε το άτομο μας σε δεύτερη μοίρα και τους αδερφούς μας στο σώμα του Χριστού σε πρώτη. Το αποτέλεσμα δεν είναι ατομικό χάσιμο αλλά πλήθος από αμοιβές στον ουρανό και εδώ. Όπως ο Χριστός είπε στο κατά Ιωάννη 12/ιβ/25-26:
Κατά Ιωάννη 12/ιβ/25-26
"Οστις αγαπά την ψυχήν αυτού θέλει απολέση αυτήν. και οστις μισεί την ψυχήν αυτού6 εν τω κόσμω τούτο εις ζωην αιώνιον θέλει φυλάξει αυτήν. Εάν εμέ υπηρετή τις, ΕΜΕ ας ακολουθεί. και όπου είμαι εγώ, εκεί θέλει είσθε και ο υπηρέτης ο εμός. ΚΑΙ ΑΝ ΤΙΣ ΕΜΕ ΥΠΗΡΕΤΗ, ΘΕΛΕΙ
ΤΙΜΗΣΕΙ ΑΥΤΟΝ Ο ΠΑΤΗΡ"
Επίσης: Κατά Μάρκο 10/ι/29-30
"Αληθώς σας λέγω, δεν είναι ουδείς οστις, ΑΦΗΣΑΣ οικίαν, ή αδελφούς, ή αδελφάς, ή πατέρα, ή μητέρα, ή γυναίκα, ή τέκνα, ή αγρούς, ένεκεν εμού και του ευαγγελίου, δεν θέλει λάβει ΕΚΑΤΟΝΤΑΠΛΑΣΙΑ ΤΩΡΑ ΕΝ ΤΩ ΚΑΙΡΩ ΤΟΥΤΩ. οικίας και αδελφούς και αδελφάς και μητέρας και τέκνα και αγρούς, μετά διωγμών, ΚΑΙ ΕΝ ΤΩ ΕΡΧΟΜΕΝΩ ΑΙΩΝΙ ζωην αιώνιον"
Πόσες επενδύσεις γνωρίζετε που να αποδίδουν εκατονταπλάσια "ΤΩΡΑ ΕΝ ΤΩ ΚΑΙΡΩ ΤΟΥΤΩ"; Εκτός από την αλλαγή από το να φροντίζει κανείς τα του εαυτού του στο να φροντίζει με αγάπη τα του Θεού και των άλλων αδερφών του, δεν γνωρίζω καμία. Για να καταλήξουμε λοιπόν: Είτε επενδύουμε στο άτομο μας οπότε τα χάνουμε όλα, είτε αγαπάμε και αντί να φροντίζουμε τα του ατόμου μας πρώτα, φροντίζουμε τα του Θεού, στη οποία περίπτωση παίρνουμε εκατονταπλάσια και τιμές από τον ίδιο τον Πατέρα.
viii) Η αγάπη ου παροξύνεται
Κάτι άλλο που η αγάπη δεν κάνει είναι ότι δεν παροξύνεται. Το ρήμα "παροξύνω" σημαίνει "ακονίζω τροχίζοντας πάνω σε κάτι, προτρέπω, παροργίζω". Το αντίστοιχο ουσιαστικό είναι η λέξη "παροξυσμός". Όταν αγαπάμε λοιπόν δεν παροξυνόμαστε. Επομένως ο παροξυσμός, ο θυμός, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να συνυπάρχει με ειλικρινή αγάπη, αφού είναι αντίθετος προς αυτήν.
ix) η αγάπη ου λογίζεται το κακόν
Δυστυχώς η μετάφραση του Βάμβα έχει μεταφράσει το "λογίζομαι" που χρησιμοποιείται σαν "διαλογίζομαι" δηλαδή σκέφτομαι. Αλλά η κλασσική έννοια του "λογίζομαι" δεν είναι "σκέφτομαι" αλλά "υπολογίζω, λογαριάζω, μετρώ, είμαι απασχολημένος με υπολογισμούς και λογαριασμούς7" Μια πιο ακριβή μετάφραση είναι της "Καινής Διαθήκης κατά Νεοελληνικήν απόδοσιν" που λέει: "η αγάπη δεν λογαριάζει [μετρά] το κακόν". Μ’ άλλα λόγια η αγάπη δεν μετρά δεν υπολογίζει το κακό που μπορεί να τις έχει γίνει. Δεν κρατάει ανοιχτούς λογαριασμούς όπως λέμε. Αντίθετα ξεχνά γρήγορα και μόνιμα τα κακά τα οποία μπορεί να τις έχουν γίνει. Μερικές φορές οι άνθρωποι του κόσμου, δουλεύουν για χρόνια σχεδιάζοντας πως θα εκδικηθούν εκείνους που τους έχουν βλάψει. Εντούτοις, όταν κάποιος περπατά με την νέα φύση, όταν περπατά με αγάπη, τότε δεν κρατάει τα "δεφτέρια" ανοιχτά, φυλώντας το μανιάτικο όπως λέμε, αλλά ξεχνά και κοιτά μπροστά.
x) η αγάπη ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αλήθεια
Η αγάπη δεν χαίρεται με την αδικία. Η λέξη "αδικία" σημαίνει "αυτό το οποίο δεν είναι σε συμφωνία με το σωστό, αυτό που δεν έπρεπε να είναι εξαιτίας αποκεκαλυμένης αλήθειας, το λάθος". Κάθε τι που δεν είναι σε συμφωνία με την αλήθεια είναι αδικία. Και αφού από το κατά Ιωάννη 17/ιζ/17 γνωρίζουμε ότι η αλήθεια είναι ο Λόγος του Θεού, οτιδήποτε είναι ενάντια σ’ αυτόν τον Λόγο είναι αδικία. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με αυτό το απόσπασμα, η αγάπη χαίρεται με την αλήθεια, τον Λόγο του Θεού, και όχι με ότι είναι ενάντια της και το οποίο είναι αδικία.
xi) Η αγάπη πάντα στέγει
Περνώντας στα τελευταία τέσσερα πράγματα που η αγάπη κάνει διαβάσουμε ότι τα "στέγει" όλα. Μια χαρακτηριστική χρήση του ρήματος "στέγω" είναι στην προς Κορινθίους 9/θ/12 όπου διαβάζουμε ότι ο Παύλος και εκείνοι που τον συνόδευαν, παρά τις μεγάλες τους ευθύνες, προτίμησαν να μην χρησιμοποιήσουν το δικαίωμα τους "να ζώσιν εκ του ευαγγελίου" (προς Κορινθίους Α 9/θ/14) "αλλά πάντα υποφέρομεν [αρχαίο: "στέγω". Η αναφορά εδώ είναι στον Παύλο και εκείνους που τον συνόδευαν] διά να μην προξενήσωμεν εμπόδιον τι εις το ευαγγέλιον του Χριστού." Μέσω της αγάπης που τα πάντα στέγει, υποφέρει, ανέχεται, ο Παύλος και οι συνοδοί του υπέφεραν τα πάντα για χάρη του ευαγγελίου του Χριστού.
xii) Η αγάπη πάντα πιστεύει
Κάτι άλλο που η αγάπη κάνει είναι να πιστεύει τα πάντα8. Βιβλικά πίστη σημαίνει πιστεύω ότι ο γραπτός ορθοτομημένος Λόγος του Θεού λέει καθώς επίσης και ότι ο Θεός λέει μέσω των φανερώσεων του αγίου πνεύματος. Η αγάπη επομένως πιστεύει όλα όσα ο Θεός λέει στον γραπτό ορθοτομημένο Λόγο του και στις φανερώσεις του αγίου πνεύματος.
xiii) Η αγάπη πάντα ελπίζει
Κάτι άλλο που ο Λόγος του Θεού μας λέει ότι η αγάπη κάνει είναι ότι ελπίζει τα πάντα. Ξανά η λέξη "πάντα" θα πρέπει να παίρνεται μέσα στο γενικότερο πλαίσιο του Λόγου του Θεού. Όπως με την πίστη έτσι και με την ελπίδα η αναφορά είναι σε εκείνα τα πράγματα τα οποία ο Θεός έχει ορίσει σαν μελλοντικές πραγματικότητες. Η αγάπη επομένως ελπίζει όλα όσα έχουνε οριστεί από τον Θεό σαν μελλοντικές πραγματικότητες.
xiv) Η αγάπη πάντα υπομένει
Τέλος μαθαίνουμε ότι η αγάπη υπομένει τα πάντα. Η σημασία του ρήματος "υπομένω" είναι όμοια με εκείνη του "μακροθυμέω" το οποίο συναντήσαμε προηγουμένως. Η διαφορά τους είναι ότι "ενώ το "υπομένω" αναφέρεται στην αντίδραση κάποιου απέναντι στις καταστάσεις, δηλώνοντας καρτερικότητα στις δυσκολίες, το "μακροθυμέω" αναφέρεται στην αντίδραση κάποιου απέναντι στους ανθρώπους, δηλώνοντας μια υπομονετική ανοχή λαθών ή ακόμη προκλητικών συμπεριφορών άλλων χωρίς αντεκδίκηση9" Η αγάπη επομένως, πέρα από πολύ υπομονετική απέναντι στους άλλους και τις αδυναμίες τους ("μακροθυμέω") είναι επίσης πολύ υπομονετική απέναντι στις καταστάσεις και δυσκολίες ("υπομένω"). Περιμένει με υπομονή χωρίς να καταρρέει στις δυσκολίες.
3. Συμπέρασμα
Τελειώνοντας αυτό το μέρος, είδαμε ότι η αγάπη είναι ένα προϊόν του περπατήματος με την νέα φύση, δηλαδή παράγεται καθώς βάζουμε στο μυαλό μας και χρησιμοποιούμε όλα τα πράγματα που ο Λόγος του Θεού λέει ότι είμαστε και μπορούμε να κάνουμε. Εξετάσαμε επίσης με λεπτομέρεια τα πράγματα τα οποία η προς Κορινθίους Α 13/ιγ/4-7 λέει για την αγάπη. Στο επόμενο τεύχος θα συνεχίσουμε για να δούμε κάποια περισσότερα πράγματα σχετικά με την αγάπη.
Για την συνέχεια δες άρθρο: «Μελέτες πάνω στην αγάπη (Μέρος ΙΙ)»
Υποσημειώσεις
1. Για περισσότερα πάνω στη νέα γέννηση δες το άρθρο "Η Πεντηκοστή και η Νέα Γέννηση".
2. Εδώ θα πρέπει εμφατικά να σημειωθεί ότι η λέξη "πνεύμα" ΔΕΝ χρησιμοποιείται στην Βίβλο μόνο για να δηλώσει την νέα φύση που κάποιος παίρνει σαν αποτέλεσμα της νέας γέννησης. Συνήθως η λέξη αυτή χρησιμοποιείται μ’ αυτήν την έννοια όταν τοποθετείται απέναντι στην λέξη "σάρκα" που σημαίνει την παλιά φύση (δες για παράδειγμα προς Γαλάτας 5/ε/).
3. Εκτός και αν λέγεται κάτι διαφορετικό, οι ορισμοί των λέξεων που δίνονται εδώ προέρχονται από την ακόλουθη εργασία: E.W. Bullinger: A critical lexicon and concordance to the English and Greek New Testament", Zondervan Publishing House.
4. Δες: "Καινή Διαθήκη κατά Νεοελληνική απόδοση" και E.W. Bullinger: A critical lexicon and concordance to the English and Greek New Testament", Zondervan Publishing House.
5. Πιο συγκεκριμένα απαντάται στην προς Κορινθίους Α 4/δ/6, 18, 19, 5/ε/2, 8/η/1, 13/ιγ/4, και προς Κορινθίους Β 2/β/18.
6. Το "μισεί την ψυχήν αυτού" είναι το σχήμα λόγου "υπερβολή". Με αυτό το σχήμα λόγου μια υπερβολική έκφραση χρησιμοποιείται για να κάνει την έννοια αυτού που λέγεται πολύ εμφατική. Σ’ αυτό το απόσπασμα ο Θεός δεν μας ζητά κυριολεκτικά να μισήσουμε τις ψυχές μας. Αντίθετα αυτό που θέλει να μας πει εμφατικότατα είναι να βάλουμε τα του ατόμου μας σε δεύτερη θέση.
7. Δες Δ. Δημητράκου: "Μέγα Λεξικόν Όλης της Ελληνικής Γλώσσης", Δομή, Αθήνα, 1964, σελ. 4.362, καθώς επίσης και E. W. Bullinger όπως παραπάνω.
8. Στα πάντα που πιστεύει η αγάπη είναι φανερό ότι μόνο όσα έχουν ως πηγή τον Θεό και τον Λόγο του ανήκουν. Ο Θεός δεν μας θέλει να πιστέψουμε την κάθε ανοησία που υπάρχει στον κόσμο αλλά το κάθε τι που ο Λόγος του λέει.
9. Δες S. Zodhiates: "The Complete Word Study Dictionary", AMG Publishers, σελ. 1.424.