«Και συγχώρεσε σε μας τις αμαρτίες μας, επειδή, κι εμείς συγχωρούμε σε καθέναν που αμαρτάνει σ' εμάς»

Το «Πάτερ ημών» είναι μια πρότυπη προσευχή που μας έδωσε ο Κύριος και καταγράφεται στα ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά. Παρόλο που ο Κύριος, εισαγάγοντας την προσευχή, είπε:

Κατά Ματθαίο 6:9α
«Έτσι, λοιπόν, να προσεύχεστε εσείς: ».

Και κατά Λουκά 11:2α
«Όταν προσεύχεστε, να λέτε: »

Και παρόλο που στο ευαγγέλιο του Λουκά είναι καθαρό ότι αυτή η προσευχή, δόθηκε ρητά ως απάντηση σε μια ερώτηση των μαθητών σχετικά με το πώς να προσεύχονται:

Λουκά 11:1β
«Κύριε, δίδαξέ μας να προσευχόμαστε, όπως και ο Ιωάννης δίδαξε τους μαθητές του. »

Πολλοί προσπαθούν να υποβαθμίσουν αυτή την προσευχή και να την παραμερίσουν ως «απλώς ένα παράδειγμα»! Αυτό δεν είναι βέβαια η μόνη υποβάθμιση των όσων είπε ο Κύριος. Αποτελεί μέρος μιας συστηματικής προσπάθειας να αποδυναμωθούν τα λόγια Του και οι εντολές Του, έτσι ώστε να υποβαθμιστεί η κρισιμότητά τους και να γίνουν απλώς ένα είδος ωραίων σκέψεων, που δεν ειναι δα και υποχρεωτικό να τις ακολουθήσουμε πιστά. Αλλά αδέρφια μου, ας μην κάνουμε αυτό το λάθος: αυτά που είπε ο Κύριος έχουν ΥΨΙΣΤΗ σημασία και σπουδαιότητα και πρέπει να τυγχάνουν πάντα της απόλυτης προσοχής μας! Όταν ο βασιλιάς μιλάει, οι υπήκοοι ακούνε! Όπως σε πολλές περιπτώσεις ο Κύριος λέει: «Όποιος έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει!» (κατά Ματθαίο 11:15 και σε πολλά άλλα σημεία). Όταν ο Κύριος μιλάει εμείς πρέπει να ΑΚΟΥΜΕ και να ΠΡΑΤΤΟΥΜΕ! Δεν πρέπει ποτέ να υποβαθμίζουμε τα λόγια Του αλλά να τα αντιμετωπίζουμε με τον ύψιστο σεβασμό και τη προσοχή που τους αξίζει! Έτσι και εδώ, όταν λέει: «Έτσι λοιπόν να προσεύχεστε» και «Όταν προσεύχεστε, να λέτε», ας δώσουμε ύψιστη προσοχή, και αυτό που μας ζήτησε να προσευχηθούμε ας είναι μέρος και της δικής σας προσευχής! Δεν είναι «επανάληψη» να προσευχόμαστε κάθε μέρα την προσευχή που μας έδωσε ο Κύριος να προσευχόμαστε! Αν το κάνουμε, εννοώντας με την καρδιά μας κάθε λέξη που λέμε, είναι η καλύτερη προσευχή που μπορούμε να προσευχηθούμε! Γιατί; Γιατί ο Κύριος μας την έδωσε ως απάντηση για το πώς να προσευχόμαστε και μας είπε «ΠΕΣΤΕ ΤΗΝ»! Αν Εκείνος είπε « ΠΕΣ αυτή την προσευχή» και εγώ δεν την «λέω», επειδή την έχω υποβαθμίσει και νομίζω ότι ξέρω καλύτερα, τότε είναι προφανές ότι είμαι λάθος! Ποιος ξέρει καλύτερα; Ο Κύριος που μου είπε «πες την» ή εγώ που αρνούμε να την «πω»;! Ας εμπιστεύτουμε τον Κύριο σε αυτό που μας λέει και ας την πούμε! Αλλά πρέπει να την πούμε με πλήρη συμμετοχή της καρδιάς μας, ζυγίζοντας κάθε λέξη Του και όχι απλά να την περάσουμε στα γρήγορα, ενώ το μυαλό μας ταξιδεύει κάπου αλλού! Τέτοιες προσευχές έχουν 0 αξία. Η προσευχή του Κυρίου είναι η καλύτερη προσευχή αν ζυγίζουμε αυτά που λέμε, εννοώντας τα! Και αυτή και κάθε άλλη «προσευχή», έχει 0 αξία όταν δεν εννοούμε αυτά που λέμε αλλά απλώς μιλάμε - όταν απλώς κινούμε τα χείλη, σαν μηχανή, ενώ η καρδιά και το μυαλό μας είναι κάπου αλλού. Οι μόνες προσευχές που έχουν σημασία είναι αυτές που βγαίνουν από την καρδιά! Και η προσευχή του Κυρίου, όταν λέγεται από καρδιάς, εννοώντας αυτό που λέμε, τότε είναι η καλύτερη προσευχή!

Τώρα, αυτό για το οποίο ήθελα να μιλήσω σε αυτό το σύντομο άρθρο είναι για μερικές μόνο λέξεις της προσευχής, τις ακόλουθες:

Κατά Ματθαίο 6:12
«και συγχώρεσε σε μας τις αμαρτίες μας, όπως κι εμείς συγχωρούμε σ' αυτούς που αμαρτάνουν σε μας•»

Και κατά Λουκά 11:4
«Και συγχώρεσε σε μας τις αμαρτίες μας• επειδή, κι εμείς συγχωρούμε σε καθέναν που αμαρτάνει σ' εμάς•»

Αυτό το μέρος της προσευχής επισημαίνεται επίσης στο κατά Μάρκο σε άλλο πλαίσιο:

Κατά Μάρκο 11:25
«Και όταν στέκεστε προσευχόμενοι, συγχωρείτε, αν έχετε κάτι εναντίον κάποιου, για να συγχωρήσει σε σας και ο Πατέρας σας που είναι στους ουρανούς τα δικά σας παραπτώματα.»

Σε αυτό το μέρος της προσευχής ζητάμε από τον Θεό τη συγχώρεσή Του. Αλλά όπως βλέπουμε, αυτό έχει δύο μέρη και το μέρος του Θεού είναι το δεύτερο! Το πρώτο μέρος είναι το δικό μας. Πρώτα έχουμε συγχωρήσει τους αμαρτάνοντας σε μας και μετά πηγαίνουμε στον Θεό να συγχωρήσει τις αμαρτίες τις δικές μας! Δεν συμβαίνει το αντίθετο! «Και συγχώρεσε σε μας τις αμαρτίες μας• επειδή, κι εμείς συγχωρούμε σε καθέναν που αμαρτάνει σ' εμάς». Έχουμε συγχωρήσει αυτούς που αμάρτησαν σε μας; Αν ναι, τότε ο Θεός θα συγχωρήσει και εμάς! Πολλοί νομίζουν ότι η συγχώρεση ρέει μόνο προς μία κατεύθυνση: Ο Θεός πρέπει να τους συγχωρέσει και το αν αυτοί έχουν συγχωρέσει τους άλλους ή κρατάν ανοικτό λογαριασμό εναντίον τους δεν παίζει κανένα ρόλο! Η γραμμή σκέψης τους, που είναι και αρκετά δημοφιλής, πάει ως εξής: «Ο Θεός ως Πατέρας, σε αυτή την εποχή της χάριτος όπου ζούμε, θα μας συγχωρεί πάντα, ούτως ή άλλως, χωρίς όρους, αρκεί να του το ζητήσουμε και ακόμη και αν εμείς οι ίδιοι δεν συγχωρούμε». Αυτό όμως είναι λάθος. Υπάρχουν όροι που συνδέονται με την συγχώρεση του Θεού! Η συγχώρεση Του ΔΕΝ είναι άνευ όρων. Στην πραγματικότητα είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ εξαρτημένη από το αν έχουμε συγχωρήσει αυτούς που αμάρτησαν εναντίον μας. Συγχωρούμε; Θα συγχωρεθούμε. Δεν συγχωρούμε; Δεν θα συγχωρεθούμε και εμείς! Τόσο απλά! Ο Κύριος το κατέστησε αυτό πολύ σαφές, πέρα από κάθε αμφιβολία, όταν, τελειώνοντας την προσευχή που μας έδωσε, είπε:

Κατά Ματθαίο 6:14-15
«Επειδή, αν συγχωρήσετε στους ανθρώπους τα πταίσματά τους, θα συγχωρήσει και σε σας ο ουράνιος Πατέρας σας. Αν, όμως, δεν συγχωρήσετε στους ανθρώπους τα πταίσματά τους, ούτε ο Πατέρας σας θα συγχωρήσει σε σας τα πταίσματά σας. »

Έχουμε την επιλογή να υποβαθμίσουμε τα λόγια αυτά του Κυρίου μας - ακριβώς όπως κάνει ο ψευδοχριστιανισμός με αυτό και πολλά άλλα πράγματα - ή να τα δεχτούμε όπως ακριβώς είναι!

Αγαπητά μου αδέλφια η αλήθεια είναι ότι έχουμε τόσα πολλά χρέη και προσθέτουμε καθημερινά σε αυτά, κρυφά και φανερά! Δεν έχει τέλος. Μιλάμε για ένα τεράστιο χρέος. Αυτό που μας χρωστάει ο συνάνθρωπός μας, αυτό που μας έχει αδικήσει, δεν είναι απολύτως τίποτα μπροστά σε αυτό που εμείς χρωστάμε στον Θεό! Θέλουμε πραγματικά ο δίκαιος κριτής, να αφήσει το τεράστιο χρέος μας χωρίς να το συγχωρήσει; Όχι βέβαια! Ας συγχωρήσουμε λοιπόν από την καρδιά μας τα χρέη που έχουν οι άλλοι προς εμάς, γνωρίζοντας ότι τα δικά μας χρέη προς τον Θεό ειναι πολύ πολύ μεγαλύτερα! Και αν αφου τους συγχωρήσουμε, αυτοί αμαρτήσουν και πάλι, ας τους συγχωρήσουμε, ξανά και ξανά! Όπως ο Θεός συγχωρεί εμάς ξανά και ξανά!

Ο Κύριος κατέδειξε τα παραπάνω με μια πολύ ωραία παραβολή. Οι παραβολές, όπως και οι εικόνες, κάνουν το μήνυμα πολύ ζωντανό και ο Κύριος επέλεξε μια τέτοια παραβολή για να δείξει ότι οφείλουμε να συγχωρούμε τους άλλους για να συγχωρεθούμε και εμείς. Ας διαβάσουμε:

Κατά Ματθαίο 18:23-35
«Γι' αυτό, η βασιλεία των ουρανών ομοιώθηκε με έναν άνθρωπο βασιλιά, που θέλησε να εξετάσει τους λογαριασμούς του με τους δούλους του. Και όταν άρχισε να εξετάζει, φέρθηκε σ' αυτόν ένας οφειλέτης 10.000 ταλάντων. Και επειδή δεν είχε να τα αποδώσει, ο κύριός του πρόσταξε να πουληθεί αυτός, και η γυναίκα του, και τα παιδιά του, και όλα όσα είχε, και να αποδοθεί αυτό που χρωστούσε. Καθώς, λοιπόν, ο δούλος, έπεσε στα πόδια του, τον προσκυνούσε, λέγοντας: Κύριε, μακροθύμησε σε μένα, και θα σου τα αποδώσω όλα. Και επειδή ο κύριος εκείνου τού δούλου τον σπλαχνίστηκε, τον άφησε ελεύθερο, του χάρισε μάλιστα και το δάνειο. Όταν, όμως, εκείνος ο δούλος βγήκε έξω, βρήκε έναν από τους συνδούλους του, που του χρωστούσε 100 δηνάρια• και αφού τον έπιασε τον έπνιγε, λέγοντας: Απόδωσέ μου ό,τι χρωστάς. Πέφτοντας, λοιπόν, ο σύνδουλός του στα πόδια του, τον παρακαλούσε, λέγοντας: Μακροθύμησε σε μένα, και θα σου τα αποδώσω όλα. Εκείνος, όμως, δεν ήθελε, αλλά φεύγοντας, τον έβαλε σε φυλακή, μέχρις ότου αποδώσει εκείνο που χρωστούσε. Βλέποντας, όμως, οι σύνδουλοί του αυτά που έγιναν, λυπήθηκαν υπερβολικά• και καθώς ήρθαν, φανέρωσαν στον κύριό τους όλα όσα έγιναν. Τότε, αφού τον προσκάλεσε ο κύριός του, του λέει: Δούλε πονηρέ, όλο εκείνο το χρέος σού το χάρισα, επειδή με παρακάλεσες• δεν έπρεπε κι εσύ να ελεήσεις τον σύνδουλό σου, όπως κι εγώ σε ελέησα; Και επειδή ο κύριός του οργίστηκε, τον παρέδωσε στους βασανιστές, μέχρις ότου αποδώσει σ' αυτόν ολόκληρο εκείνο που όφειλε. Έτσι και ο ουράνιος Πατέρας μου θα κάνει σε σας, αν δεν συγχωρήσετε από την καρδιά σας κάθε ένας στον αδελφό του τα παραπτώματά τους.»

Είμαστε σαν αυτόν τον δούλο που χρωστάει στον βασιλιά ένα απίστευτο, ανυπολόγιστο, ποσό! 10.000 τάλαντα θα ήταν σήμερα περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ! Να υπάρχει άραγε άτομο στη γη που να είναι τόσο βαθιά χρεωμένο;! Και όμως, αυτό ήταν το χρέος που αυτός ο δούλος, που αντιπρωσοπευει τον καθένα από μας, όφειλε στον Βασιλιά. Και τι έκανε ο Βασιλιάς; Του συγχώρεσε τα πάντα! Αδύνατον, και ομως ο Βασιλιάς με την χάρη και το έλεος Του το έκανε! Αυτός είναι ο Θεός μας! Αυτή είναι η καρδιά Του! Γεμάτη έλεος σε οποιον του το ζητήσει! Αυτός ο υπηρέτης είχε τώρα έναν συνάδελφο υπηρέτη και εκείνος του χρωστούσε 100 δηνάρια. Πόσο μεγάλο ήταν το ποσό αυτό; Ήταν απλώς ο μισθός μιας ημέρας. Πραγματικά τίποτα! Αντί όμως να φερθεί στον συνάνθρωπο του με συμπόνια και έλεος - μια πολύ μικρή, μικροσκοπική, μερίδα ελέους σε σχέση με το έλεος που ο Βασιλιάς του έδειξε- αυτός δεν τον συγχώρεσε, αλλά τον έβαλε, για το μικροσκοπικό αυτό χρεός του, στη φυλακή! Τόσο μεγάλη ήταν η αναισθησία και αγνωμοσύνη του! Ουσιαστικά δεν υπολόγιζε τον Βασιλιά και το έλεός Του καθόλου! Αντιμετώπισε τη συγχώρεσή του από τον Βασιλία, σαν ο Βασιλιάς να του την χρωστούσε και ήταν υποχρεωμένος να το κάνει, έτσι κι αλλιώς! Αυτό ακριβώς κάνουμε πολλοί από εμάς σήμερα. Θεωρούμε την συγχώρεση του Θεού ως δεδομένη. «Η χάρη του Θεού καλύπτει τα πάντα. Ο Θεός θα σε συγχωρήσει ούτως ή άλλως! Χωρίς όρους και προϋποθέσεις! Ζήσε όπως θες! Κανένα πρόβλημα! Απλά βασίσου στην καλοσύνη Του!» Σαν να είναι ο Θεός μια μηχανή που είναι υποχρεωμένη να συγχωρεί τα πάντα, όταν εμείς οι ίδιοι δεν δείχνουμε ούτε το ελάχιστο της συγχώρεσης και κρατάμε κακία σε κάποιον που δεν μας χρωστάει σχεδόν τίποτα! Λοιπόν αδέρφια μου, ας το βάλουμε καλά στο μυαλό μας! Αν εμείς δεν συγχωρούμε τους άλλους, Ο ΘΕΟΣ ΔΕΝ ΘΑ ΣΥΓΧΩΡΗΣΕΙ και εμάς! Όπως μόλις διαβάσαμε:

Κατά Ματθαίο 18:32-35
«Τότε, αφού τον προσκάλεσε ο κύριός του, του λέει: Δούλε πονηρέ, όλο εκείνο το χρέος σού το χάρισα, επειδή με παρακάλεσες• δεν έπρεπε κι εσύ να ελεήσεις τον σύνδουλό σου, όπως κι εγώ σε ελέησα; Και επειδή ο κύριός του οργίστηκε, τον παρέδωσε στους βασανιστές, μέχρις ότου αποδώσει σ' αυτόν ολόκληρο εκείνο που όφειλε. Έτσι και ο ουράνιος Πατέρας μου θα κάνει σε σας, αν δεν συγχωρήσετε από την καρδιά σας κάθε ένας στον αδελφό του τα παραπτώματά τους. »

Δεν υπάρχει λοιπόν επιλογή: πρέπει να συγχωρέσουμε από την καρδιά μας! Αν δεν συγχωρέσουμε, δεν θα συγχωρεθούμε! Δεν είναι προαιρετικό αλλά υποχρεωτικό! Συγχωρείται μόνο όποιος συγχωρεί! Όπως είπε ο Παύλος:

Προς Εφεσίους 4:32
«γίνεστε δε, ο ένας στον άλλον, χρήσιμοι, εύσπλαχνοι, συγχωρώντας ο ένας τον άλλον, όπως και ο Θεός συγχώρησε εσάς διαμέσου τού Χριστού»

Προς Κολοσσαείς 3:13
«υποφέροντας ο ένας τον άλλον, και συγχωρώντας ο ένας τον άλλον, αν κάποιος έχει παράπονο ενάντια σε κάποιον• όπως και ο Χριστός συγχώρεσε σε σας, έτσι κι εσείς.»

Συμπερασματικά λοιπόν: όταν στεκόμαστε προσευχόμενοι, πριν ζητήσουμε από τον Θεό τη συγχώρεσή Του, ας ανατρέξουμε με το μυαλό μας αν υπάρχει κάποιος που μας έχει αδικήσει και δεν τον έχουμε συγχωρήσει και ας τον συγχωρέσουμε! Στη συνέχεια ας ζητήσουμε από τον Θεό να συγχωρήσει και Αυτός εμάς, όπως μας είπε ο Κύριος μας. Θα το κάνει με μεγάλη χαρά!

Αναστάσιος Κιουλάχογλου