Η Γέννηση του Χριστού (Μέρος Ι)
Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο παρών μήνας είναι ο μήνας όπου συνηθίζεται να γιορτάζουμε την γέννηση του Χριστού. Σκέφτηκα λοιπόν ότι θα ήταν καλό να αφιερώσουμε κάποιο χρόνο για να δούμε τι η Βίβλος λέει σχετικά μ’ αυτήν την γέννηση. Η συζήτηση μας αυτή θα συνεχιστεί και θα ολοκληρωθεί στο επόμενο τεύχος.
1. Κατά Λουκά 1/α/26-38: Η ανακοίνωση της σύλληψης
Ξεκινώντας αυτή την έρευνα μας σε ότι η Βίβλος λέει σχετικά με την γέννηση του Ιησού Χριστού, θα πάμε στο πρώτο κεφάλαιο του κατά Λουκά. Εκεί, οι στίχοι 5-25 περιγράφουν την αναγγελία της σύλληψης του Ιωάννη του Βαπτιστή στο πατέρα του Ζαχαρία, και αναφέρουν ότι η μητέρα του Ιωάννη η Ελισάβετ έκρυβε τον εαυτό της για πέντε μήνες μετά την σύλληψη. Έπειτα οι στίχοι οι οποίοι ακολουθούν μας λένε τι συνέβη στον έκτο μήνα από την σύλληψη:
Κατά Λουκά 1/α/26-33
"Εν δε τω μηνί τω έκτω [έκτο μήνα από την σύλληψη του Ιωάννη] απεστάλη ο άγγελος Γαβριήλ από του Θεού εις πόλιν της Γαλιλαίας, ονομαζόμενη Ναζαρέτ, προς παρθένον ηρραβωνισμένην με άνδρα ονομαζόμενον Ιωσήφ, εξ οίκου Δαβίδ. και το όνομα της παρθένου, Μαριάμ. Και εισελθών ο άγγελος προς αυτήν είπε, Χαίρε κεχαριτωμένη. ο Κύριος μετά σου. ευλογημένη συ εν γυναιξί. Εκείνη δε ιδούσα, διεταράχθη διά τον λόγον αυτού. και διελογίζετο οποίος τάχα ήτο ο ασπασμός ούτος. Και είπεν ο άγγελος προς αυτήν, Μην φοβού, Μαριάμ. διότι εύρες χάριν παρά τω Θεώ. Και ιδού, θέλεις συλλάβει εν γαστρί, και θέλεις γεννήσει υιόν. και θέλεις καλέσει το όνομα αυτού Ιησούν. Ούτος θέλει είσθε μέγας, και Υιός Υψίστου θέλει ονομασθή. και θέλει δώσει εις αυτόν Κύριος ο Θεός τον θρόνον Δαβίδ του πατρός αυτού. και θέλει βασιλεύσει επί τον οίκον του Ιακώβ εις τους αιώνας, και της βασιλείας αυτού δεν θέλει είσθε τέλος."
Σύμφωνα με τo παραπάνω απόσπασμα, ο Γαβριήλ, ένας από τους δυο αρχάγγελους του Θεού (ο άλλος είναι ο Μιχαήλ), στάλθηκε στην Ναζαρέτ για να ανακοινώσει στην Μαρία ότι θα γίνονταν η μητέρα του Ιησού. Πέρα απ’ αυτό, ο άγγελος ανάφερε επίσης και μερικά πολύ ενδιαφέροντα πράγματα για τον Ιησού. Έτσι είπε ότι ο Ιησούς θα γίνονταν μέγας και ότι θα ονομάζονταν "Υιός του Υψίστου" δηλαδή Γιος του Θεού. Επίσης είπε ότι ο Θεός θα του έδινε τον θρόνο του πατέρα του Δαβίδ. Αυτό σημαίνει δυο πράγματα: πρώτον ότι ο Ιησούς ήτανε από την γενιά του Δαβίδ και δεύτερον ότι είχε νόμιμα δικαιώματα πάνω στον θρόνο του Δαβίδ, δηλαδή ήτανε νόμιμος διάδοχος του. Η πραγματικότητα όλων αυτών γίνεται καθαρή από τις δυο γενεαλογίες του Ιησού1 οι οποίες δίνονται στο κατά Ματθαίο 1/α/1-17 και στο κατά Λουκά 3/γ/23-38. Η πρώτη απ’ αυτές τις γενεαλογίες αναφέρεται στον υποτιθέμενο πατέρα του Ιησού, τον Ιωσήφ, και δείχνει ότι ήταν ένας κατ’ ευθείαν απόγονος του βασιλιά Δαβίδ και των διαδόχων του. Επομένως, από νομική άποψη2 ο Ιησούς είχε δικαιώματα πάνω στον θρόνο του Δαβίδ. Παρόλα αυτά, πέρα από τα νόμιμα αυτά δικαιώματα, ο Ιησούς χρειάζονταν να είναι και με την φυσική έννοια του όρου από την γενιά του Δαβίδ. Και πραγματικά ήτανε, μέσω της μητέρας του Μαρίας. Η γενεαλογία της στο κατά Λουκά 3/γ/23-28 μας δείχνει ότι και αυτή ήταν ένας κατ’ ευθείαν απόγονος του Δαβίδ. Επομένως τόσο από φυσική όσο και από γενεαλογική άποψη, ο Ιησούς ήταν απόγονος του Δαβίδ με άμεσα δικαιώματα πάνω στον θρόνο του.
Όλα αυτά φυσικά δεν ήτανε τυχαία. Σε αντίθεση, ήτανε προϋποθέσεις για τον ερχόμενο Μεσσία, αφού σύμφωνα με τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, ο Μεσσίας θα ήταν απόγονος του Αβραάμ (δες Γένεση 21/κα/12 και προς Γαλάτες 3/γ/16) και του Δαβίδ (δες Ψαλμοί 132/ρλβ/11 και Πράξεις 2/β/29-30). Επομένως, αφού ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας δεν θα μπορούσε παρά να είναι απόγονος του Αβραάμ και του Δαβίδ. Και ήταν. Το κατά Ματθαίο 1/α/1 το εκφράζει πολύ άμεσα:
Κατά Ματθαίο 1/α/1
"Βίβλος της γενεαλογίας του Ιησού Χριστού, ΥΙΟΥ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ, ΥΙΟΥ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ"
Οι γενεαλογίες επομένως του Ιησού Χριστού δεν είναι μια απλή ιστορική απαρίθμηση αλλά συνιστούν ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΟΤΙ Ο ΙΗΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΕΣΣΙΑΣ, Ο ΧΡΙΣΤΟΣ. Στο πρόσωπο του ο Θεός εκπλήρωσε όχι μόνο την υπόσχεση του στον Αβραάμ και τον Δαβίδ αλλά και την υπόσχεση του σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος (Γένεση 3/γ/15) το οποίο μετά την πτώση περίμενε για εκείνον που θα διόρθωνε την κατάσταση: για τον Χριστό.
Επιστρέφοντας τώρα στη ανακοίνωση του αγγέλου, η Μαρία είχε μια ερώτηση:
Κατά Λουκά 1/α/34
"Είπε δε η Μαριάμ προς τον άγγελον, Πως θέλει είσθε τούτο, επειδή άνδρα δεν γνωρίζω;"
Η φράση "άνδρα δεν γνωρίζω" δείχνει ότι η Μαρία δεν είχε σεξουαλικές σχέσεις ως εκείνη την στιγμή. Άλλωστε δεν ήταν παρά απλά αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ, ενώ για να έχει σεξουαλικές σχέσεις έπρεπε να είναι παντρεμένη. Παρόλα αυτά, και σε αντίθεση με ότι είναι ο κανόνας, η σύλληψη αυτού του παιδιού δεν θα απαιτούσε την συνεισφορά κάποιου άλλου ανθρώπου πέραν της Μαρίας. Αντ’ αυτού, όπως η παρακάτω εξήγηση του αγγέλου δείχνει, ο Θεός θα ήταν αυτός που θα φρόντιζε για τα υπόλοιπα:
Κατά Λουκά 1/α/35-37
"Και αποκριθείς ο άγγελος, είπε προς αυτήν, πνεύμα άγιον θέλει επέλθει επί σε, και δύναμις του Υψίστου θέλει σε επισκιάσει. διά τούτο και το γεννώμενον εκ σου άγιον, θέλει ονομασθή Υιός Θεού. Και ιδού Ελισάβετ η συγγενής σου, και αυτή συνέλαβεν υιόν εις το γήρας αυτής. και ούτος είναι μην έκτος εις αυτήν την καλούμενην στείραν. Διότι ουδέν πράγμα θέλει είσθε αδύνατον παρά τω Θεώ. [όμως το αρχαιοελληνικό κείμενο λέει: "ότι ουκ αδυνατήσει παρά του θεού παν ρήμα" δηλαδή "με τον Θεό τίποτα απ’ αυτά που ειπώθηκαν δεν θα χάσει την ισχύ του"]
Σύμφωνα λοιπόν με τις εξηγήσεις του αγγέλου, το παιδί αυτό θα συλλαμβάνονταν σαν αποτέλεσμα της θαυματουργικής δύναμης του Υψίστου, δηλαδή του Θεού. Αυτός είναι ο λόγος που θα αποκαλούνταν Γιος του Υψίστου δηλαδή Γιος του Θεού.
Αφού η Μαρία άκουσε τις εξηγήσεις, αποδέχτηκε αυτό που ο άγγελος της είπε:
Κατά Λουκά 1/α/38-39
"Είπε δε η Μαριάμ, Ιδού η δούλη του Κυρίου. γένοιτο εις εμέ κατά τον λόγον σου. Και ανεχώρησεν απ’ αυτής ο άγγελος"
Μετά την συγκατάθεση της Μαρίας, ο άγγελος αναχώρησε απ’ αυτήν3.
2. Κατά Ματθαίο 1/α/18-28: Η αντίδραση του Ιωσήφ
Το γεγονός ότι η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ και έγκυος σ’ ένα παιδί που δεν ήταν του Ιωσήφ έκανε την κατάσταση πολύ δύσκολη για αυτήν, προσδίδοντας στις αντιδράσεις του Ιωσήφ κεφαλαιώδη σημασία. Αυτές οι αντιδράσεις δίνονται στο κατά Ματθαίο 1/α/18-25 και θα είναι το θέμα αυτού του τμήματος. Αρχίζοντας λοιπόν από τον στίχο 18 διαβάζουμε:
Κατά Ματθαίο 1/α/18
"Του δε Ιησού Χριστού η γέννηση ούτω ήτο. αφού ηρραβωνίσθη η μήτηρ αυτού Μαρία μετά του Ιωσήφ, πριν συνελθώσιν, ευρέθη εν γαστρί έχουσα εκ Πνεύματος Αγίου"
Έχουμε ήδη αναλύσει στο προηγούμενο τεύχος την σημασία του συνδέσμου "δε" που χρησιμοποιείται στην αρχή του παραπάνω αποσπάσματος. Ο σύνδεσμος αυτός χρησιμοποιείται εδώ σαν αντιθετικός (δηλαδή έχει την έννοια του "αλλά") φέρνοντας σε αντίθεση τον τρόπο με τον οποίο έγινε η σύλληψη του Ιησού Χριστού με τον τρόπο με τον οποίο έγινε η σύλληψη εκείνων οι οποίοι αναφέρονται στην γενεαλογία που προηγήθηκε (κατά Ματθαίο 1/α/1-17). Έτσι ενώ σ’ αυτήν την γενεαλογία διαβάζουμε "Ο Αβραάμ εγέννησε τον Ισαάκ. Ισαάκ δε εγέννησε τον Ιακώβ. Ιακώβ δε εγέννησε τον Ιούδαν και τους αδελφούς αυτού.....κτλ" το "δε" στον στίχο 18 κάνει μια αντίθεση με όλα αυτά λέγοντας μας "ΑΛΛΑ του Ιησού Χριστού η γέννηση έτσι έγινε. αφού αρραβωνιάστηκε η μητέρα αυτού με τον Ιωσήφ, πριν συνελθώσιν, βρέθηκε έγκυος έχουσα ΕΚ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΑΓΙΟΥ [δηλαδή εκ του Θεού]". Σε αντίθεση με τους ανθρώπους που αναφέρονται στην γενεαλογία και που όλοι γεννηθήκανε από σάρκινους πατέρες, ο Ιησούς Χριστός ΔΕΝ γεννήθηκε από ένα σάρκινο πατέρα. Αντίθετα, πατέρας του ήταν ο Θεός, το Πνεύμα το Άγιο, και η χρήση αυτού του συνδέσμου θέλει να το κάνει ξεκάθαρο.
Έχοντας ξεκαθαρίσει αυτό το θέμα, συνεχίζουμε στο ίδιο απόσπασμα όπου μαθαίνουμε ότι πριν ο Ιωσήφ και η Μαρία είχαν οποιασδήποτε σεξουαλικές σχέσεις ("πριν συνελθώσιν"), η Μαρία βρέθηκε να είναι έγκυος. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, η θέση της Μαρίας ήταν πραγματικά πολύ δύσκολη και πολλά εξαρτιόνταν από τις αντιδράσεις του Ιωσήφ. Πράγματι, αν ο Ιωσήφ αποφάσιζε μέσω της γνωστοποίησης του θέματος να "φέρει δυσφημίαν επ’ αυτήν" (Δευτερονόμιο 22/κβ/14), δηλαδή να την εκθέσει, τότε σύμφωνα με τον νόμο, η τιμωρία για την Μαρία ήτανε θάνατος (Δευτερονόμιο 22/κβ/13-21). Εάν από την άλλη πλευρά, αποφάσιζε να χειριστεί το όλο θέμα ιδιωτικά τότε θα μπορούσε να δώσει στην Μαρία διαζύγιο και να την χωρίσει (Δευτερονόμιο 24/κβ/1). Παρόλα αυτά, ακόμη και σ’ αυτήν την περίπτωση η θέση της Μαρίας θα ήταν πολύ δύσκολη αφού η κοινωνία δεν θα δέχονταν με καλό μάτι το γεγονός να έχει η Μαρία παιδί χωρίς να έχει σύζυγο. Ο στίχος 19 μας λέει ποια από τις δυο αυτές επιλογές ο Ιωσήφ σκέφτονταν να κάνει:
Κατά Ματθαίο 1/α/19
"Ιωσήφ δε ο ανήρ αυτής, δίκαιος ων, και μη θέλων να θεατρίσει αυτήν [δηλαδή να την εκθέσει δημοσίως, με όλες τις συνέπειες που αναφέραμε παραπάνω], ηθέλησε να απολύση αυτήν κρυφίως"
Ο Ιωσήφ περιγράφεται σαν δίκαιος, δηλαδή σαν άνθρωπος που ήθελε να τηρήσει τον νόμο. Από τις δυο επιλογές που ο νόμος του έδινε, αυτός σκέφτονταν να ακολουθήσει την δεύτερη, δηλαδή να χειριστεί το όλο θέμα ιδιωτικά δίνοντας διαζύγιο στην Μαρία. Παρόλα αυτά ο Θεός παρενέβη σ’ αυτό το κρίσιμο σημείο για να προστατέψει την Μαρία και την ίδια στιγμή για να προστατέψει τον Ιησού:
Κατά Ματθαίο 1/α/20-21
"Ενώ δε αυτός διελογίσθη ταύτα, ιδού, άγγελος Κυρίου εφάνη κατ’ ονάρ εις αυτόν, λέγων, Ιωσήφ υιέ του Δαβίδ, μη φοβηθής να παραλάβης Μαριάμ την γυναίκα σου. διότι το εν αυτή γεννηθέν είναι εκ Πνεύματος Αγίου. θέλει δε γεννήσει υιόν, και θέλεις καλέσει το όνομα αυτού Ιησούν. διότι αυτός θέλει σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών."
Ο Θεός στην παρέμβαση του πληροφόρησε τον Ιωσήφ ότι το παιδί της Μαρίας ήτανε δικό Του και τον ενθάρρυνε να μην κάνει αυτό που σκέφτονταν να κάνει. Επίσης του είπε τι όνομα να δώσει στο παιδί. Αυτήν είναι η δεύτερη φορά που το όνομα του παιδιού αναφέρεται4. Παρόλα αυτά, αυτήν την φορά η Βίβλος προσθέτει και τον λόγο που το παιδί αυτό θα ονομάζονταν Ιησούς. Αυτός ο λόγος είναι ότι θα έσωζε τον λαό του από τις αμαρτίες. Σχετικά τώρα με το όνομα, είναι πιστεύω γνωστό σε όλους μας ότι ο Ιησούς δεν ήταν ο πρώτος μ’ αυτό το όνομα. Όντως ο Ιησούς του Ναυή καθώς επίσης και ο Ιησούς του κατά Λουκά 3/γ/29 (δες το αρχαίο κείμενο) είχανε το ίδιο όνομα με τον Ιησού Χριστό. Το σημαντικό λοιπόν του ονόματος αυτού δεν είναι ότι για πρώτη φορά δίνονταν σε κάποιον. Αυτό που είναι το σημαντικό είναι η σημασία του, που στα Εβραϊκά είναι: "ο Κύριος η σωτήρια μας". Όντως ο Ιησούς ήταν εκείνος μέσω του οποίου ο Κύριος, θα έφερνε την σωτήρια και θα λύτρωνε τον λαό από τις αμαρτίες. Αυτήν είναι η πραγματικά μεγάλη σημαντικότητα αυτού του ονόματος.
Επιστρέφοντας στον Ιωσήφ και τις αντιδράσεις του, οι στίχοι 24 και 25 μας λένε κατά πόσο η παρέμβαση του Θεού έφερε αποτελέσματα:
Κατά Ματθαίο 1/α/24
"Εξεγερθείς δε ο Ιωσήφ από του ύπνου, έκαμεν ως προσέταξεν αυτόν ο άγγελος Κυρίου. και παρέλαβεν την γυναίκα αυτού"
Μετά την παρέμβαση του Θεού ο Ιωσήφ αποφάσισε να μην χωρίσει την Μαρία. Έτσι, μ’ αυτήν την παρέμβαση Του ο Θεός προστάτεψε την Μαρία και τον Ιησού σ’ αυτήν την πολύ κρίσιμη στιγμή, και κανόνισε ώστε να μπορεί να έχει η Μαρία ένα παιδί το οποίο δεν θα ήταν του συζύγου της, σε μια κοινωνία όπου κάτι τέτοιο θεωρούνταν εντελώς απαράδεκτο. Μεγάλος φυσικά σε όλα αυτά ήταν και ο ρόλος της Μαρίας και του Ιωσήφ. Η προθυμία τους να πιστέψουν τον Θεό είναι πραγματικά παράδειγμα προς μίμηση. Εάν και από γενεαλογική άποψη ήταν το τέλειο ζευγάρι για να αποτελέσουν την οικογένεια του Μεσσία, αυτό δεν θα συνέβαινε εάν ένας ή και οι δυο ήταν απρόθυμοι να πιστέψουν τον Θεό και να συνεργαστούν μαζί Του.
3. Κατά Λουκά 2/β/1-20: Η νύχτα της γέννησης
Έχοντας αναλύσει τις Βιβλικές αναφορές σχετικά με την ανακοίνωση στην Μαρία της σύλληψης του Ιησού, και έχοντας δει την αντίδραση του Ιωσήφ, είναι τώρα ώρα να ασχοληθούμε με τα συμβάντα την νύχτας της γέννησης. Για να αρχίσουμε θα πάμε στο κατά Λουκά 2 όπου οι στίχοι 1-3 μας λένε:
Κατά Λουκά 2/β/1-3
"Εν εκείναις δε ταις ημέραις εξήλθε διάταγμα παρά του Καίσαρος Αυγούστου να απογραφθή πάσα η οικουμένη. Αυτή η απογραφή έγινε πρώτη ότε ηγεμόνευε της Συρίας ο Κυρήνιος. Και ήρχοντο πάντες να απογράφωνται. έκαστος εις την εαυτού πόλιν"
Αρκετές ιστορικές πληροφορίες δίνονται σ’ αυτό απόσπασμα, οι οποίες μπορούν να μας βοηθήσουν να προσδιορίσουμε καλύτερα το έτος και την περίοδο του έτους που ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε. Η πρώτη πληροφορία που μας δίνεται είναι για μια απογραφή όλης της οικουμένης, δηλαδή όλου του υπό Ρωμαϊκή κατοχή κόσμου. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές αυτήν η απογραφή έγινε γύρω στο 3 π.χ. Ο λόγος που η Βίβλος αναφέρει αυτήν την απογραφή ως ΠΡΩΤΗ είναι για να μας βοηθήσει να μην την συγχύσουμε με μια άλλη η οποία έγινε αργότερα γύρω στο 6/7 μ.χ. Ότι ο Ιησούς γεννήθηκε νωρίτερα από το έτος στο οποίο υποτίθεται ότι γεννήθηκε, φανερώνεται επίσης από το γεγονός ότι το κατά Ματθαίο 2/β/1 μας λέει ότι όταν ο Ιησούς γεννήθηκε, βασιλιάς της Ιουδαίας ήταν ο Ηρώδης. Σύμφωνα πάλι με ιστορικές πηγές, ο Ηρώδης πέθανε κάπου μεταξύ 5 π.χ. και 1 π.χ. Είναι λοιπόν καθαρό ότι, αν αυτή η τελευταία ιστορική πληροφορία είναι σωστή, τότε ο Ιησούς σίγουρα γεννήθηκε πριν το 1 π.χ. και αν και η χρονολογία της απογραφής είναι επίσης σωστή τότε γεννήθηκε γύρω στο 3 π.χ.
Σχετικά τώρα με την περίοδο του έτους που ο Χριστός γεννήθηκε είναι πολύ απίθανο αυτό να έγινε την 25η Δεκεμβρίου. Αυτό είναι προφανές από το γεγονός ότι μια απογραφή ποτέ δεν θα γίνονταν στην καρδιά του χειμώνα αφού οι καιρικές συνθήκες, οι οποίες σημειωτέον δεν διαφέρουν και πολύ απ’ αυτές της χώρας μας, δεν θα επέτρεπαν την μετακίνηση των ατόμων στο τόπο καταγωγής τους. Στην πραγματικότητα, ακόμα και στην εποχή μας, των γρήγορων και άνετων μέσων μεταφοράς, οι απογραφές ποτέ δεν γίνονται τον χειμώνα λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Αν αυτό είναι αλήθεια για την εποχή μας, το ίδιο αλήθεια και ίσως περισσότερο θα πρέπει να ήταν και για εκείνη την εποχή. Επομένως, γέννηση του Χριστού την 25η Δεκεμβρίου και απογραφή όλης της οικουμένης εκείνη την ήμερα είναι πράγματα ασυμβίβαστα. Επίσης το γεγονός ότι ο στίχος 8 μιλάει για βοσκούς οι οποίοι ήταν με το κοπάδι τους στους αγρούς είναι ακόμα μια απόδειξη ότι ο Χριστός δεν γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, αφού εξαιτίας του ψύχους δεν υπάρχουν κοπάδια στους αγρούς τον Δεκέμβριο. Όπως ο Adam Clark χαρακτηριστικά λέει:
"Καθώς αυτοί οι βοσκοί δεν είχανε ακόμη μαζέψει τα κοπάδια τους, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Οκτώβριος δεν είχε ακόμη ξεκινήσει, και ότι συνεπώς ο Κύριος μας δεν γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, όταν δεν υπάρχουν κοπάδια στους αγρούς.........Πάνω σ’ αυτή την βάση η ιδέα της γέννησης του Χριστού τον Δεκέμβριο πρέπει να εγκαταλειφτεί" (Αυτήν η παραπομπή πάρθηκε από: R.E. Woodrow: "Babylon Mystery Religion", σελ. 141)
Από όλα τα παραπάνω είναι καθαρό ότι είναι απίθανο ο Ιησούς να γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου. Τότε λοιπόν γιατί η γέννηση του καθιερώθηκε να γιορτάζεται αυτήν την ημερομηνία; Ο λόγος δυστυχώς δεν έχει να κάνει με απλή σύμπτωση αλλά με την εισαγωγή ειδωλολατρικών συνηθειών και εθίμων από ειδωλολάτρες που είχαν πιστέψει στον Χριστό. Όπως ο J. Frazer λέει:
"H μεγαλύτερη ειδωλολατρική αίρεση η οποία προώθησε τον εορτασμό της 25ης Δεκεμβρίου σαν γιορτή σε όλον τον Ρωμαϊκό και Ελληνικό κόσμο ήταν η λατρεία του ήλιου η αλλιώς Μιθραϊσμός........ Η χειμερινή αυτή γιορτή ονομάζονταν "η γέννηση" - "η γέννηση του ήλιου" (Δες J. Frazer: "The Golden Bough", New York, Macmillan Co., 1935, σελ. 471. Αυτή η παραπομπή πάρθηκε από R. Woodrow, όπως παραπάνω, σελ. 143)
Ακόμα και μια τέτοια συντηρητική πηγή όπως η "Καθολική Εγκυκλοπαίδεια", όργανο της καθολικής εκκλησίας, παραδέχεται ότι ήτανε αυτή ακριβώς η ειδωλολατρική γιορτή που παρήγαγε τον εορτασμό της γέννησης του Χριστού την 25η Δεκεμβρίου:
"η καλά γνωστή γιορτή προς τιμή του ήλιου, με το όνομα Natalis Invicti [η γέννηση του ανίκητου Ήλιου] η οποία γιορτάζονταν στις 25 Δεκεμβρίου, έχει ένα μεγάλο της ευθύνης για την καθιέρωση της ημερομηνίας μας αυτής του Δεκεμβρίου [εννοεί τα Χριστούγεννα]" (Δες: "The Catholic Encyclopaedia", New York, Robert Appleton Co., 1911, σελ. 725. Αυτή η παραπομπή πάρθηκε από R. Woodrow, όπως παραπάνω, σελ. 143)
Απ’ όλα τα παραπάνω είναι καθαρό ότι η 25η Δεκεμβρίου δεν ήταν η ημέρα της γέννησης του Χριστού, αλλά η ημέρα που οι ειδωλολάτρες γιόρταζαν την γέννηση του "θεού" ήλιου (Σατουρνάλια). Όταν αυτοί οι ειδωλολάτρες πίστεψαν στον Χριστό, δυστυχώς κουβάλησαν μαζί τους τις ειδωλολατρικές τους συνήθειες. Η εκκλησία αντί να τηρήσει μια συνεπή στάση και να καταπολεμήσει αυτές τις συνήθειες, προτίμησε να τις "εκχριστιανίσει". Έτσι "η γέννηση του "θεού" ήλιου" μετονομάστηκε σε "γέννηση του Υιού του Θεού". Το αποτέλεσμα όπως ο R. Woodrow (σελ. 143) λέει ήταν πολλοί "να νομίζουν ότι ο Ιησούς ήταν ο "θεός" ήλιος"!!!! Δυστυχώς αυτό είναι μόνο μια από τις δεκάδες ειδωλολατρικής προελεύσεως παραδόσεις τις οποίες ακόμα ακολουθούν πολλοί Χριστιανοί.
Μετά από όλα τα παραπάνω θα πρέπει να πούμε ότι εάν και ο Χριστός δεν γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να λάβουμε δράση ενάντια στον εορτασμό των Χριστουγέννων, ή ότι θα πρέπει να μαλώσουμε με τις οικογένειες μας ή να μην κάτσουμε στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι φέτος (!!). Η ημερομηνία στην οποία ο Χριστός γεννήθηκε δεν έχει μεγαλύτερη σημασία από το ότι ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ!!! Παρόλα αυτά, θα πρέπει να κρατούμε στο μυαλό μας την αλήθεια του Λόγου του Θεού σχετικά με όλα όσα διαδραματίζονται αυτήν την εορταστική περίοδο, ώστε να μην παρασυρόμαστε πιστεύοντας τις διάφορες ανθρώπινες παραδόσεις και μύθους.
Μετά απ’ αυτήν την εμβάθυνση σχετικά με την ημερομηνία της γέννησης του Χριστού, είναι τώρα ώρα να συνεχίσουμε στο κατά Λουκά 2/β/. Έτσι αφού οι στίχοι 1-3 μας έδωσαν κάποιες ιστορικές πληροφορίες σχετικά με την απογραφή, οι στίχοι 4-7 μας λένε τι η Μαρία και ο Ιωσήφ έκαναν:
Κατά Λουκά 2/β/4-7
"Ανέβη δε και Ιωσήφ από της Γαλιλαίας, εκ της πόλεως Ναζαρέτ, εις την Ιουδαίαν, εις την πόλιν του Δαβίδ, ήτις καλείται Βηθλεέμ (επειδή αυτός ήτο εκ του οίκου και της πατριάς του Δαβίδ,) διά να απογραφθή μετά της Μαριάμ της ηρραβωνισμένης με αυτόν εις γυναίκα, ήτις ήτο έγκυος"
Η γέννηση του Ιησού Χριστού στην Βηθλεέμ δεν ήταν τυχαία. Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη (Μιχαίας 5:2), ο Μεσσίας θα γεννιόνταν στην Βηθλεέμ. Είναι αλήθεια συναρπαστικό πως ο Θεός κανόνισε τις καταστάσεις έτσι ώστε αυτή η προφητεία να εκπληρωθεί. Ο Ιωσήφ και η Μαρία δεν ζούσανε στην Βηθλεέμ. Στην πραγματικότητα, η Βηθλεέμ ήτανε πολύ μακριά από την Ναζαρέτ5 και πιθανόν τίποτα άλλο, πέρα από τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της απογραφής, δεν θα μπορούσε να προξενήσει ένα τόσο μακρινό ταξίδι κάτω από τέτοιες συνθήκες (η Μαρία ήτανε έγκυος). Αλλά όταν η σωστή ώρα ήρθε, αυτός ο λόγος παρουσιάστηκε και ο Ιωσήφ με την Μαρία έπρεπε να πάνε εκεί. Και εκεί ο Ιησούς γεννήθηκε και η υπόσχεση του Θεού εκπληρώθηκε. Όπως είναι φανερό, για να εκπληρώσει την υπόσχεση Του ο Θεός, δεν τους έκανε κατάληψη και τους πήγε παρά την θέληση τους στην Βηθλεέμ. Η κατάληψη είναι μια μέθοδος που ο Θεός ποτέ δεν ακολουθεί. Αντ’ αυτού, όταν κάτι είναι το θέλημα Του, κανονίζει τις καταστάσεις έτσι ώστε αυτό να μπορεί να πραγματοποιηθεί. Αλλά ας συνεχίσουμε στην παράγραφο μας:
Κατά Λουκά 2/β/8-14
"και ποιμένες ήσαν κατά το αυτό μέρος διανυκτερεύοντες εν τοις αγροίς, και φυλάττοντες φυλακάς της νυκτός επί το ποίμνιον αυτών. Και ιδού άγγελος Κυρίου εξαίφνης εφάνη6 εις αυτούς, και δόξα Κυρίου έλαμψε περί αυτούς, και εφοβήθησαν φόβον μέγαν. Και είπε προς αυτούς ο άγγελος, Μη φοβείσθε. διότι ιδού, ευαγγελίζομαι εις εσάς χαράν μεγάλην, ήτις θέλει είσθαι εις πάντα τον λαόν. διότι σήμερον εγεννήθη εις εσάς εν πόλει Δαβίδ σωτήρ, όστις είναι Χριστός Κύριος. Και τούτο θέλει είσθαι το σημείον εις εσάς, Θέλετε εύρει βρέφος εσπαργανωμένον, κείμενον εν τη φάτνη. Και εξαίφνης μετά του αγγέλου εφάνη πλήθος στρατιάς ουρανίου, υμνούντων τον Θεόν, και λεγόντων, Δόξα εν υψίστοις Θεώ, και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία."
Οι πρώτοι στους οποίους ο Θεός ανακοίνωσε την γέννηση του Γιου Του ήτανε αυτοί οι ταπεινοί βοσκοί. Και ξέρετε γιατί ο Θεός ανακοίνωσε τα χαρμόσυνα νέα σ’ αυτούς και όχι στον Ηρώδη ή στους Φαρισαίους ή τους άλλους άρχοντες της εποχής; Γιατί οι βοσκοί ΤΟΝ ΠΙΣΤΕΨΑΝ. Πίστεψαν ότι το μωρό αυτό ήταν ο Μεσσίας, ο Χριστός όπως ο άγγελος τους είπε. Ο στίχος 20 μας λέει ότι: "επέστρεψαν… δοξάζοντες και υμνούντες τον Θεόν, διά πάντα όσα ήκουσαν και είδον". Είχαν πιστέψει ότι ο Θεός τους είχε είπε μέσω του αγγέλου σχετικά με αυτό το μωρό, και ήταν αυτή η πίστη τους που τους έκανε χαρούμενους. Ο Ηρώδης και οι θρησκευτικές αρχές της εποχής δεν το πίστεψαν αυτό. Αντίθετα, κυνήγησαν το μωρό αυτό και ο ερχομός του μόνο προβλήματα τους δημιούργησε. Τα παραπάνω δεν έχουν αλλάξει καθόλου: ο Θεός σήμερα, όπως και τότε, είναι έτοιμος να αποκαλύψει τον Γιο Του σε οποιονδήποτε έχει καρδιά για να τον πιστέψει και πραγματικά κάθε ψυχή που είναι πεινασμένη για τον Λόγο του Θεού θα χορτάσει. Από την άλλη πλευρά, εκείνοι οι οποίοι εναντιώνονται στον Λόγο, εκείνοι οι οποίοι απεχθάνονται τον Λόγο, δεν πρόκειται και να τον έχουν. τα υπέροχα νέα του Λόγου του Θεού δεν πρόκειται να ανακοινωθούν σ’ αυτούς ή και αν ανακοινωθούν δεν πρόκειται να παράγουν κανένα όφελος, όπως έγινε με τους Φαρισαίους. Γι’ αυτό και θα πρέπει λοιπόν να έχουμε τα αυτιά μας ανοικτά για να δούμε τι ο Θεός θέλει από μας αντί να προαποφασίζουμε να μιλάμε τυχαία τον Λόγο σε "Φαρισαίους" και σε "βοσκούς". Εάν έχουμε τα αυτιά μας ανοικτά ο Θεός θα μας στείλει σε "βοσκούς", σε ανθρώπους που είναι πεινασμένοι για τον Λόγο ώστε να μπορούν να χορτάσουν. Εάν όμως δεν έχουμε τα αυτιά μας ανοικτά, αλλά κάνουμε τα πράγματα του Θεού με τις πέντε μας αισθήσεις, τότε πολύ πιθανόν να καταλήξουμε να σπαταλάμε τον πολυτιμότατο για μας και για τον Θεό χρόνο μας με "Φαρισαίους", με ανθρώπους που δεν έχουν όρεξη να φάνε την τροφή του Λόγου, ενώ οι πεινασμένοι "βοσκοί" θα ψάχνουν για κάποιον να τους ταΐσει.
Αλλά ας συνεχίσουμε:
Κατά Λουκά 2/β/15-20
"Και καθώς οι άγγελοι ανεχώρησαν απ’ αυτών εις τον ουρανόν, οι άνθρωποι οι ποιμένες είπον προς αλλήλους, Ας υπάγωμεν λοιπόν έως Βηθλεέμ, και ας ίδωμεν το πράγμα τούτο το γεγονός, το οποίον ο Κύριος εφανέρωσεν εις ημάς. Και ήλθον μετά σπουδής, και εύρον την τε Μαριάμ και τον Ιωσήφ, και το βρέφος κείμενον εν τη φάτνη. Και ιδόντες διεκήρυξαν τον λόγο τον λαληθέντα προς αυτούς περί του παιδίου τούτου. Και πάντες οι ακούσαντες εθαύμασαν περί των λαληθέντων υπό των ποιμένων προς αυτούς. Η δε Μαριάμ εφύλαττε πάντας τους λόγους τούτους, διαλογιζομένη περί αυτών εν τη καρδία αυτής. Και επέστρεψαν οι ποιμένες, δοξάζοντες και υμνούντες τον Θεόν, διά πάντα όσα ήκουσαν και είδον, καθώς ελαλήθησαν προς αυτούς."
Οι βοσκοί πίστεψαν τον άγγελο και πήγανε στον στάβλο και βρήκανε τον Ιησού σπαργανωμένο όπως ο άγγελος τους είχε πει. Είναι ακριβώς σ’ αυτό το σημείο που η παράδοση υποθέτει ότι ήρθανε οι μάγοι, οι οποίοι, όπως πάλι υποθέτει, ήτανε τρεις. Κατά πόσο αυτές οι παραδόσεις είναι σωστές ή λάθος είναι κάτι το οποίο θα δούμε στο επόμενο τεύχος.
Συνεχίζεται εδώ: Η Γέννηση του Χριστού (Μέρος ΙΙ)
Αναστάσιος Κιουλάχογλου
Υποσημειώσεις
1. Για περισσότερα δείτε το άρθρο: «Οι γενεαλογίες του Ιησού Χριστού».
2. Σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής, η θέση και τα δικαιώματα του Ιησού εξαρτιόνταν από την θέση του ανθρώπου που η κοινωνία υπέθετε ως πατέρα του, δηλαδή του Ιωσήφ.
3. Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ο Λόγος του Θεού πουθενά δεν λέει ότι ο άγγελος έδωσε στην Μαρία ένα.....κρίνο ή ότι ο άγγελος είχε φτερά ή ότι η Μαρία ή ο άγγελος ή κάποιος άλλος είχαν φωτοστέφανα γύρω από τα κεφάλια τους. Προφανώς όλα αυτά δεν είναι παρά προϊόν της ανθρώπινης φαντασίας.
4. Η πρώτη ήταν στην ανακοίνωση της σύλληψης στο κατά Λουκά 1/α/31.
5. Σύμφωνα με τον χάρτη ήτανε 108 χιλιόμετρα μακριά.
6. Η λέξη του αρχαίου κειμένου η οποία μεταφράζεται "εφάνη" είναι το ρήμα "εφίστημι" το οποίο σημαίνει "στέκομαι" (συμβαίνει επίσης στο κατά Λουκά 2/β/38, 4/δ/39, 10/ι/40, 20/κ/1, 21/κα/34, 24/κδ/4, Πραξεις 4/δ/1, 6/ς/12, 10/ι/17, 11/ια/11, 12/ιβ/7, 17/ιζ/5, 22/κβ/13, 20, 23/κγ/11, 27, 28/κη/2, Θεσ. Α 5/ε/3, Τιμ Β 4/δ/2, 6). Στην περίπτωση μας ο άγγελος δεν πετούσε στον αέρα αλλά απλά στάθηκε δίπλα από τους βοσκούς. Επίσης αφού στον στίχο 13, το πλήθος των άλλων αγγέλων ήτανε μαζί με αυτόν το άγγελο, και αυτοί επομένως στέκονταν δίπλα από τους βοσκούς. Αν τώρα απ’ όλα αυτά, αφαιρέσουμε τους ανθρώπινους μύθους που θέλουν του αγγέλους να έχουν φτερά, να κρατάνε μουσικά όργανα στα χέρια τους, και να έχουν φωτοστέφανα γύρω από τα κεφάλια τους θα πάρουμε μια πραγματικά συναρπαστική σκηνή.