Μέρος του βιβλίου: "Oι Προειδοποιήσεις της Καινής Διαθήκης".
Αποκάλυψη 2, 3: Είναι οι επιστολές του Ιησού προς στις 7 εκκλησίες κάτι σχετικό για μας;
Μετά τα ευαγγέλια και με εξαίρεση μερικά πολύ μικρά αποσπάσματα στις Πράξεις και στις επιστολές, είναι στην Αποκάλυψη που βρίσκουμε τον Ιησού να μιλάει και πάλι σε πρώτο ενικό πρόσωπο. Τα κεφάλαια 2 και 3 περιέχουν επιστολές προς επτά εκκλησίες της Μικράς Ασίας. Ο Ιησούς υπαγόρευσε αυτά τα γράμματα στον απόστολο Ιωάννη, δίνοντας του εντολή να τα στείλει στις εκκλησίες αυτές μαζί με ολόκληρο το βιβλίο της Αποκάλυψης. Είναι όμως περίεργο το πόσο λίγη σχετικά σημασία αυτές οι επιστολές του Ιησού λαμβάνουν. Όμοια με την θεωρία που ουσιαστικά βάζει στην άκρη τα ευαγγέλια ταξινομώντας τα σαν κάτι μη σχετικό με μας, έτσι και εδώ υπάρχει η θεωρία σύμφωνα με την οποία αυτές οι επιστολές του Ιησού καθώς και το βιβλίο της Αποκάλυψης στο σύνολο του δεν αναφέρονται πραγματικά σε μας. Αντ’ αυτού αναφέρονται – σύμφωνα με αυτή την θεωρία - σε μελλοντικούς πιστούς οι οποίοι και θα είναι σε θέση να καταλάβουν τα όσα το βιβλίο της Αποκάλυψης λέει, υπονοώντας έτσι ότι μπορούμε με ασφάλεια να αγνοήσουμε ουσιαστικά αυτό το βιβλίο ή απλά να το θεωρήσουμε σαν κάτι για την πληροφόρηση μας. Σχετικά με τις επτά εκκλησίες αυτές είναι – κατά την θεωρία – μελλοντικές εκκλησίες και σ’ αυτές είναι που οι επιστολές αυτές αναφέρονται1. Όμως, αυτές οι εκκλησίες ήταν πραγματικές, υπαρκτές, εκκλησίες όταν ο Ιωάννης έγραφε τις επιστολές, ακριβώς όπως υπήρχε μια πραγματική, υπαρκτή, εκκλησία στην Κόρινθο για παράδειγμα και στην οποία έστειλε ο Παύλος δυο από τις επιστολές του. Μάλιστα μερικές από αυτές τις εκκλησίες, όπως την εκκλησία της Εφέσου και της Λαοδικείας, τις βρίσκουμε επίσης και στις επιστολές του Παύλου. Πραγματικά πιστεύω ότι ολόκληρο το επιχείρημα που θέλει τις επιστολές αυτές να μην αναφέρονται σε πιστούς που ζουν στην εποχή της χάρης καταρρέει αν δούμε τι ο Ιησούς ο Ίδιος διέταξε τον Ιωάννη να κάνει με το μήνυμα με το οποίο θα ελάμβανε. Αυτό δίνεται χωρίς περιστροφές στην Αποκάλυψη 1:11:
Αποκάλυψη 1:11
«Ότι βλέπεις, γράψτο σε βιβλίο, και στείλ' το στις επτά εκκλησίες που είναι στην Ασία: Στην Έφεσο, και στη Σμύρνη, και στην Πέργαμο, και στα Θυάτειρα, και στις Σάρδεις, και στη Φιλαδέλφεια, και στη Λαοδίκεια.»
Τι έκανε λοιπόν μετά από αυτή την εντολή ο Ιωάννης; Έγραψε τα όσα του ειπώθηκαν και τα όσα είδε και τα έστειλε στις επτά εκκλησίες που του είπε ο Ιησούς. Επομένως οι επιστολές του Ιησού προς αυτές τις εκκλησίες αναφέρονται στους Χριστιανούς σ’ αυτές τις εκκλησίες και είναι τόσο σχετικές για μας όσο και οι επιστολές του Παύλου για παράδειγμα προς τους πιστούς στις εκκλησίες της Κορίνθου της Εφέσου, της Γαλατίας κτλ.
Πιστεύω ότι ένας από τους λόγους που μερικοί βιάζονται να ρίξουν τις επιστολές αυτές του Ιησού στο αρκετό μεγάλο καλάθι τους με το όνομα «μη σχετικό για μας» είναι γιατί ουσιαστικά αυτά που λέει ο Ιησούς δεν τους αρέσουν. Βλέπουν για παράδειγμα τον Ιησού να λέει τέτοια πράγματα όπως: «ξέρω τα έργα σου» (Αποκάλυψη 2:2), «μετανόησε, και κάνε τα πρώτα έργα. ειδάλλως, έρχομαι σε σένα γρήγορα, και θα κινήσω τη λυχνία σου από τον τόπο της, αν δεν μετανοήσεις» (Αποκάλυψη 2:5) και καταλαβαίνουν πως αυτά και παρόμοια – «σκληρά» κατ’ αυτούς λεγόμενα – δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τα όσα αυτοί πιστεύουν σαν ευαγγέλιο και την εικόνα του Ιησού που έχουν στο μυαλό τους. Επομένως είναι ανάγκη η εύρεση μεθόδων προκειμένου να αποφευχθούν όσο το δυνατό τέτοια λεγόμενα. Και ο τρόπος που πολλοί έχουν βρει είναι να θεωρήσουν αυτά τα γράμματα και εν γένει το βιβλίο της Αποκάλυψης σαν κάτι που κύρια αναφέρεται σε μελλοντικούς πιστούς που θα ζουν εκείνες τις ημέρες. Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτές οι επιστολές είναι τόσο σχετικές για μας όσο και οι επιστολές των αποστόλων: όλες, και οι μεν και οι δε, γραφτήκαν για πραγματικές εκκλησίες και πραγματικούς πιστούς της εποχής και επομένως αναφέρονται όλες κατ’ επέκταση και σε μας.
Πηγαίνοντας τώρα στις επιστολές αυτές καθ’ αυτές, θα δούμε εκεί ότι ο τρόπος με τον οποίον ο Ιησούς βλέπει τις εκκλησίες (και η εκκλησία δεν είναι ένα κτήριο αλλά οι πιστοί) μοιάζει θα έλεγα με τον προπονητή που ενδιαφέρεται για τους αθλητές του, που τρέχουν σε αγώνα ή δίνουν μια μάχη. Έτσι βλέπουμε ότι αυτά που λέει στην καθεμιά είναι διαφορετικά κατά περίπτωση. Κάνα δυο τα πάνε καλά. Θα πρέπει να συνεχίσουνε έτσι. Οι υπόλοιπες όμως έχουν προβλήματα. Ο Κύριος δεν τους λέει «ξέρετε δεν υπάρχει πρόβλημα. Εγώ άλλωστε πλήρωσα την τιμή έτσι ώστε εσείς να μην έχετε να κάνετε απολύτως τίποτα!» Δεν είναι αυτό που τους λέει. Αυτό που κάνει είναι, αφού τους πει τα καλά τους σημεία (αυτό το κάνει σε όλες εκτός από την εκκλησία της Λαοδικείας), συνεχίζει με την κριτική που έχει γι’ αυτούς. Σε τέσσερεις από τις επτά εκκλησίες λέει: «μετανοήστε», αλλάξτε δηλαδή πορεία. Αλλά δεν σταματά εκεί. Δεν τους λέει μόνο «μετανοήστε» αλλά «μετανοήστε, ειδάλλως…». Να μερικά:
Αποκάλυψη 2:5
«μετανόησε, και κάνε τα πρώτα έργα. ειδάλλως, έρχομαι σε σένα γρήγορα, και θα κινήσω τη λυχνία σου από τον τόπο της, αν δεν μετανοήσεις.»
Αποκάλυψη 2:15-16
«Έτσι κι εσύ, έχεις μερικούς που κρατούν τη διδαχή των Νικολαιτων. το οποίο μισώ. Μετανόησε. ειδάλλως, έρχομαι σε σένα γρήγορα, και θα πολεμήσω εναντίον τους με τη ρομφαία του στόματός μου.»
Αποκάλυψη 3:2-3
«Γίνε άγρυπνος …. μετανόησε. αν, λοιπόν, δεν αγρυπνήσεις, θάρθω εναντίον σου σαν κλέφτης, και δεν θα γνωρίσεις ποια ώρα θάρθω εναντίον σου.»
Μερικοί αρνούνται να δεχτούν ότι ο Ιησούς είπε ποτέ τέτοια πράγματα στις εκκλησίες. Αλλά αγαπητά αδέλφια η Βίβλος μας δείχνει τον Ιησού από πολλές οπτικές γωνίες και μια από αυτές είναι και στην Αποκάλυψη 1:11-18:
«Ότι βλέπεις, γράψ' το σε βιβλίο, και στείλ' το στις επτά εκκλησίες που είναι στην Ασία: Στην Έφεσο, και στη Σμύρνη, και στην Πέργαμο, και στα Θυάτειρα, και στις Σάρδεις, και στη Φιλαδέλφεια, και στη Λαοδίκεια. Και στράφηκα να δω τη φωνή που μίλησε μαζί μου. και καθώς στράφηκα, είδα επτά λυχνίες, και στο μέσον των επτά λυχνιών είδα έναν, όμοιον με υιόν ανθρώπου, ντυμένον με ποδήρη χιτώνα, και περιζωσμένον με χρυσή ζώνη κοντά στους μαστούς. το δε κεφάλι του και οι τρίχες ήσαν λευκές σαν λευκό μαλλί, σαν χιόνι. και τα μάτια του σαν φλόγα φωτιάς. και τα πόδια του όμοια με χαλκολίβανο, σαν να ήσαν πυρακτωμένα μέσα σε καμίνι. και η φωνή του σαν φωνή από πολλά νερά. Και στο δεξί του χέρι είχε επτά αστέρια. και από το στόμα του έβγαινε μια κοφτερή δίστομη ρομφαία. και η όψη του έλαμπε, όπως λάμπει ο ήλιος μέσα στη λαμπρότητά του. Και όταν τον είδα, έπεσα κοντά στα πόδια του σαν νεκρός. και έβαλε επάνω μου το δεξί του χέρι, λέγοντας: Μη φοβάσαι. εγώ είμαι ο πρώτος και ο τελευταίος, κι αυτός που ζει, και έγινα νεκρός. και δες, είμαι ζωντανός στους αιώνες των αιώνων. αμήν. και έχω τα κλειδιά του άδη και του θανάτου.»
Έχει η άποψη ή εικόνα που έχουμε για τον Ιησού στο μυαλό μας χώρο και για την παραπάνω εικόνα ή είναι ο Ιησούς για μας απλά ένας γλυκούλης ξανθός γαλανομάτης νεαρός που ούτε μύγα δεν θα ακουμπούσε;
Για να γυρίσουμε πίσω στην αρχική μας ερώτηση: αναφέρονται οι επιστολές του Ιησού στις επτά εκκλησίες κατ’ επέκταση και σε μας, όπως ακριβώς και οι επιστολές του Παύλου προς τους Γαλάτες και τους Κορινθίους αναφέρονται κατ’ επέκταση και σε μας; Η απάντηση είναι ναι αναφέρονται. Όλες γραφτήκαν για να διαβαστούν και να εφαρμοστούν από τους αντίστοιχους ακροατές τους. Και αν έχουμε αυτί – όπως και θα πρέπει να έχουμε – για τις επιστολές των αποστόλων προς τις εκκλησίες, έτσι θα πρέπει να έχουμε αυτί και για τις επιστολές του Κυρίου των αποστόλων προς τις εκκλησίες.
«Όποιος έχει αυτί, ας ακούσει τι λέει το Πνεύμα προς τις εκκλησίες.» (Αποκάλυψη 2, 3)
Υποσημειώσεις
1.Φυσικά υπάρχουν πολλές άλλες θεωρίες σχετικά με την σημασία του βιβλίου της Αποκάλυψης, οι πλείστες εκ των οποίων χάνουν την σχετικότητα των επιστολών αυτών προς τις εκκλησίες (αυτό είναι και το θέμα αυτού του παραρτήματος) και αντί να τις θεωρούν σαν πραγματικές επιστολές γραμμένες για πραγματικούς ανθρώπους, τις θεωρούν είτε σαν κάτι μεταφορικό ή παρελθοντικό χωρίς όμως παρουσία σημασία είτε σαν επιστολές με μελλοντική, αλλά και πάλι όχι παρούσα, σημασία.