Η προσευχή στην ζωή του Χριστού
Όπως ο τίτλος φανερώνει, το άρθρο αυτού του μήνα είναι αφιερωμένο στον ρόλο της προσευχής στην ζωή του Χριστού. Η μεγάλη σημαντικότητα που ο Λόγος του Θεού αποδίδει στην προσευχή, φαίνεται από το γεγονός ότι μας καλεί να προσευχόμαστε αδιαλείπτως (Θεσσαλονικείς Α 5/ε/17), να αγρυπνούμε στις προσευχές (Πέτρου Α 4/δ/7), να εμμένουμε στην προσευχή αγρυπνούντες εις αυτήν μετά ευχαριστίας (Κολοσσαείς 4/δ/2)1 κτλ.
Παρόλα αυτά, και παρά το γεγονός ότι ο Λόγος του Θεού αποδίδει τόσο μεγάλη σημασία στην προσευχή, αυτή πολλές φορές παραμελείται η θεωρείτε σαν μια δραστηριότητα δευτερεύουσας σημασίας. Αυτό το άρθρο στοχεύει, μέσω της παρουσίασης του παραδείγματος του Ιησού Χριστού, να κάνει ακόμη πιο καθαρό τον πολύ σημαντικό ρόλο της προσευχής και την ίδια στιγμή να δείξει ότι πρέπει να τοποθετηθεί σαν μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ζωής μας.
1. Κατά Λουκά 5/ε/15-16
Για να αρχίσουμε την εξέταση ορισμένων από τις ευαγγελικές αναφορές όπου βρίσκουμε τον Ιησού Χριστό να προσεύχεται, ας πάμε στο κατά Λουκά 5. Σ’ αυτήν την αναφορά, καθώς επίσης και στις υπόλοιπες που θα ακολουθήσουνε, είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα συμφραζόμενα του εκάστοτε αποσπάσματος, ώστε να δούμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Ιησούς Χριστός προσεύχονταν. Όπως θα δούμε, η εξέταση αυτών των συνθηκών είναι πραγματικά πηγή πολύτιμης διδασκαλίας. Έτσι ξεκινώντας από τους στίχους 12 και 13, μαθαίνουμε για την θεραπεία ενός λεπρού από τον Χριστό. Με αφορμή αυτό το γεγονός, ο Λόγος του Θεού κάνει την γενική διαπίστωση ότι παρά το ότι ο Χριστός απέφευγε την διαφήμιση μέσω των θαυμάτων: "έτι μάλλον διήρχετο η φήμη περί αυτού. και συνηθροίζοντο όχλοι πολλοί, διά να ακούωσι, και να θεραπεύωνται υπ’ αυτού από των ασθενειών αυτών" (κατά Λουκά 5/ε/15). Από αυτήν την παράγραφο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν γενικά πολύ απασχολημένος με όλα αυτά τα πλήθη να έρχονται σ’ αυτόν, και σε κάθε περίπτωση πολύ πιο απασχολημένος από πολλούς από μας. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, πόσοι άραγε θα ήτανε εκείνοι οι οποίοι θα έπαιρναν χρόνο για να προσευχηθούνε; Αλλά ας δούμε τι ο Ιησούς έκανε:
Κατά Λουκά 5/ε/16
"ΑΥΤΟΣ ΔΕ ΑΠΕΣΥΡΕΤΟ ΕΙΣ ΤΑΣ ΕΡΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΗΥΧΕΤΟ"
Η λέξη "δε" η οποία χρησιμοποιείται στο παραπάνω απόσπασμα, καθώς επίσης και σε παρά πολλές άλλες περιπτώσεις στην Καινή Διαθήκη, είναι ένας σύνδεσμος ο οποίος χρησιμοποιείται είτε για να δηλώσει αντίθεση αυτών των οποίων έπονται αυτού με αυτά τα οποία προηγούνται, είτε για να δηλώσει μετάβαση από τα προηγούμενα στα επόμενα2. Στην δημοτική θα μπορούσε να μεταφραστεί από τέτοιες λέξεις όπως: "αλλά", "όμως" (όταν χρησιμοποιείται σαν αντιθετικός σύνδεσμος) ή "και" (όταν χρησιμοποιείται σαν μεταβατικός σύνδεσμος) κτλ3. Στην περίπτωση μας, όπως είναι φανερό από τα συμφραζόμενα, η λέξη αυτήν χρησιμοποιείται σαν αντιθετικός σύνδεσμος. Δηλαδή μας λέει ότι παρά το γεγονός ότι έρχονταν πολλά πλήθη προς τον Χριστό, ΑΥΤΟΣ ΑΠΟΣΥΡΟΝΤΑΝ ΣΤΙΣ ΕΡΗΜΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΕΙ.
Πέρα από την χρήση του αντιθετικού συνδέσμου "δε", είναι επίσης πολύ σημαντικό να προσέξουμε ότι ο χρόνος ο οποίος χρησιμοποιείτε στους στίχους 15-16 δεν είναι απλός αόριστος αλλά παρατατικός, που για όσους από μας δεν γνωρίζουν την σημασία του, "φανερώνει κάτι που γινόταν στο παρελθόν με διάρκεια ή με επανάληψη4". Με άλλα λόγια οι στίχοι 15-16 δεν αναφέρονται σε ένα απλό συμβάν που συνέβη μια φορά μόνο. Αν ήτανε κάπως έτσι τότε το κείμενο θα χρησιμοποιούσε αόριστο δηλαδή θα έλεγε "διήρθε η φήμη περί αυτού. και μαζεύτηκαν πολλοί όχλοι για να τον ακούσουν και να θεραπευτούν από αυτόν.....Αυτός όμως αποσύρθηκε στην έρημο και προσευχήθηκε". Δεν λέει όμως αυτό. Αυτό που λέει είναι:
«Αλλ’ έτι μάλλον ΔΙΗΡΧΕΤΟ [παρατατικός] η φήμη περί αυτού. και συνηθροίζοντο [παρατατικός] όχλοι πολλοί, διά να ακούωσι, και να θεραπεύωνται υπ’ αυτού από των ασθενειών αυτών. Αυτός δε [όμως] αποσύρετο [παρατατικός] εις τας ερήμους και προσηύχετο [παρατατικός].»
Μ’ άλλα λόγια λοιπόν, αυτό που το παραπάνω απόσπασμα μας λέει είναι ότι παρά το γεγονός ότι ο Ιησούς Χριστός ήτανε ΣΥΝΕΧΩΣ απασχολημένος, με πλήθη που έρχονταν σ’ αυτόν για να ακούσουν τον Λόγο του Θεού και να γιατρευτούν από τις αρρώστιες τους, αυτός τηρούσε απαρέγκλιτα την συνήθεια, να παίρνει χρόνο και να αποσύρετε στις ερήμους ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΕΙ. Το απόσπασμα λοιπόν αυτό, δεν μιλάει για κάτι που έγινε μια φορά στη ζωή του Ιησού άλλα για κάτι που ΗΤΑΝΕ ΣΥΝΕΙΘΕΙΑ ΤΟΥ, παρά το γεγονός ότι πάντοτε ήτανε πολύ απασχολημένος.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν αν μη τι άλλο, την σημαντικότητα της προσευχής. Αυτή η σημαντικότητα είναι τόσο μεγάλη που ο Ιησούς Χριστός, ο Γιος του Θεού, κατένειμε ειδικό μέρος του χρόνου του για να προσευχηθεί. Αυτό δεν το έκανε μια η δυο φορές στην ζωή του, αλλά ήτανε ΣΥΝΗΘΕΙΑ του να το κάνει, ακόμη και όταν ήτανε πολύ απασχολημένος. Επίσης αυτό το οποίο δείχνει το παραπάνω απόσπασμα είναι ότι το κατά πόσο θα αφιερώσει κάποιος χρόνο στην προσευχή η όχι, δεν εξαρτάται από το κατά πόσο απασχολημένος είναι, αλλά από το τι προτεραιότητα δίνει στην προσευχή. Ο Ιησούς είχε χρόνο να προσευχηθεί ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ο ίδιος να κατανείμει μέρος του χρόνου του σ’ αυτή. Όλοι μας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κατανέμουμε τον χρόνο μας σε διάφορες δραστηριότητες. Το ερωτηματικό επομένως δεν είναι το κατά πόσο έχουμε χρόνο αφού ο χρόνος είναι δεδομένος και ο ίδιος για όλους μας όπως ο ίδιος ήτανε και για τον Ιησού Χριστό: δηλαδή 24 ώρες την ημέρα. Αυτό το οποίο είναι το ερωτηματικό είναι: ποια είναι η θέση της προσευχής ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ; Είναι η προσευχή μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες μας όπως ήτανε για τον Χριστό, ή είναι κάτι το οποίο προσδιορίζεται υπολειμματικά, δηλαδή παίρνει ότι απομένει, αν απομένει κάτι, μετά την κατανομή του χρόνου σε δουλειά, σχολείο, τηλεόραση, ύπνο κτλ.; Το παράδειγμα του Ιησού, καθώς επίσης και όλες οι υπόλοιπες αναφορές του Λόγου του Θεού, μας καλούν να κάνουμε την προσευχή μια από τις ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ, μια συνήθεια αναντικατάστατη.
2. Κατά Μάρκο 1/α/35
Μια ακόμη πολύ διαφωτιστική αναφορά για την κατανόηση της σημασίας της προσευχής μέσω του παραδείγματος του Ιησού Χριστού βρίσκεται στο κατά Μάρκο 1/α/35. Η προσεκτική εξέταση των συμφραζομένων είναι για μια ακόμη φορά πολύ σημαντική. Έτσι ξεκινώντας από τον στίχο 21, μαθαίνουμε ότι ο Ιησούς δίδαξε στην συναγωγή της Καπερναούμ όπου επίσης έβγαλε και ένα διαβολικό πνεύμα (στίχοι 23-27). Σαν αποτέλεσμα "εξήλθε η φήμη αυτού ευθύς εις όλην την περίχωρον της Γαλιλαίας" (στίχος 28). Έπειτα αφού βγήκε από την συναγωγή, πήγε στο σπίτι του Πέτρου και του Ανδρέα όπου θεράπευσε την πεθερά του Πέτρου (στίχοι 29-31). Τελικά:
Κατά Μάρκο 1/α/32-34
"Αφού δε έγεινεν εσπέρα, ότε έδυσεν ο ήλιος, έφεραν προς αυτόν πάντας τους πάσχοντας και τους δαιμονιζόμενους. και η πόλις όλη ήτο συνηγμένη έμπροσθεν της θύρας. Και εθεράπευσε πολλούς πάσχοντας διαφόρους αρρωστίας. και δαιμόνια πολλά εξέβαλε, και δεν άφινε τα δαιμόνια να λαλώσιν, επειδή εγνώριζον αυτόν."
Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση που είδαμε στο κατά Λουκά, έτσι και εδώ έχουμε την περιγραφή μιας πολύ φορτωμένης ημέρας για τον Ιησού Χριστό. Επιπλέον, αφού θα έμενε στην Γαλιλαία και την επόμενη ημέρα, και αφού η φήμη του είχε απλωθεί σε όλη την περιοχή, θα ήτανε λογικό να προσδοκούμε ότι και η επόμενη ημέρα θα ήτανε το ίδιο φορτωμένη, αν όχι περισσότερο. Το ότι αυτό ακριβώς συνέβη μας το λένε οι στίχοι 36-37 οι οποίοι αναφερόμενοι στο πρωί της επόμενης ημέρας λένε:
Κατά Μάρκο 1/α/36-37
"Και έδραμον κατόπιν αυτού ο Σιμών και οι μετ’ αυτού. Και ευρόντες αυτόν, λέγουσι προς αυτόν, ότι, ΠΑΝΤΕΣ ΣΕ ΖΗΤΟΥΣΙ"
Όλοι τον ζητούσανε. Αυτό σημαίνει ότι η μέρα η οποία είχε μόλις αρχίσει θα ήτανε γεμάτη απασχόληση. Αλήθεια, έχοντας ήδη τελειώσει μια υπερφορτωμένη ημέρα και ξέροντας ότι η επόμενη θα είναι επίσης το ίδιο φορτωμένη, πόσοι από μας θα ξυπνούσανε νωρίτερα το πρωί για να προσευχηθούν; Και αν κάποιος ξυπνούσε δεν θα σήμαινε αυτό ότι θεωρούσε την προσευχή ως κεφαλαιώδους σημασίας, και δεν θα σήμαινε ότι ήταν μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ζωής του; Σίγουρα ναι. Λοιπόν, ας δούμε κάποιον ο οποίος το έκανε. Ποιος ήταν αυτός; Ο Ιησούς Χριστός:
Κατά Μάρκο 1/α/35
"Και το πρωί, ενώ ήτο όρθρος βαθύς, σηκωθείς εξήλθε [ο Ιησούς], και υπήγεν εις έρημον τόπον, και εκεί ΠΡΟΣΗΥΧΕΤΟ"
Ο Ιησούς γνώριζε ότι η ημέρα που ξημέρωνε θα ήταν πολύ φορτωμένη και ίσως να μην του άφηνε χρόνο για να προσευχηθεί. Πως λοιπόν αποφάσισε να ξεκινήσει αυτήν την τόσο φορτωμένη ημέρα; Με το να σηκωθεί νωρίτερα το πρωί και να προσευχηθεί. Δεν είναι πραγματικά ένα υπέροχο ξεκίνημα για μια ημέρα; Δεν είναι επίσης και μια υπέροχη πρόταση για το ξεκίνημα και της δικής μας ημέρας, ακόμη και αν αυτή η ημέρα προβλέπεται να είναι φορτωμένη; Αντί να ξεκινάμε την ημέρα μας σκεφτόμενοι τις πιέσεις και τις απαιτήσεις της δεν είναι πολύ καλύτερο να την ξεκινάμε συζητώντας αυτές τις απαιτήσεις και πιέσεις με τον Πατέρα μας, έχοντας έτσι την ευκαιρία να δούμε κατά την διάρκεια της ημέρας, την δύναμη Του να δίνει λύσεις και να τακτοποιεί όλα τα θέματα; Παρόλα αυτά, για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να πιστέψουμε αυτά που ο Λόγος του Θεού λέει σχετικά με την προσευχή και την σημαντικότητα της, καθώς επίσης και για το τι ο Θεός μπορεί να κάνει μέσα από αυτήν, ώστε να αποφασίσουμε να σηκωθούμε το πρωί και να προσευχηθούμε. Ο Ιησούς δεν σηκώθηκε το πρωί επειδή έτυχε. Αντίθετα ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ να σηκωθεί επειδή αναγνώριζε την σημαντικότητα της προσευχής για την ζωή του και την θεωρούσε σαν μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες του. Ξανά επομένως συμπεραίνουμε ότι το θέμα της προσευχής δεν είναι ζήτημα χρόνου αλλά ζήτημα προτεραιοτήτων.
3. Κατά Ματθαίο 14/ιδ/23
Άλλο ένα σημείο όπου βλέπουμε τον Ιησού Χριστό να προσεύχεται βρίσκετε στο δέκατο τέταρτο κεφάλαιο του κατά Ματθαίου ευαγγελίου. Ξανά είναι πολύ σημαντικό να ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στα συμφραζόμενα. Αυτή την φορά η μέρα δεν ήταν μόνο φορτωμένη για τον Ιησού αλλά επίσης ξεκίνησε και με άσχημα νέα: τον αποκεφαλισμό του Ιωάννη του Βαπτιστή (δες στίχους 1-11 για το συμβάν του αποκεφαλισμού):
Κατά Ματθαίο 14/ιδ/12
"Και προσελθόντες οι μαθηταί αυτού (του Ιωάννη), εσήκωσαν το σώμα, και έθαψαν αυτό. και ελθόντες απήγγειλαν τούτο εις τον Ιησού"
Πριν να προχωρήσουμε περισσότερο, πως θα αισθανόσασταν αν μαθαίνατε ότι ο ξάδερφος σας, που επίσης ήταν ένας άνθρωπος που σας υποστήριζε σταθερά και πιστά, δολοφονήθηκε με ένα τέτοιο απάνθρωπο τρόπο; Υποθέτω ότι θα αισθανόσασταν πολύ λυπημένοι και θα θέλατε να μείνετε λίγο μονοί. Αυτό ακριβώς ήταν και αυτό που ο Ιησούς ήθελε:
Κατά Ματθαίο 14/ιδ/13
"Και ακούσας ο Ιησούς, ανεχώρησεν εκείθεν εν πλοίω εις έρημον τόπον κατ’ ιδίαν"
Η αναχώρηση για τον ερημικό τόπο "κατ’ ιδίαν" δεν ήτανε κάτι προγραμματισμένο. Συνέβη όταν ο Ιησούς άκουσε τι είχε συμβεί ("ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΑΣ ο Ιησούς ανεχώρησεν..."). Παρόλα αυτά δεν έμεινε εκεί για πάντα. Κάποια στιγμή αργότερα βγήκε από αυτόν τον χώρο και είδε ένα μεγάλο πλήθος να τον περιμένει. Όταν είδε αυτό το πλήθος "εσπλαχνίσθη δι’ αυτούς, και εθεράπευσε τους αρρώστους αυτών" (στίχος 14). Στην πραγματικότητα όχι μόνο θεράπευσε τους αρρώστους αυτών αλλά και τους έθρεψε με θαυματουργικό τρόπο (στίχοι 15-21). Έπειτα από όλα αυτά ο στίχος 22 μας λέει:
Κατά Ματθαίο 14/ιδ/22
"Και ευθύς ΗΝΑΓΚΑΣΕΝ ο Ιησούς τους μαθητάς αυτού να εμβώσιν εις το πλοίον, και να υπάγωσι προ αυτού εις το πέραν, εωσού απολύση τους όχλους"
Η λέξη "ευθύς" είναι συνδεδεμένη με την σίτιση του πλήθους και μας λέει ότι μόλις τα πλήθη σιτίστηκαν, αμέσως ο Ιησούς ανάγκασε τους μαθητές του να μπουν στο πλοίο. Δείτε ότι η λέξη η οποία χρησιμοποιείται (είναι η ίδια και στο αρχαίο κείμενο) είναι το ρήμα "αναγκάζω" του οποίου η έννοια έχει διατηρηθεί η ίδια μέχρι σήμερα. Όπως πολύ καλά γνωρίζουμε "αναγκάζω" σημαίνει "υποχρεώνω κάποιον να κάνει κάτι έστω και αν αυτός δεν το θέλει". Σύμφωνα λοιπόν με το παραπάνω απόσπασμα ο Ιησούς ΑΝΑΓΚΑΣΕ τους μαθητές του να μπουν στο πλοίο και να φύγουν. Πολύ πιθανόν αυτοί να μην ήθελαν να φύγουν. Παρόλα αυτά δεν έκατσε να το συζητήσει. Τους ανάγκασε να το κάνουν. Έπειτα έστειλε το πλήθος στα σπίτια τους. Η ερώτηση τώρα είναι: γιατί ανάγκασε τους μαθητές του να φύγουν; Τι σχεδίαζε να κάνει αφού έστελνε το πλήθος στα σπίτια του; Η απάντηση είναι στον στίχο 23:
Κατά Ματθαίο 14/ιδ/23
"Και αφού απέλυσε τους όχλους, ανέβη εις το όρος κατ’ ιδίαν ΔΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΗ. Και ότε έγεινεν εσπέρα, ήτο μόνος εκεί."
Ο λόγος για τον οποίον δεν επέτρεψε στους μαθητές του να μείνουν αλλά τους ανάγκασε να μπουν στο πλοίο και να φύγουν ήταν επειδή ήθελε να μείνει μόνος του ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΕΙ. Δείτε το πόσο τεράστια σημασία είχε η προσευχή για τον Χριστό. Για αυτήν ήτανε έτοιμος να σηκωθεί πολύ νωρίς το πρωί, να αποσυρθεί από τα πλήθη, να αναγκάσει τους μαθητές του να φύγουν. Αλήθεια, δεν δείχνουν όλα αυτά ότι η προσευχή ήταν μια από τις ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ προτεραιότητες της ζωής του; Μακάρι να εκτιμήσουμε αυτές τις αναφορές και αυτά που ο Λόγος του Θεού λέει για την προσευχή ώστε να την κάνουμε και εμείς μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ζωής μας.
4. Κατά Λουκά 6/ς/12-13
Ακόμη ένα απόσπασμα όπου βρίσκουμε τον Ιησού να προσεύχεται είναι στο έκτο κεφάλαιο του κατά Λουκά. Αυτήν την φορά δεν θα επικεντρωθούμε τόσο στην θέση της προσευχής στην κατανομή του χρόνου του (άλλωστε έχουμε ήδη δει ότι κατείχε κορυφαία θέση) όσο στο αντικείμενο για το οποίο προσευχήθηκε. Εάν και το συγκεκριμένο απόσπασμα δεν αναφέρει εξειδικευμένα το αντικείμενο της προσευχής του, αυτό προκύπτει εύκολα από τα συμφραζόμενα:
Κατά Λουκά 6/ς/12-13
"Εν εκείναις δε ταις ημέραις εξήλθεν εις το όρος να προσευχηθεί. ΚΑΙ ΔΙΕΝΥΚΤΕΡΕΥΕΝ ΕΝ ΤΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. Και ότε έγεινεν ημέρα, έκραξε τους μαθητάς αυτού. και εξέλεξεν εξ αυτών δώδεκα, τους οποίους και ωνόμασεν αποστόλους"
Ξενύχτησε προσευχόμενος. Εάν και η Βίβλος δεν αναφέρει επί λέξη το θέμα της προσευχής του, παρόλα αυτά αναφέρει ότι μόλις ξημέρωσε έκανε μια από τις πλέον κρίσιμες επιλογές της υπηρεσίας του: την επιλογή των δώδεκα. Το πιθανότερο λοιπόν είναι ότι ήταν αυτήν η επιλογή η οποία αποτέλεσε το κεντρικό θέμα της προσευχής του εκείνο το βράδυ. Με αυτά κατά νου, η ερώτηση είναι: εάν ο Χριστός χρειάζονταν να προσευχηθεί για να κάνει επιλογές και να πάρει αποφάσεις, εμείς δεν χρειάζεται; Φυσικά και χρειάζεται. Αλήθεια γιατί θα πρέπει ΕΜΕΙΣ να παίρνουμε αποφάσεις, χρησιμοποιώντας τα περιορισμένης ικανότητας μυαλά μας, και δεν πάμε στον ΘΕΟ για να τον ρωτήσουμε να μας διδάξει και να μας δείξει ποια είναι η καλύτερη επιλογή; Είναι δεδομένο ότι ο Θεός γνωρίζει την καλύτερη επιλογή, είναι πρόθυμος να μας την δείξει, και έχει τα μέσα, το πνεύμα Του μέσα μας, για να μας την ανακοινώσει. Επομένως η ερώτηση δεν είναι κατά πόσο ο Θεός μπορεί και θέλει να μας βοηθήσει, γιατί πραγματικά και μπορεί και θέλει. Αυτό το οποίο ερωτάτε είναι κατά πόσο ΕΜΕΙΣ τον διαλέγουμε σαν τον σύμβουλο μας στην λήψη αποφάσεων και πηγαίνουμε σ’ Αυτόν για να τον ρωτήσουμε μέσω της προσευχής.
Τα ίδια επίσης ισχύουν και με θέματα τα οποία αναφέρονται στην υπηρεσία μας στον Θεό. Δεν χρειάζεται να έχουμε σύγχυση σχετικά με το πως θα υπηρετήσουμε τον Θεό και τι θα κάνουμε γι’ Αυτόν. Δεν χρειάζεται να βασανίζουμε τα φτωχά μυαλά μας για να πάρουμε αποφάσεις για υποθέσεις οι οποίες είναι ΔΙΚΕΣ ΤΟΥ. Είναι ΑΥΤΟΣ υπεύθυνος να μας πει τι να κάνουμε και πως να το κάνουμε. Μερικά από αυτά τα πράγματα τα έχει πει ήδη στον Λόγο Του, την Βίβλο. Έτσι η Βίβλος μας λέει να αγαπάμε, να προσευχόμαστε, να σπουδάσουμε να δείξουμε τους εαυτούς μας δόκιμους στον Θεό ορθοτομώντας τον Λόγο Του κτλ. Επομένως δεν χρειάζεται να σου πει ο Θεός προσωπικά να αγαπάς αφού στο έχει ήδη πει στον Λόγο Του. Όμοια δεν χρειάζεται να σου πει προσωπικά να προσεύχεσαι: το έχει ήδη πει στον Λόγο Του. Παρόλα αυτά, χρειάζεσαι την συμβουλή Του και γνώμη Του εάν σκέφτεσαι να πας στον τάδε τόπο να κάνεις το τάδε έργο για τον Θεό. Σε μια τέτοια περίπτωση πριν να πάρεις την απόφαση να το κάνεις ΠΡΟΣΕΥΧΗΣΟΥ και δες τι ο Θεός θέλει. Μπορεί να θέλει να πας σε ένα άλλο διαφορετικό μέρος. Μπορεί να θέλει να κάνεις κάτι άλλο, αντί γι’ αυτό που εσύ έχει προκαθορίσει. Σε κάθε περίπτωση ΕΠΕΙΧΗΡΗΣΗ ΤΟΥ είναι και ΑΥΤΟΣ έχει τον ΠΡΩΤΟ λόγο. Έτσι δεν είναι;
5. Κατά Ματθαίο 26/κς/36-44
Η τελευταία αναφορά που θα εξετάσουμε και όπου για μια ακόμη φορά βρίσκουμε τον Ιησού Χριστό να προσεύχεται βρίσκεται στο εικοστό έκτο κεφάλαιο του κατά Ματθαίου ευαγγελίου. Αυτά τα οποία θα δούμε διαδραματίστηκαν λίγο πριν την σύλληψη του Ιησού Χριστού που τελικά οδήγησε στην σταύρωση του. Αρχίζοντας από τον στίχο 36 διαβάζουμε:
Κατά Ματθαίο 26/κς/36-38
"Τότε έρχεται μετ’ αυτών ο Ιησούς εις χωρίον λεγόμενον Γεθσημανή. και λέγει προς τους μαθητάς, Καθίσατε αυτού, εώσου υπάγω και ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΩ εκεί. Και παραλαβών τον Πέτρον και τους δυο υιούς του Ζεβεδαίου, ήρχισε να λυπήται και να αδημονή. Τότε λέγει προς αυτούς, Περίλυπος είναι η ψυχή μου έως θανάτου. μείνατε εδώ και αγρυπνείτε μετ’ εμού."
Ο Ιησούς ήταν πολύ λυπημένος και σε μεγάλη αγωνία για το λόγο ότι ήξερε τι θα επακολουθούσε σε λίγο. Πραγματικά ήτανε μια πολύ δύσκολη ώρα, μια κρίση, όχι μόνο για αυτόν αλλά και για όλους μας αφού το σχέδιο της σωτηρίας μας βασίζονταν πάνω στην προσωπική του θυσία και ανάσταση. Το ερώτημα τώρα είναι πως αντιμετώπισε ο Χριστός αυτήν την κρίση; Η απάντηση είναι ΜΕ ΠΡΟΣΕΥΧΗ.
Κατά Ματθαίο 26/κς/39-44
"Και προχωρήσας ολίγον, έπεσεν επί πρόσωπον αυτού, ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΟΣ και λέγων, Πάτερ μου, εάν ήναι δυνατόν, ας παρέλθει απ’ εμού το ποτήριον τούτο. ΠΛΗΝ ΟΥΧΙ ΩΣ ΕΓΩ ΘΕΛΩ, ΑΛΛ’ ΩΣ ΣΥ. Και έρχεται προς τους μαθητάς, και ευρίσκει αυτούς κοιμώμενους, και λέγει προς τον Πέτρον, Ούτω δεν ηδυνήθητε μιαν ώραν να αγρυπνήσητε μετ’ εμού; αγρυπνείτε και προσεύχεσθε, διά να μην εισέλθητε εις πειρασμόν. το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής. Πάλιν εκ δευτέρου υπήγε και προσευχήθη, λέγων, Πάτερ μου, εάν δεν ήναι δυνατόν τούτο το ποτήριο να παρέλθει απ’ εμού, χωρίς να πιώ αυτό, γενηθήτω το θέλημα σου. Και ελθών ευρίσκει αυτούς πάλιν κοιμώμενους. διότι οι οφθαλμοί αυτών ήσαν βεβαρημένοι. Και αφήσας αυτούς, υπήγε πάλιν και προσευχήθη εκ τρίτου, ειπών τον αυτόν λόγον."
Όπως είναι φανερό ο Χριστός επιζητούσε μια διέξοδο χωρίς να έχει να περάσει όλα αυτά που ήξερε ότι θα επακολουθούσαν. Προσευχήθηκε γι’ αυτό, και μάλιστα προσευχήθηκε τρεις φορές. Είναι πολύ διαφωτιστικό να προσέξουμε αυτά τα οποία είπε στην προσευχή του. Όπως μπορούμε να δούμε, εξέφρασε μεν την επιθυμία του στον Θεό ("ας παρέλθει απ’ εμού το ποτήριον τούτο") ΑΛΛΑ την ίδια στιγμή ζήτησε να γίνει το θέλημα του Θεού έστω και αν αυτό ήταν αντίθετο από εκείνο που αυτός επιθυμούσε ("ΠΛΗΝ ουχί ως εγώ θέλω, αλλ’ ως συ"). Αυτό είναι πολύ σημαντικό αφού πολλές φορές πιστεύουμε ότι επειδή ζητήσαμε κάτι από τον Θεό, Αυτός είναι υποχρεωμένος να το κάνει και μάλιστα όχι μόνο αυτό αλλά να το κάνει και όποτε εμείς θέλουμε. Ο Θεός είναι υποχρεωμένος να κάνει, και θα κάνει, οτιδήποτε του ζητάμε όταν αυτό το οποίο του ζητάμε είναι το θέλημα Του. Για ορισμένα πράγματα υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές στην Βίβλο που δείχνουν εάν κάτι είναι θέλημα του Θεού η όχι. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η θεραπεία. Ο Λόγος του Θεού περιέχει τόσες πολλές αναφορές σχετικά με αυτό το θέμα (παρόλα αυτά, ακόμα και μια μόνο αναφορά θα ήταν αρκετή για να το κάνει θέλημα του Θεού) που κάνουνε περισσότερο από ξεκάθαρο ότι η θεραπεία είναι θέλημα του Θεού5. Μπορούμε επομένως να θεωρούμε την θεραπεία σαν ήδη δική μας. Μπορούμε να προσευχόμαστε πατώντας πάνω σ’ αυτήν την υπόσχεση του Θεού. Μπορούμε να είμαστε 100% σίγουροι ότι αν αρρωστήσουμε μπορούμε να προσευχηθούμε στον Θεό και Αυτός θα μας θεραπεύσει γιατί ο Λόγος Του το εγγυάται6.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άλλα πράγματα τα οποία επειδή είναι ειδικά για κάθε άτομο, δεν υπάρχει αντίστοιχη ειδική υπόσχεση στην Βίβλο. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι επιθυμώ να έχω το Χ αυτοκίνητο το οποίο είδα χτες και μου άρεσε. Η Βίβλος δεν περιέχει καμία αναφορά η οποία να μου λέει το κατά πόσο είναι ή όχι θέλημα του Θεού να έχω αυτό το αυτοκίνητο. Μπορώ επομένως να θεωρήσω αυτό το αυτοκίνητο σαν ήδη δικό μου; Φυσικά όχι, εκτός και αν ο Θεός μου έχει φανερώσει ότι το θέλημα Του είναι να το έχω. Μπορώ να προσευχηθώ και να αναφέρω στον Θεό την επιθυμία μου; Βεβαίως ΝΑΙ!! Μπορώ να τον ρωτήσω να μου δείξει αν είναι η όχι το καλύτερο να έχω αυτό το αυτοκίνητο; Βεβαίως ΝΑΙ!! Μπορώ να εμπιστευτώ σχετικά με το θέμα τις υποσχέσεις Του που μου λένε ότι το θέλημα του Θεού είναι "αγαθό, ευάρεστο και τέλειο" (προς Ρωμαίους 12/ιβ/2), ότι "αυτός [ο Θεός] φροντίζει περί υμών" (Πέτρου Α 5/ε/7) και επομένως να υποτάξω το θέλημα μου στο θέλημα Του; Βεβαίως ΝΑΙ!! Αυτό έκανε και ο Ιησούς. Αυτό που ζήτησε δεν ήτανε θέλημα του Θεού και επομένως δεν μπορούσε να γίνει. Παρόλα αυτά, αν και είχε την επιθυμία "το ποτήριον να παρέλθη" απ’ αυτόν, εντούτοις είχε ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΠΙΘΥΜΙΑ να γίνει το θέλημα του Θεού. Χαρακτηριστικά είπε: "ΠΛΗΝ ουχί ως ΕΓΩ θέλω, αλλά ως ΣΥ" Πραγματικά, δεν μας διδάσκει αυτό ότι πέρα από τις διάφορες επιθυμίες που μπορεί να έχουμε, πρέπει επίσης να έχουμε μια ΑΚΟΜΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΠΙΘΥΜΙΑ για το "αγαθό, ευάρεστο και τέλειο" θέλημα του Θεού να γίνει σχετικά με αυτό που προσευχόμαστε; Βεβαίως ΝΑΙ!!
Επιστρέφοντας στην περίπτωση του Ιησού Χριστού, εάν και αυτό το οποίο ζήτησε δεν μπορούσε να γίνει, αυτό δεν σημαίνει ότι ο Θεός δεν τίμησε την προσευχή του. Το κατά Λουκά ευαγγέλιο το οποίο προσθέτει κάποιες περισσότερες λεπτομέρειες μας λέει:
Κατά Λουκά 22/κβ/41-43
"Και αυτός εχωρίσθη απ’ αυτών ως λίθου βολήν, και γονατίσας προσηύχετο, λέγων, Πάτερ, αν θέλεις ν’ απομακρύνης το ποτήριον τούτον απ’ εμού. πλην ουχί το θέλημα σου αλλά το σον ας γίνει.
Εφάνη δε εις αυτόν άγγελος απ’ ουρανού ΕΝΙΣΧΥΩΝ αυτόν."
Ο Θεός έστειλε ένα άγγελο για να ενισχύσει τον Ιησού ώστε να κάνει αυτό το οποίο περισσότερο απ’ όλα επιθυμούσε, δηλαδή το θέλημα του Θεού. Μερικές φορές, μπορεί να ανακαλύψουμε ότι οι προσωπικές επιθυμίες μας δεν είναι σε συμφωνία με το "αγαθό, ευάρεστο και τέλειο" θέλημα του Θεού. Εάν η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΜΑΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑ είναι να κάνουμε το θέλημα του Θεού, ο Θεός θα μας ενισχύσει να το κάνουμε. Στην περίπτωση του Ιησού Χριστού, η ενίσχυση η οποία έλαβε από την προσευχή φαίνεται στην περιγραφή της σύλληψης του:
Κατά Ιωάννη 18/ιη/3-11
"Ο Ιούδας λοιπόν λαβών το τάγμα, και εκ των αρχιερέων και Φαρισαίων υπηρέτας, έρχεται εκεί μετά φανών και λαμπάδων και όπλων. Ο δε Ιησούς εξεύρων πάντα τα ερχόμενα επ’ αυτόν, εξήλθε, και είπε προς αυτούς, Τίνα ζητείτε; Απεκρίθησαν προς αυτόν, Ιησούν τον Ναζωραίον. Λέγει προς αυτούς ο Ιησούς, Εγώ είμαι. Ίστατο δε μετ’ αυτών και Ιούδας ο παραδίδων αυτόν. Καθώς λοιπόν είπε προς αυτούς, Ότι εγώ είμαι, απεσύρθησαν εις τα οπίσω, και έπεσον χαμαί. Πάλιν λοιπόν ηρώτησεν αυτούς, Τίνα ζητείτε; Οι δε είπον, Ιησούν τον Ναζωραίον. Απεκρίθη ο Ιησούς, Σας είπον ότι εγώ είμαι. Εάν λοιπόν εμέ ζητήτε, αφήσατε τούτους να υπάγωσι. διά να πληρωθή ο λόγος τον οποίον είπεν, Ότι εξ εκείνων τους οποίους μοι έδωκας δεν απώλεσα ουδένα. Τότε ο Σίμων Πέτρος έχων μάχαιραν έσυρεν αυτήν, και εκτύπησε τον δούλον του αρχιερέως, και απέκοψεν αυτού το ωτίον το δεξιόν. Ήτο δε το όνομα του δούλου Μάλχος. Είπε λοιπόν ο Ιησούς προς τον Πέτρον, Βάλε την μάχαιρα σου εις την θήκην. Το ποτήριον το οποίον μοι έδωκεν ο Πατήρ, δεν θέλω πιεί αυτό;"
Ο τελευταίος στίχος δείχνει ότι η κρίση είχε τελειώσει. Αν και η αρχική του επιθυμία δεν ήταν ίδια με το θέλημα του Θεού την υπόταξε στο θέλημα του Θεού όπως και εμείς πρέπει να κάνουμε. Σημαντικό ρόλο όμως στο να το κάνει αυτό και να ξεπεράσει την κρίση έπαιξε το γεγονός ότι προσευχήθηκε και έλαβε μέσω της προσευχής ενίσχυση. Αυτή η ενίσχυση και η αποφασιστικότητα του Ιησού Χριστού που ακολούθησε της προσευχής είναι φανερή στην αντίδραση του όταν ήρθε η κρίσιμη στιγμή της σύλληψης. Έτσι, αν και όταν πήγε στον κήπο, ήταν περίλυπος και γεμάτος αγωνία και άγχος ("αδημονούσε" όπως λέει το κείμενο), οι αντιδράσεις του κατά την στιγμή της σύλληψης, όπως δίνονται από την παραπάνω αναφορά, ήτανε γεμάτες τολμηρότητα και θάρρος. Γιατί πραγματικά χρειάζεται μεγάλο θάρρος να πας από μόνος σου και να συναντήσεις αυτούς που γνωρίζεις ότι θα σε βασανίσουνε σε λίγο. Ένα φοβισμένο άτομο θα επιχειρούσε να δραπετεύσει. Θα προσπαθούσε να ρίξει σε άλλον αυτά τα οποία υποτίθεται ότι ήταν δική του ευθύνη. Αλλά ο Ιησούς δεν ήταν φοβισμένος. Αντί να προσπαθήσει να κρυφτεί πίσω από τους άλλους, πήγε μπροστά και ρώτησε την υπό τον Ιούδα συνοδεία ποιον έψαχναν. Μάλιστα όχι μόνο έκανε αυτό, αλλά και φρόντισε και για την ασφάλεια των μαθητών του ζητώντας από αυτήν την συνοδεία να τους επιτρέψει να φύγουν. Ακόμα περισσότερο είχε την ηρεμία και την αγάπη να θεραπεύσει το αυτί του υπηρέτη που είχε κόψει ο Πέτρος (δες κατά Λουκά 22:51) Εάν όλα αυτά δεν δείχνουν ένα πλήρη θάρρους, ειρήνης και αγάπης άντρα τότε τι δείχνουν; Αλλά έχει σημασία να σημειώσουμε πως ενισχύθηκε και πως ξεπέρασε νικηφόρα την κρίση: ΜΕ ΠΡΟΣΕΥΧΗ.
6. Συμπέρασμα
Μετά από όλα τα παραπάνω, και αν και υπάρχουν ακόμη περισσότερες αναφορές τις οποίες μπορεί να σπουδάσει κανείς μόνος του, είναι καθαρό ότι η προσευχή έπαιζε ένα πολύ σημαντικό ρολό στην ζωή του Ιησού Χριστού. Για χάρη της προσευχής ήτανε έτοιμος να σηκωθεί πολύ πρωί, να αποτραβηχτεί από τα πλήθη, να αναγκάσει τους μαθητές του να φύγουν. Μέσω της προσευχής λάμβανε αποφάσεις και ξεπερνούσε δύσκολες καταστάσεις. Σε αντίθεση με την γενικευμένη αντίληψη που λέει "προσευχήσου ΑΝ έχεις χρόνο" ο Χριστός ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣΕ Ο ΙΔΙΟΣ ΤΟΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΧΡΟΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΕΙ. Σε αντίθεση με την άποψη του κόσμου που λέει: "επέλεξε ΕΣΥ ότι νομίζεις καλύτερο και κάνε αυτό που αρέσει σε ΣΕΝΑ" ο Χριστός προσευχόταν για να δει τι Ο ΘΕΟΣ νόμιζε ως καλύτερο και να κάνει αυτό που Ο ΘΕΟΣ ήθελε.
Για να κλείσουμε αυτό το άρθρο, ας πάμε στην προς Φιλιππησίους 4/δ/6-7 και ας κάνουμε το σχετικό απόσπασμα τρόπο σκέψης μας:
Προς Φιλιππησίους 4/δ/6-7
"Μη μεριμνάτε περί μηδενός. αλλ’ εν παντί πράγματι ας γνωρίζωνται τα ζητήματα σας προς τον Θεόν μετ’ ευχαριστίας διά της προσευχής και της δεήσεως. Και η ειρήνη του Θεού, η υπερέχουσα πάντα νουν, θέλει διαφυλάξει τας καρδιάς σας και τα διανοήματα σας διά του Ιησού Χριστού"
Υποσημειώσεις
1. Δες επίσης Κορινθίους Α 14/ιδ/14-15, Εφεσίους 6/ς/18, Φιλιππησίους 4/δ/6, Κολοσσαείς 4/δ/12, προς Τιμόθεο Α 2/β/1, Ιακώβου 5/ε/13, 16-18 για να μην αναφέρουμε τις πάμπολλες αναφορές των ευαγγελίων και της Παλαιάς Διαθήκης.
2. Δες Α. Β. Μουμτζάκης: "Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής", ΟΕΔΒ, Αθήνα, σελ. 130-132.
3. Οι μεταφραστές της Καινής Διαθήκης στα Αγγλικά από τις 2570 φορές που έχουν μεταφράσει αυτήν την λέξη: 1237 φορές την έχουν μεταφράσει σαν "but" ("αλλά", "όμως") και 934 σαν "and" ("και") ενώ 300 φορές δεν την έχουν μεταφράσει καθόλου.
4. Δες: Μιχ. Χ. Οικονόμου: "Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής", ΟΕΔΒ, Αθήνα, σελ. 149
5. Δες Έξοδος 15/ιε/26, Ψαλμοί 103/ργ/3, Κατά Ιωάννη 8/η/29, Ιωάννου Γ 2 καθώς και πάμπολλες άλλες αναφορές που δείχνουν ξεκάθαρα την θεραπευτική δύναμη και θέληση του Θεού.
6. Παρόλα αυτά, ο Λόγος δεν αναφέρει πουθενά πως ο Θεός θα φέρει την θεραπεία και πότε θα το κάνει. Είναι ΔΙΚΙΑ ΤΟΥ δουλεία να αποφασίσει γι’ αυτά. Μπορεί να το κάνει ακόμα και μέσω των φαρμάκων. Δεν γνωρίζουμε από την Βίβλο το πως και πότε θα το κάνει. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ΣΙΓΟΥΡΑ, 100%, θα το κάνει καθώς τον εμπιστευόμαστε και προσευχόμαστε γι’ αυτό.