Μέρος του βιβλίου: "Oι Προειδοποιήσεις της Καινής Διαθήκης".
Προς Εβραίους 6:4-9 – εκείνοι που έγιναν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος και παράπεσαν
Συνεχίζοντας στην προς Εβραίους διαβάζουμε:
Προς Εβραίους 6:4-9
«Επειδή, είναι αδύνατον αυτοί που μια φορά φωτίστηκαν, και γεύτηκαν την επουράνια δωρεά, που έγιναν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος, και γεύτηκαν τον καλό λόγο του Θεού, και τις δυνάμεις του μέλλοντα αιώνα, και έπειτα, αφού παρέπεσαν, είναι αδύνατον να τους ανακαινίζει κανείς ξανά σε μετάνοια, γιατί ξανασταυρώνουν με τους εαυτούς τους τον Υιό του Θεού και τον διαπομπεύουν. Επειδή, η γη η οποία πίνει τη βροχή, που πολλές φορές έρχεται επάνω της, και γεννάει ωφέλιμη βλάστηση σ' εκείνους για τους οποίους και καλλιεργείται, παίρνει ευλογία από τον Θεό. Όταν, όμως, βγάζει αγκάθια και τριβόλια, είναι αδόκιμη και κοντά σε κατάρα, της οποίας το τέλος είναι να καεί. Για σας, όμως, αγαπητοί, αν και μιλάμε έτσι, είμαστε πεπεισμένοι ότι έχετε τα καλύτερα κι αυτά που σχετίζονται με τη σωτηρία.»
Τρεις ερωτήσεις που πιθανόν κάποιος να ρωτήσει σχετικά με αυτό το απόσπασμα:
i) αναφέρεται αυτό το απόσπασμα σε πιστούς; Νομίζω ότι είναι καθαρό ότι η απάντηση μόνο καταφατική μπορεί να είναι, καθώς το απόσπασμα αναφέρεται σε ανθρώπους που «φωτίστηκαν, και γεύτηκαν την επουράνια δωρεά, που έγιναν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος, και γεύτηκαν τον καλό λόγο του Θεού, και τις δυνάμεις του μέλλοντα αιώνα». Μπορεί αλήθεια άπιστοι ή υποκριτές – που εξαπατούν άλλους αλλά όχι τον Θεό – να γίνουν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος; Όχι δεν μπορούν. Είναι καθαρό λοιπόν ότι το απόσπασμα αναφέρεται σε πιστούς.
ii) Σημαίνει το απόσπασμα ότι μπορεί άνθρωποι που «φωτίστηκαν, και γεύτηκαν την επουράνια δωρεά, που έγιναν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος, και γεύτηκαν τον καλό λόγο του Θεού, και τις δυνάμεις του μέλλοντα αιώνα» έπειτα να παραπέσουν, να ξεπέσουν; Αυτό ακριβώς είναι που το κείμενο λέει.
iii) Τι θα συμβεί σε εκείνους που ξέπεσαν της πίστης; Το τέλος τους παρομοιάζεται με το τέλος της γης «που βγάζει αγκάθια και τριβόλια, είναι αδόκιμη και κοντά σε κατάρα, της οποίας το τέλος είναι να καεί».
Είναι λοιπόν αυτό μια ακόμα ηχηρή προειδοποίηση για όλους μας που ξεκινήσαμε στον αγώνα της πίστης: το ότι ξεκινήσαμε τον αγώνα είναι υπέροχο. Χρειάζεται όμως και να τον τρέξουμε μέχρι τέλους. Το να ξεπέσει κανείς από την πίστη, το να στραφεί προς τα οπίσω, να εγκαταλείψει τον αγώνα, να εγκαταλείψει την άμπελο που είναι ο Χριστός, είναι κάτι που κανείς μας ποτέ δεν πρέπει να διαλέξει.
Τώρα το απόσπασμα γράφει ότι είναι αδύνατο «αυτοί που μια φορά φωτίστηκαν, και γεύτηκαν την επουράνια δωρεά, που έγιναν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος, και γεύτηκαν τον καλό λόγο του Θεού, και τις δυνάμεις του μέλλοντα αιώνα, και έπειτα, αφού παρέπεσαν, είναι αδύνατον να τους ανακαινίσει κανείς ξανά σε μετάνοια». Με άλλα λόγια δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής για αυτούς τους ανθρώπους. Σαν λόγο το απόσπασμα δίνει το εξής:
«γιατί ξανασταυρώνουν με τους εαυτούς τους τον Υιό του Θεού και τον διαπομπεύουν.»
Είναι η γνώμη μου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις παραδρομής ο δρόμος της συγχώρεσης είναι ανοικτός αν υπάρχει ειλικρινής μετάνοια και επιστροφή. Όμως αυτή η περίπτωση εδώ είναι κάτι διαφορετικό. Είναι αδύνατο, λέει το απόσπασμα, αυτοί οι άνθρωποι να ανανεώσουν τους εαυτούς τους σε μετάνοια. Δεν θα έλεγα ότι καταλαβαίνω απόλυτα τον λόγο που δίνεται και δεν θέλω να λέω πράγματα που το κείμενο δεν τα λέει καθαρά. Αυτό όμως που το κείμενο όντως λέει καθαρά είναι ότι η πράξη τους είναι ισοδύναμη της ξανασταύρωσης του Γιου του Θεού και της διαπόμπευσης Του. Η λέξη που μεταφράζεται σαν «διαπόμπευση» είναι το ρήμα «παραδειγματίζω» που σημαίνει ότι «θέτω σαν ανοικτό παράδειγμα». Με άλλα λόγια αυτοί οι άνθρωποι με την πράξη τους δεν είναι απλά σαν να συμμετείχαν στην σταύρωση του Χριστού και να τον σταύρωσαν οι ίδιοι αλλά έδειξαν με το παράδειγμα τους ότι ήταν υποθετικά άξιος να σταυρωθεί. Και αυτό δεν έγινε εν αγνοία, αλλά από ανθρώπους που είχαν γνωρίσει τον Κύριο και την αγαθότητα του1. Κατά την γνώμη μου, δεν έχουμε εδώ μια απλή περίπτωση παραδρόμησης αλλά μια δημόσια άρνηση, ανοικτή απόρριψη, του Χριστού από ανθρώπους που «φωτίστηκαν, και γεύτηκαν την επουράνια δωρεά, που έγιναν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος, και γεύτηκαν τον καλό λόγο του Θεού, και τις δυνάμεις του μέλλοντα αιώνα». Μια τέτοια συμπεριφορά δεν έχει δρόμο για μετάνοια.
Ίσως η δημόσια αποκήρυξη του Ιησού Χριστού είναι κάτι τα κίνητρα του οποίου δύσκολα μπορεί κάποιος που ζει στις «ασφαλείς» και χωρίς ιδιαίτερο διωγμό δυτικές κοινωνίες να καταλάβει. Δεν ήταν όμως έτσι στον πρώτο μ.Χ. αιώνα. Ο Χριστιανισμός τότε ήταν παράνομη θρησκεία και τιμωρούνταν με θάνατο, βασανισμούς, δήμευση περιουσίας κτλ. Η δημόσια άρνηση του Χριστού και η επιστροφή σε μια αναγνωρισμένη θρησκεία (όπως ο παγανισμός ή και ο Ιουδαϊσμός ακόμα) παρουσιάζονταν από τους διώκτες των Χριστιανών σαν έξοδο από το πρόβλημα και τις διώξεις. Ειδικά για εκείνους με Ιουδαϊκό υπόβαθρο όπως οι Εβραίοι πιστοί οι οποίοι ήταν και οι αρχικοί αποδέκτες της επιστολής, η επιστροφή στην συναγωγή και στον οικείο Ιουδαϊσμό ίσως να φαίνονταν ελκυστική. Μια τέτοια όμως επιστροφή περνούσε υποχρεωτικά από την δημόσια αποκήρυξη του Χριστού στην συναγωγή, και συνεπώς την διαπόμπευση Του, και ήταν κάτι προς το οποίο δεν έπρεπε ποτέ να ενδώσουν. Για όσους δε ενέδιδαν ο συγγραφέας κάνει καθαρό ότι δεν θα υπήρχε δρόμος για μετάνοια2.
Κλείνοντας αυτή την ηχηρή προειδοποίηση βρίσκουμε τα παρηγορητικά λόγια του στίχου 9:
«Για σας, όμως, αγαπητοί, αν και μιλάμε έτσι, είμαστε πεπεισμένοι ότι έχετε τα καλύτερα κι αυτά που σχετίζονται με τη σωτηρία.»
Και με τα λόγια του John Wesley, ενός πολύ γνωστού Βρετανού κήρυκα του 18ου αιώνα : “Για σας όμως είμαστε πεπεισμένοι για πράγματα που αφορούν την σωτηρία. Είμαστε πεπεισμένοι ότι είσαστε σωσμένοι από τις αμαρτίες σας και ότι έχετε την πίστη, την αγάπη και την αγιότητα που οδηγούν στην τελική σωτηρία. Μιλάμε ωστόσο έτσι για να σας προειδοποιήσουμε για να μην πέσετε από τον στηριγμό σας”.
Υποσημειώσεις
1.Ο όχλος που αρχικά σταύρωσαν τον Χριστό φωνάζοντας μπροστά στον Πιλάτο «σταύρωσον σταύρωσον αυτόν», το έκανε εν αγνοία (Πράξεις 3:14-21).Ο δρόμος της συγχώρεσης ήταν γι’ αυτούς ανοικτός. Όμως αυτοί της προς Εβραίους 6 είναι σαν να σταύρωσαν τον Κύριο εν πλήρη γνώση και αφού «φωτίστηκαν, και γεύτηκαν την επουράνια δωρεά, που έγιναν μέτοχοι του Αγίου Πνεύματος, και γεύτηκαν τον καλό λόγο τού Θεού, και τις δυνάμεις τού μέλλοντα αιώνα».
2.Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το υπόβαθρο της προς Εβραίους δες: David Pawson, Unlocking the Bible, Harper Collins Publishers, 2003, σελ. 1115-1118 και Roger Hahn, The Book of Hebrews Lesson 1, http://www.crivoice.org/biblestudy/bbheb1.html
Επόμενο τμήμα: Προς Εβραίους 10:23-29, 35-39: «αν αμαρτάνουμε ηθελημένα»