Σχετικά με την πλεονεξία

Στο Κατά Ιωάννην 10:10 ο Ιησούς είπε:

«...εγώ ήρθα για να έχουν ζωή, και να την έχουν με αφθονία.»

Πολλοί παίρνουν αυτό το εδάφιο, το απομονώνουν και το μεταφράζουν ως υπόσχεση για μια ζωή χωρίς προβλήματα και γεμάτη από κάθε είδους «ευλογίες» που φαντάζονται για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, ειδικά στους τομείς των οικονομικών και της υγείας. Αν και μια τέτοια άποψη είναι ελκυστική για τη σάρκα, είναι ωστόσο μια παραμόρφωση του ευαγγελίου, ένα ψεύτικο ευαγγέλιο. Ιδιαίτερα όσον αφορά το θέμα του πλούτου, η αληθινή χριστιανική ζωή δεν είναι μια ζωή που τον επιδιώκει. Όπως θα δούμε, η Βίβλος καθιστά απολύτως σαφές ότι ο πλούτος δεν μπορεί να είναι ένας έγκυρος στόχος για έναν αληθινό χριστιανό. Όπως είπε ο Παύλος στην 1 Τιμόθεο 6:7-10:

1 Τιμόθεο 6:7-10
«Επειδή, δεν φέραμε τίποτε μέσα στον κόσμο• είναι φανερό ότι ούτε και μπορούμε να μεταφέρουμε έξω απ' αυτόν κάτι μαζί μας. Έχοντας, μάλιστα, διατροφές και σκεπάσματα, ας αρκούμαστε σ' αυτά. Όσοι, βέβαια, θέλουν να πλουτίζουν, πέφτουν σε πειρασμό και παγίδα, και σε πολλές ανόητες και βλαβερές επιθυμίες, που βυθίζουν τους ανθρώπους σε όλεθρο και απώλεια. Επειδή, ρίζα όλων των κακών είναι η φιλαργυρία• την οποία μερικοί, καθώς την ορέχθηκαν, αποπλανήθηκαν από την πίστη και πέρασαν τον εαυτό τους μέσα από πολλές οδύνες.»

«Έχοντας, μάλιστα, διατροφές και σκεπάσματα, ας αρκούμαστε σ' αυτά» : τα μόνα πράγματα που χρειαζόμαστε, αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, είναι τροφή και ρούχα. Η ελληνική λέξη που μεταφράζεται εδώ ως «ρούχα» θα έπρεπε να είχε μεταφραστεί καλύτερα ως «σκεπάσματα» . Έχοντας τροφή και σκεπάσματα - δηλαδή ένα μέρος για να ζούμε και ρούχα για να ντυνόμαστε - θα πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι. Αυτό είναι το μόνο που χρειαζόμαστε! Και αυτό είναι που ο Κύριος μας έχει υποσχεθεί να μας παρέχει, λέγοντάς μας να μην ανησυχούμε καθόλου (Ματθαίος 6:28-34)! Αλλά μερικοί όχι μόνο ανησυχούν για αυτά τα πράγματα, αλλά και θέλουν να γίνουν πλούσιοι! Ωστόσο, αυτό το απόσπασμα - και πολλά άλλα που θα δούμε - δεν αφήνει καμία αμφιβολία: η επιθυμία να γίνουμε πλούσιοι θα είναι θανατηφόρα για την πίστη μας. Όπως μόλις διαβάσαμε: «Όσοι, βέβαια, θέλουν να πλουτίζουν, πέφτουν σε πειρασμό και παγίδα, και σε πολλές ανόητες και βλαβερές επιθυμίες, που βυθίζουν τους ανθρώπους σε όλεθρο και απώλεια». Δείτε ότι το απόσπασμα δεν αναφέρεται σε όσους είναι πλούσιοι, αλλά σε όσους θέλουν να γίνουν πλούσιοι! Αν κάποιος είναι φτωχός αλλά θέλει να γίνει πλούσιος, ανήκει σε εκείνους στους οποίους απευθύνεται αυτή η προειδοποίηση. Από την άλλη πλευρά, κάποιος μπορεί να είναι πλούσιος – χωρίς να το επιδιώκει – αλλά να χρησιμοποιεί τον πλούτο του για τους σκοπούς του ευαγγελίου, όπως να ταΐζει τους φτωχούς, να βοηθά τα ορφανά, να διαδίδει το ευαγγέλιο. Τότε αυτό το απόσπασμα δεν αναφέρεται σε αυτόν. Αλλά αναφέρεται σε όποιον θέλει να γίνει πλούσιος. Και όπως λέει πολύ καθαρά ο απόστολος, η ρίζα όλων των κακών είναι ακριβώς αυτή: η επιθυμία να γίνει κανείς πλούσιος, η αγάπη για το χρήμα, η πλεονεξία• με άλλα λόγια, να μην αρκείται κανείς στο φαγητό και τα ρούχα, αλλά να θέλει πάντα να έχει όλο και περισσότερα. Όπως είπε ο Ιωάννης Χρυσόστομος:

«Πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει πολλά υπάρχοντα, αλλά αυτός που δεν χρειάζεται πολλά. Ομοίως, φτωχός δεν είναι αυτός που δεν έχει τίποτα, αλλά αυτός που θέλει να έχει πολλά. Αν κάποιος θέλει να έχει πολλά, τότε πρέπει να τον θεωρούμε τον φτωχότερο από όλους, ακόμα και αν έχει περισσότερα χρήματα από όλους τους άλλους μαζί»

Δεν είναι τόσο το εισόδημα που έχει κάποιος που καθορίζει αν είναι πλούσιος ή φτωχός, αλλά οι επιθυμίες που έχει. Αν είναι ικανοποιημένος με το φαγητό και τα ρούχα, τότε είναι πλούσιος, καθώς δεν έχει καμία επιθυμία για περισσότερα. Αλλά αν δεν είναι ικανοποιημένος με το φαγητό και τα ρούχα, αλλά θέλει, για παράδειγμα, να ζει σε ένα πολυτελές σπίτι, να κάνει πολυτελείς διακοπές, να οδηγεί ακριβά αυτοκίνητα κ.λπ., τότε είναι φτωχός, λόγω των επιθυμιών του. Και για να ικανοποιήσει αυτές τις επιθυμίες, θέλει να γίνει πλούσιος, πέφτοντας έτσι στον πειρασμό και στην παγίδα.

Όπως μας είπε ο Κύριος:

Κατά Ματθαίο 16:24-27
«Τότε, ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: Αν κάποιος θέλει να έρθει πίσω μου, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, κι ας σηκώσει τον σταυρό του, κι ας με ακολουθεί. Επειδή, όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, θα τη χάσει• και όποιος χάσει τη ζωή του, εξαιτίας μου, θα τη βρει. Επειδή, τι ωφελείται ο άνθρωπος, αν κερδήσει ολόκληρο τον κόσμο, ζημιωθεί όμως την ψυχή του; Ή, τι θα δώσει ο άνθρωπος σε ανταλλαγή τής ψυχής του; Επειδή, ο Υιός τού ανθρώπου πρόκειται νάρθει μέσα στη δόξα τού Πατέρα του μαζί με τους αγγέλους του• και τότε θα αποδώσει στον καθέναν σύμφωνα με την πράξη του.»

Ας φανταστούμε ότι καταφέραμε να κερδίσουμε ολόκληρο τον κόσμο. Ας φανταστούμε ότι έχουμε όχι μόνο όλα όσα επιθυμούμε, αλλά και το διπλάσιο και το τριπλάσιο από αυτά. Τι θα κερδίζαμε αν στη διαδικασία χάναμε την ίδια μας την ψυχή; Και σίγουρα: αν ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο, τον δρόμο της πλεονεξίας, το τίμημα θα είναι η ίδια μας η ψυχή! Γιατί, όπως διαβάσαμε προηγουμένως: η αγάπη του χρήματος είναι η ρίζα όλων των κακών, η οποία καταλήγει σε καταστροφή και απώλεια.

Ας θυμηθούμε εδώ την παραβολή του ανόητου πλουσίου:

Κατά Λουκά 12:15-21
«Και τους είπε: Προσέχετε και φυλάγεστε από την πλεονεξία• επειδή, αν κάποιος έχει περίσσεια αγαθά, η ζωή του δεν εξαρτάται από τα υπάρχοντά του. Και τους είπε μια παραβολή, λέγοντας: Κάποιου πλουσίου ανθρώπου τα χωράφια καρποφόρησαν άφθονα• και συλλογιζόταν μέσα του, λέγοντας: Τι να κάνω; Επειδή, δεν έχω πού να συγκεντρώσω τους καρπούς μου. Και είπε: Αυτό θα κάνω• θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου, και θα κτίσω μεγαλύτερες, και εκεί θα συγκεντρώσω όλα τα γεννήματα μου και τα αγαθά μου• και θα πω στην ψυχή μου: Ψυχή μου, έχεις πολλά αγαθά αποταμιευμένα για πολλά χρόνια• αναπαύου, φάε, πιες, ευφραίνου. Και ο Θεός είπε σ' αυτόν: Άφρονα, αυτή εδώ τη νύχτα απαιτούν από σένα την ψυχή σου• όσα λοιπόν ετοίμασες, τίνος θα είναι; Έτσι θα είναι όποιος θησαυρίζει στον εαυτό του, και δεν πλουτίζει στον Θεό.»

Υπάρχει μια επιθυμία να γίνει κανείς πλούσιος που είναι ευλογημένη και δικαιολογημένη: η επιθυμία να είναι πλούσιος στον Θεό και στα πράγματα που σχετίζονται με τη Βασιλεία Του! Είναι η μόνη επιθυμία να είναι κανείς πλούσιος που είναι δικαιολογημένη. Αντίθετα, το να θέλει κανείς να είναι πλούσιος σε αυτόν τον κόσμο όχι μόνο δεν είναι ευλογημένο, αλλά ισοδυναμεί με καταστροφή, καθώς απομακρύνει όσους έχουν αυτή την επιθυμία από την πίστη και το αληθινό ευαγγέλιο. Ο Κύριος έδωσε την παραπάνω παραβολή, ακριβώς για να μας προειδοποιήσει για αυτόν τον κίνδυνο. Όπως είπε:

Κατά Λουκά 12:15
«Και τους είπε: Προσέχετε και φυλάγεστε από την πλεονεξία• επειδή, αν κάποιος έχει περίσσεια αγαθά, η ζωή του δεν εξαρτάται από τα υπάρχοντά του.»

«Φυλάγεστε από την πλεονεξία» ! Απομακρυνθείτε, προσέξτε, λοιπόν, όσους προσποιούνται ότι είναι χριστιανοί και σας υπόσχονται πλούτη ή σας ενθαρρύνουν να αναζητήσετε πλούτη. Η επιθυμία να γίνετε πλούσιοι δεν έχει καμία σχέση με τον αληθινό χριστιανισμό.

Στην πραγματικότητα, η πλεονεξία είναι αμαρτία της ίδιας κατηγορίας με τη μοιχεία, την πορνεία και την κλοπή, και όσοι είναι άπληστοι δεν θα μπουν στη Βασιλεία του Θεού. Ο Παύλος το κατέστησε σαφές:

1 Κορινθίους 6:9:11
«Ή, δεν ξέρετε ότι οι άδικοι δεν θα κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού; Μη πλανιέστε• ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτρες ούτε μοιχοί ούτε κίναιδοι ούτε αρσενοκοίτες ούτε κλέφτες ούτε πλεονέκτες ούτε μέθυσοι ούτε κακολόγοι ούτε άρπαγες δεν θα κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού. Και μερικοί υπήρξατε τέτοιοι• αλλά λουστήκατε, αλλά αγιαστήκατε, αλλά δικαιωθήκατε, στο όνομα του Κυρίου Ιησού, και με το Πνεύμα του Θεού μας.

Πριν έρθουμε στον Χριστό ήμασταν μερικοί από αυτούς. Αλλά όλα αυτά ξεπλύθηκαν με το βάπτισμα μας, το οποίο προφανώς δεν είναι απλώς μια τελετή, αλλά κάτι πολύ σημαντικό, που σηματοδοτεί την αρχή της νέας μας ζωής στον Χριστό. Θα επιστρέψουμε λοιπόν ξανά σε αυτά τα πράγματα; Αν το κάνουμε, αν συνειδητά θέλουμε να ζήσουμε μια ζωή πλεονεξίας, μια ζωή κυνηγώντας πράγματα και πλούτη, τότε ας μην γελιόμαστε: δεν θα κληρονομήσουμε τη Βασιλεία του Θεού! Και δείτε επίσης ότι η πλεονεξία ανήκει στην ίδια κατηγορία με την πορνεία, τη μοιχεία, την ομοφυλοφιλία, την ειδωλολατρία κ.λπ.

Στην πραγματικότητα, για να μην αφήσει καμία αμφιβολία, ο Παύλος επαναλαμβάνει την ίδια προειδοποίηση στην προς Εφεσίους :

Προς Εφεσίους 5:1-8
«Γίνεστε, λοιπόν, μιμητές τού Θεού, ως παιδιά αγαπητά• και περπατάτε με αγάπη, όπως και ο Χριστός αγάπησε εμάς, και παρέδωσε τον εαυτό του για χάρη μας προσφορά και θυσία στον Θεό, σε οσμή ευωδίας. Μάλιστα, πορνεία και κάθε ακαθαρσία ή πλεονεξία ούτε να ονομάζεται ανάμεσά σας, όπως πρέπει σε αγίους• ούτε και αισχρότητα και μωρολογία ή χυδαιολογία, που είναι απρεπή• αλλά, μάλλον ευχαριστία. Επειδή, να ξέρετε τούτο, ότι κάθε πόρνος ή ακάθαρτος ή πλεονέκτης, που είναι ειδωλολάτρης, δεν έχει κληρονομία στη βασιλεία τού Χριστού και Θεού. Κανένας ας μη σας απατά με μάταια λόγια• επειδή, γι' αυτά έρχεται η οργή του Θεού επάνω στους γιους της απείθειας. Μη γίνεστε, λοιπόν, συμμέτοχοί τους. Επειδή, κάποτε ήσασταν σκοτάδι, τώρα όμως είστε φως εν Κυρίω• περπατάτε ως παιδιά του φωτός•»

Και πάλι προς Κολοσσαείς 3:1-7
«Αν, λοιπόν, συναναστηθήκατε μαζί με τον Χριστό, τα άνω ζητάτε, όπου είναι ο Χριστός καθισμένος στα δεξιά τού Θεού. Τα άνω φρονείτε, όχι αυτά που είναι επάνω στη γη. Επειδή, πεθάνατε, και η ζωή σας είναι κρυμμένη μαζί με τον Χριστό μέσα στον Θεό. Όταν ο Χριστός, η ζωή μας, φανερωθεί, τότε κι εσείς θα φανερωθείτε μαζί του μέσα σε δόξα. Νεκρώσετε, λοιπόν, τα μέλη σας που είναι επάνω στη γη: Πορνεία, ακαθαρσία, πάθος, κακή επιθυμία, και την πλεονεξία, που είναι ειδωλολατρεία• για τα οποία έρχεται η οργή του Θεού επάνω στους γιους της απείθειας• στα οποία κι εσείς περπατήσατε κάποτε, όταν ζούσατε ανάμεσά τους.»

Όπως βλέπουμε, το θέμα της πλεονεξίας, της αγάπης του χρήματος, είναι τόσο σοβαρό που ο απόστολος προειδοποίησε γι' αυτό σε πολλές από τις επιστολές του. Όλες οι τοπικές εκκλησίες έπρεπε να το γνωρίζουν! Κανείς δεν έπρεπε να εξαπατηθεί! Γι' αυτό επαναλαμβάνει την προειδοποίηση τρεις φορές. Και η προειδοποίηση είναι η ίδια: η πλεονεξία – ή τα άλλα πράγματα που αναφέρονται στα παραπάνω εδάφια – θα κρατήσουν όσους τα κάνουν έξω από τη Βασιλεία του Θεού, εκτός αν μετανοήσουν. Σε αυτά τα εδάφια, ο Παύλος δεν μιλάει για ανθρώπους έξω από την εκκλησία. Αν το έκανε, αυτό θα σήμαινε ότι ένας μη χριστιανός που δεν έκανε αυτά τα πράγματα θα έμπαινε στη Βασιλεία του Θεού, ακόμα και αν αρνιόταν τον Χριστό. Αλλά αυτό είναι αδύνατο. Επομένως, η προειδοποίηση αυτή αναφέρεται σε εμάς, τους ανθρώπους μέσα στην εκκλησία, σε ΕΜΑΣ. Αν εμείς – έχοντας καθαριστεί από τις αμαρτίες μας, έχοντας γνωρίσει το φως – πέσουμε σε αυτά τα πράγματα και δεν μετανοήσουμε για αυτά, τότε δεν θα εισέλθουμε στη Βασιλεία του Θεού. Διότι η αληθινή πίστη, αδελφοί μου, δεν είναι μόνο μια ομολογία, αλλά μια πορεία. Μια πορεία στην οποία, αν πέσουμε, σηκωνόμαστε – μέσω της μετάνοιας – και συνεχίζουμε. Αλλά αν αρνηθούμε να σηκωθούμε, αν δεν μετανοήσουμε, τότε θα συμβεί αυτό που λένε αυτά τα εδάφια και δεν πρέπει να έχουμε καμία αμφιβολία γι' αυτό.

Όπως είπε ο Κύριος:

Κατά Λουκά 16:13
«Κανένας δούλος δεν μπορεί να δουλεύει δύο κυρίους• επειδή, ή τον έναν θα μισήσει, και τον άλλον θα αγαπήσει• ή στον έναν θα προσκολληθεί, και τον άλλον θα καταφρονήσει. Δεν μπορείτε να δουλεύετε τον Θεό και τον μαμωνά.»

Με την λέξη μαμωνάς εννοείται το χρήμα. Δεν μπορούμε να υπηρετούμε ταυτόχρονα τον Θεό και το χρήμα. Είναι είτε το ένα είτε το άλλο. Απατούμε τους εαυτούς μας αν νομίζουμε ότι ξέρουμε καλύτερα! Και είμαι βέβαιος ότι ορισμένοι από εμάς πράγματι απατούμε τους εαυτούς μας σε αυτό το θέμα. Επειδή η αγάπη για το χρήμα προωθείται από ολόκληρο τον κόσμο και την κοινωνία και μερικές φορές ακόμη και από ορισμένους που προσποιούνται ότι είναι χριστιανοί ιεροκήρυκες, θεωρείται κάπως αποδεκτή. Γι' αυτό πολλά από τα αποσπάσματα που έχουμε διαβάσει μέχρι τώρα ξεκινούν με τις λέξεις: «Μην εξαπατάστε» ή «προσέχετε». Ο Λόγος του Θεού δεν έχει μια ήπια αντίθετη άποψη για το θέμα, αλλά μια σκληρή αντίθετη άποψη, όπως είδαμε σε πολλά αποσπάσματα.

Για να συνοψίσουμε όσα έχουμε δει μέχρι τώρα:

i. Δεν μπορούμε να υπηρετούμε τον Θεό και το χρήμα.

ii. Οι άπληστοι δεν θα κληρονομήσουν τη Βασιλεία του Θεού.

iii. Η αγάπη για το χρήμα είναι η ρίζα όλων των κακών.

Κλείνοντας, ας αφήσουμε κατά μέρος κάθε τέτοια κακή επιθυμία και ας ακούσουμε τα λόγια του Κυρίου μας, ο οποίος μας είπε να μην νοιαζόμαστε για τίποτα άλλο παρά να αναζητούμε πρώτα τον Θεό και τη Βασιλεία Του και όλα όσα χρειαζόμαστε θα μας προστεθούν. Δεν είναι αυτό υπέροχο και περισσότερο από αρκετό; Αυτή την υπόσχεση μας έδωσε αμέσως μετά την παραβολή του άφρονα πλουσίου που διαβάσαμε παραπάνω:

Λουκάς 12:22-31
«Και στους μαθητές του είπε: Γι' αυτό, σας λέω: Μη μεριμνάτε για τη ζωή σας, τι να φάτε• ούτε για το σώμα, τι να ντυθείτε. Η ζωή είναι πολυτιμότερη από την τροφή, και το σώμα από το ένδυμα. Παρατηρήστε τα κοράκια, ότι δεν σπέρνουν ούτε θερίζουν• τα οποία δεν έχουν ταμείο ούτε αποθήκη, και ο Θεός τα τρέφει• πόσο περισσότερο διαφέρετε εσείς από τα πουλιά; Και ποιος από σας μεριμνώντας μπορεί να προσθέσει έναν πήχη στο ανάστημά του; Αν, λοιπόν, εσείς δεν μπορείτε ούτε το ελάχιστο, για τα υπόλοιπα γιατί μεριμνάτε; Παρατηρήστε τα κρίνα, πώς μεγαλώνουν• δεν κοπιάζουν ούτε κλώθουν• σας λέω, όμως, ούτε ο Σολομώντας, μέσα σε όλη του τη δόξα, δεν ντύθηκε σαν ένα απ' αυτά. Αλλά, αν το χορτάρι, που σήμερα είναι στο χωράφι, και αύριο ρίχνεται σε καμίνι, ο Θεός το ντύνει με έναν τέτοιο τρόπο, πόσο περισσότερο εσάς, ολιγόπιστοι; Κι εσείς μη ζητάτε τι να φάτε ή τι να πιείτε• και μη είστε μετέωροι. Επειδή, όλα αυτά τα ζητούν τα έθνη τού κόσμου• ενώ ο Πατέρας σας ξέρει ότι έχετε ανάγκη απ' αυτά. Πλην, ζητάτε τη βασιλεία τού Θεού, και όλα αυτά θα σας προστεθούν.»

Ο Πατέρας μας γνωρίζει τις ανάγκες μας και μας φροντίζει! Γι' αυτό η επιστολή προς τους Εβραίους μας λέει:

Εβραίους 13:5-6
«Ο τρόπος σας ας είναι αφιλάργυρος• αρκείστε στα παρόντα• επειδή, αυτός είπε: «Δεν θα σε αφήσω ούτε θα σε εγκαταλείψω»• ώστε, εμείς, παίρνοντας θάρρος, να λέμε: «Ο Κύριος είναι βοηθός μου, και δεν θα φοβηθώ, τι θα μου κάνει ο άνθρωπος»

Δεν πρέπει να δίνουμε χώρο στην πλεονεξία, αλλά να είμαστε ικανοποιημένοι με ό,τι έχουμε. Γιατί; Επειδή Εκείνος είπε ότι δεν θα μας αφήσει ούτε θα μας εγκαταλείψει. Ο Κύριος είναι λοιπόν ο βοηθός μας! Δεν θα φοβηθούμε! Δεν θα ανησυχήσουμε! Αντίθετα, όπως είπε ο Παύλος:

Φιλιππησίους 4:6-7
«Μη μεριμνάτε για τίποτε• αλλά, σε κάθε τι, τα ζητήματά σας ας γνωρίζονται στον Θεό με ευχαριστία διαμέσου τής προσευχής και της δέησης. Και η ειρήνη του Θεού, που υπερέχει κάθε νου, θα διαφυλάξει τις καρδιές σας και τα διανοήματά σας διαμέσου του Ιησού Χριστού.»

Αναστάσιος Κουλάχογλου