Η παραβολή του οφειλέτη των δέκα χιλιάδων ταλάντων
Πρόσφατα μιλώντας με κάποιον ήρθα αντιμέτωπος μ’ ένα είδος ερεθιστικής συμπεριφοράς που μάλιστα δεν ήταν και η πρώτη φορά που την έβλεπα από το ίδιο πρόσωπο. Έτσι σκεφτόμουνα: «Δεν μπορεί το ίδιο είδος συμπεριφοράς να βγαίνει κάθε φορά που συναντάω αυτό το πρόσωπο». Πηγαίνοντας στον Κύριο δυσαρεστημένος του είπα: «αυτό συμβαίνει επανειλημμένα. Δεν μπορώ να το αντέξω». Τότε αναπάντεχα η ακόλουθη απάντηση ήρθε στο μυαλό μου: «εσύ κάνεις τις ίδιες αμαρτίες ξανά και ξανά και εγώ σε συγχωρώ». Φυσικά σταμάτησα αμέσως. Δεν πήρε πολύ να φέρω στο μυαλό μου τις ίδιες αμαρτίες να γίνονται ξανά και ξανά, και τις φορές που πήγα στον Θεό, όχι με δάκρια ούτε με καμιά μεγάλη λύπη, αλλά με ένα απλό συγγνώμη, ζητώντας απ’ Αυτόν να με συγχωρέσει γιατί … «είναι υποχρέωση Του». Πλαστήκαμε κατ’ εικόνα Θεού (Γένεση 1:26). Αν πληγωνόμαστε όταν κάποιος αμαρτάνει εναντίον μας, έτσι και ο Θεός πληγώνεται όταν αμαρτάνουμε σ’ Αυτόν (ή και στον αδερφό μας). Δεν έχει σημασία αν η συμπεριφορά μας επηρεάζει κάποιον άλλο ή όχι. Ασχέτως με το κατά πόσο το αμάρτημα στρέφετε ενάντια σε κάποιον άλλο άνθρωπο, πάντα πληγώνει τον Θεό. Και Αυτός συγχωρεί. Συνέχεια και χωρίς σταματημό!
Αργότερα την ίδια μέρα, καθώς σκεφτόμουνα αυτό το συμβάν, ο Θεός έφερε στο μυαλό μου την παραβολή του οφειλέτη των δέκα χιλιάδων ταλάντων. Πριν πάμε όμως εκεί, ας ρίξουμε πρώτα μια μάτια στα συμφραζόμενα. Στο κατά Ματθαίο 18:15-22 διαβάζουμε:
Κατά Ματθαίο 18:15-22
«[Ο Κύριος μιλάει] Εάν δε αμαρτήση εις σε ο αδελφός σου, ύπαγε και έλεγξον αυτόν μεταξύ σου και αυτού μόνου. εάν σου ακούση, εκέρδησας τον αδελφόν σου. εάν όμως δεν ακούση, παράλαβε μετά σου έτι ένα ή δύο, διά να βεβαιωθή πας λόγος επί στόματος δύο μαρτύρων ή τριών. Και εάν παρακούση αυτών, ειπέ τούτο προς την εκκλησίαν. αλλ’ εάν και της εκκλησίας παρακούση, ας είναι εις σε ως ο εθνικός και ο τελώνης. Αληθώς σας λέγω, Όσα εάν δέσητε επί της γης, θέλουσιν είσθαι δεδεμένα εν τω ουρανώ, και όσα εάν λύσητε επί της γης, θέλουσιν είσθαι λελυμένα εν τω ουρανώ. Πάλιν σας λέγω ότι εάν δύο από σας συμφωνήσωσιν επί της γης περί παντός πράγματος, περί του οποίου ήθελον κάμει αίτησιν, θέλει γείνει εις αυτούς παρά του Πατρός μου του εν ουρανοίς. Διότι όπου είναι δύο ή τρείς συνηγμένοι εις το όνομά μου, εκεί είμαι εγώ εν τω μέσω αυτών. Τότε προσελθών προς αυτόν ο Πέτρος, είπε. Κύριε, ποσάκις αν αμαρτήση εις εμέ ο αδελφός μου και θέλω συγχωρήσει αυτόν; έως επτάκις;
Λέγει προς αυτόν ο Ιησούς. Δεν σοι λέγω έως επτάκις, αλλ’ έως εβδομηκοντάκις επτά.»
Ο στίχος που ακολουθεί την απάντηση του Κυρίου στον Πέτρο είναι η αρχή της παραβολής του οφειλέτη των δέκα χιλιάδων ταλάντων. Βλέπουμε όμως το θέμα των συμφραζομένων είναι η συγχώρεση. Ο Κύριος εξήγησε τι θα πρέπει να γίνει όταν ένας αδελφός αμαρτάνει εναντίον μας. Ρωτάει λοιπόν ο Πέτρος πόσες φορές θα πρέπει να συγχωρέσει τον αδερφό του; Ίσως σκέφτονταν ως εξής: «Εντάξει Κύριε ... αν αυτός ο αδερφός αμαρτήσει εναντίον μου μπορώ να τον συγχωρέσω την πρώτη φορά, ακόμα και την δεύτερη και την τρίτη φορά … θα πρέπει σίγουρα να του δώσω περισσότερες ευκαιρίες. Αλλά μετά από μερικές φορές, νομίζω ότι είναι αρκετά! Του έδωσα πολλές ευκαιρίες αλλά επαναλαμβάνει συνέχεια το ίδιο λάθος. Για πόσο θα αντέχω αυτή την κατάσταση;». Για τον Πέτρο επτά φορές ήταν αρκετές. Αν το ίδιο λάθος επαναλαμβάνονταν πάνω από επτά φορές, τότε πιθανόν να μην έδινε άλλη ευκαιρία στον αδερφό του. Αρκετά πια! Φανταστείτε και ο Θεός να ακολουθούσε την αρχή των μετρημένων ευκαιριών και της περιορισμένης συγχώρεσης με μας. Φανταστείτε να είχε ένα ορισμένο όριο πέρα από το οποίο να έλεγε: «Αρκετά πια μαζί σου. Δεν μπορώ να αντέξω εσένα και τον χαρακτήρα σου περισσότερο. Σου έδωσα αρκετές ευκαιρίες και αυτή ήταν η τελευταία σου. Τέλος!» Ευτυχώς για όλους μας ο Θεός δεν κάνει κάτι τέτοιο. Πέρα από το «ασυγχώρητο αμάρτημα», δεν υπάρχει καμιά άλλη αμαρτία που δεν μπορεί να συγχωρεθεί και κανένα όριο στις φορές που ένα αμάρτημα μπορεί να συγχωρεθεί. Στην Ιωάννου Α 1:8-10, 2:1-2 ο Λόγος λέει:
Ιωάννου Α 1:8-10, 2:1-2
«Εάν είπωμεν ότι αμαρτίαν δεν έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια δεν είναι εν ημίν. Εάν ομολογώμεν τας αμαρτίας ημών, είναι πιστός και δίκαιος, ώστε να συγχωρήση εις ημάς τας αμαρτίας και καθαρίση ημάς από πάσης αδικίας. Εάν είπωμεν ότι δεν ημαρτήσαμεν, ψεύστην κάμνομεν αυτόν, και ο λόγος αυτού δεν υπάρχει εν ημίν. Τεκνία μου, ταύτα σας γράφω διά να μη αμαρτήσητε. Και εάν τις αμαρτήση, έχομεν παράκλητον προς τον Πατέρα, τον Ιησούν Χριστόν τον δίκαιον. και αυτός είναι ιλασμός περί των αμαρτιών ημών, και ουχί μόνον περί των ημετέρων, αλλά και περί όλου του κόσμου.»
Ο Λόγος λέει αυτά τα πράγματα ώστε να μην αμαρτήσουμε. Αλλά αν αμαρτήσουμε και ομολογήσουμε τις αμαρτίες μας στον Θεό, αυτός είναι πιστός και δίκαιος για να μας συγχωρέσει. Σ’ Αυτόν υπάρχει ατελείωτη συγχώρεση! Δεν είναι «μέχρι επτά φορές και μετά τέλος»! Δεν είναι «δεν μπορώ να αντέξω άλλο με σένα γι’ αυτόν και γι’ αυτόν τον λόγο»! Στον Θεό υπάρχει ατελείωτη συγχώρεση. Πιστεύω ότι αυτό είναι ένα από τα πιο υπέροχα νέα της Χριστιανικής πίστης! Γι’ αυτό και ο Κύριος γυρίζοντας στον Πέτρο του είπε «Δε σου λέω επτά φορές αλλά εβδομήντα επτά φορές επτά», εννοώντας «δεν υπάρχει όριο Πέτρο. Όπως ο Πατέρας συγχωρεί εσένα έτσι και συ θα πρέπει να συγχωρείς τον αδερφό σου». Όπως υπάρχει ατελείωτη συγχώρεση από τον Πατέρα για τις αμαρτίες μας, έτσι πρέπει να υπάρχει ατελείωτη συγχώρεση από μας στις αμαρτίες των αδερφών μας. Αν λοιπόν ποτέ φτάσεις στο σημείο να σκεφτείς ότι «αρκετά πια. Δεν μπορώ να συγχωρώ αυτόν τον αδερφό άλλο», σκέψου τις χιλιάδες φορές που ο Θεός σε συγχώρεσε και θα συνεχίσει να σε συγχωρεί. Πιστεύω ότι θα αλλάξεις γνώμη.
Η παραβολή του οφειλέτη των δέκα χιλιάδων ταλάντων
Ήταν λοιπόν αναφορικά με τον θέμα της ατελείωτης συγχώρεσης που θα πρέπει να έχουμε ο ένας προς τον άλλο που ο Κύριος είπε την παραβολή του οφειλέτη των δέκα χιλιάδων ταλάντων. Αυτή η παραβολή ακολουθεί αμέσως μετά τον διάλογο με τον Πέτρο και δίνεται στους στίχους 23-35 του κατά Ματθαίου 18:
Κατά Ματθαίο 18:23-35
«Διά τούτο η βασιλεία των ουρανών ωμοιώθη με άνθρωπον βασιλέα, όστις ηθέλησε να θεωρήση λογαριασμόν μετά των δούλων αυτού. Και ότε ήρχισε να θεωρή, εφέρθη προς αυτόν εις οφειλέτης μυρίων ταλάντων. Και επειδή δεν είχε να αποδώση, προσέταξεν ο κύριος αυτού να πωληθή αυτός και η γυνή αυτού και τα τέκνα και πάντα όσα είχε, και να αποδοθή το οφειλόμενον. Πεσών λοιπόν ο δούλος προσεκύνει αυτόν, λέγων. Κύριε, μακροθύμησον εις εμέ, και πάντα θέλω σοι αποδώσει. Σπλαγχνισθείς δε ο κύριος του δούλου εκείνου, απέλυσεν αυτόν και το δάνειον αφήκεν εις αυτόν. Αφού όμως εξήλθεν ο δούλος εκείνος, εύρεν ένα των συνδούλων αυτού, όστις εχρεώστει εις αυτόν εκατόν δηνάρια, και πιάσας αυτόν έπνιγε, λέγων. Απόδος μοι ο, τι χρεωστείς. Πεσών λοιπόν ο σύνδουλος αυτού εις τους πόδας αυτού, παρεκάλει αυτόν λέγων. Μακροθύμησον εις εμέ, και πάντα θέλω σοι αποδώσει. Εκείνος όμως δεν ήθελεν, αλλ’ απελθών έβαλεν αυτόν εις φυλακήν, εωσού αποδώση το οφειλόμενον. Ιδόντες δε οι σύνδουλοι αυτού τα γενόμενα, ελυπήθησαν σφόδρα και ελθόντες εφανέρωσαν προς τον κύριον αυτών πάντα τα γενόμενα. Τότε προσκαλέσας αυτόν ο κύριος αυτού, λέγει προς αυτόν. Δούλε πονηρέ, παν το χρέος εκείνο σοι αφήκα, επειδή με παρεκάλεσας. δεν έπρεπε και συ να ελεήσης τον σύνδουλόν σου, καθώς και εγώ σε ηλέησα; Και οργισθείς ο κύριος αυτού παρέδωκεν αυτόν εις τους βασανιστάς, εωσού αποδώση παν το οφειλόμενον εις αυτόν. Ούτω και ο Πατήρ μου ο επουράνιος θέλει κάμει εις εσάς, εάν δεν συγχωρήσητε εκ καρδίας σας έκαστος εις τον αδελφόν αυτού τα πταίσματα αυτών.»
Η φράση «δια τούτο» που ανοίγει την παραβολή την συνδέει με ότι ο Κύριος έχει πει στους στίχους 15-22 σχετικά με την συγχώρεση. Ο Θεός έφερε στο μυαλό μου αυτή την παραβολή δίνοντας μου παράλληλα την ακόλουθη ερμηνεία. Ο βασιλιάς είναι ο Θεός, ο οφειλέτης των δέκα χιλιάδων ταλάντων είμαι εγώ, ο οφειλέτης που μου χρωστάει 100 δηνάρια είναι ο αδερφός μου που έχει αμαρτήσει εναντίον μου, τα τάλαντα είναι ένα μέτρο της αμαρτίας. Οι αμαρτίες μου προς τον Θεό είναι σαν εκατομμύρια (η αξία ενός ταλάντου ήταν πολύ μεγάλη). Πολλές, καθημερινές, και πολλές φορές οι ίδιες ξανά και ξανά. Πηγαίνω στον Θεό για συγχώρεση και με συγχωρεί. Το αίμα του Ιησού Χριστού με καθαρίζει από όλες τις αμαρτίες μου. Ο Θεός έχει διαγράψει όλα μου τα παλιά χρέη και σβήνει κάθε καινούργιο. Έτσι μπορώ να περπατώ ελεύθερος χρεών. Αλλά να τώρα αυτός ο αδερφός μου… έρχεται και αμαρτάνει εναντίον μου. Όμως αντί να σκεφτώ «είμαι οφειλέτης προς τον Θεό επίσης. Αυτός συγχωρεί εμένα και το χρέος μου κάθε μέρα. Το ίδιο λοιπόν θα κάνω και εγώ στον αδερφό μου» λέω, «Όχι. Δεν μπορώ να δεχτώ άλλο τα χρέη σου. Αρκετά πια. Δεν πρόκειται να συγχωρήσω αυτό. Βάλτε αυτόν τον αδερφό στην φυλακή. Πετάξτε τον έξω. Δεν θέλω να τον ξέρω άλλο (ή πιο απατηλά: «Ας κρατήσω τις αποστάσεις μου απ’ αυτόν»)». Όταν συμπεριφερόμαστε μ’ αυτόν τον τρόπο έχουμε ξεχάσει από τι ο Θεός μας έχει συγχωρέσει. Και όχι μόνο αυτό αλλά κρίνοντας τον αδερφό μας κατ’ αυτόν τον τρόπο προσκαλούμε την κρίση του Θεού στην ζωή μας! Δείτε τι ο Κύριος είπε:
Κατά Ματθαίο 18:32-35
«Τότε προσκαλέσας αυτόν ο κύριος αυτού, λέγει προς αυτόν. Δούλε πονηρέ, παν το χρέος εκείνο σοι αφήκα, επειδή με παρεκάλεσας. δεν έπρεπε και συ να ελεήσης τον σύνδουλόν σου, καθώς και εγώ σε ηλέησα; Και οργισθείς ο κύριος αυτού παρέδωκεν αυτόν εις τους βασανιστάς, εωσού αποδώση παν το οφειλόμενον εις αυτόν.
Ούτω και ο Πατήρ μου ο επουράνιος θέλει κάμει εις εσάς, εάν δεν συγχωρήσητε εκ καρδίας σας έκαστος εις τον αδελφόν αυτού τα πταίσματα αυτών.»
Όταν αντί να συγχωρήσουμε τον αδερφό μας δρούμε σαν κριτές, περνώντας κρίση και τιμωρία πάνω του, τότε προσκαλούμε και την κρίση και τιμωρία του Θεού στην ζωή μας και στις αμαρτίες μας! Ο Ιησούς είναι ξεκάθαρος: «Ούτω και ο Πατήρ μου ο επουράνιος θέλει κάμει εις εσάς». Αυτό που στην ουσία μας λέει είναι «πρόσεχε. Αν δρας σαν κριτής για τις αμαρτίες του αδερφού σου απέναντι σου, να περιμένεις τότε τον Θεό να αρχίσει να δρα σαν ΚΡΙΤΗΣ και να αρχίσει να κάνει κρίση και στις αμαρτίες σου επίσης. Αντί για συγχώρεση του χρέους, να περιμένεις τιμωρία! Αντί για ελεύθερη από χρέη ζωή μπορεί να «ριχτείς στην φυλακή». Μπορεί να μην μας αρέσει αυτό αλλά έτσι είναι!
Συγχώρεση: Άλλες αναφορές
Εδώ είναι και κάποιες ακόμα αναφορές στην συγχώρεση, ειδικά για εκείνους που έχουν σαν δεδομένη την συγχώρεση του Θεού, βρίσκουν όμως πολύ δύσκολο να συγχωρούν οι ίδιοι τους άλλους:
Κατά Ματθαίο 6:12-15
«και συγχώρησον εις ημάς τας αμαρτίας ημών, καθώς και ημείς συγχωρούμεν εις τους αμαρτάνοντας εις ημάς. και μη φέρης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ελευθέρωσον ημάς από του πονηρού. Διότι σου είναι η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα εις τους αιώνας. αμήν.
Διότι εάν συγχωρήσητε εις τους ανθρώπους τα πταίσματα αυτών, θέλει συγχωρήσει και εις εσάς ο Πατήρ σας ο ουράνιος. εάν όμως δεν συγχωρήσητε εις τους ανθρώπους τα πταίσματα αυτών, ουδέ ο Πατήρ σας θέλει συγχωρήσει τα πταίσματά σας.»
Κατά Μάρκο 11:25-26
«Και όταν ίστασθε προσευχόμενοι, συγχωρείτε εάν έχητέ τι κατά τινός,
διά να συγχωρήση εις εσάς και ο Πατήρ σας ο εν τοις ουρανοίς τα αμαρτήματά σας. Αλλ’ εάν σεις δεν συγχωρήτε, ουδέ ο Πατήρ σας ο εν τοις ουρανοίς θέλει συγχωρήσει τα αμαρτήματά σας.»
Κατά Λουκά 6:36-37
«Γίνεσθε λοιπόν οικτίρμονες, καθώς και ο Πατήρ σας είναι οικτίρμων.
Και μη κρίνετε, και δεν θέλετε κριθή. μη καταδικάζετε, και δεν θέλετε καταδικασθή. συγχωρείτε, και θέλετε συγχωρηθή. δίδετε, και θέλει δοθή εις εσάς. μέτρον καλόν, πεπιεσμένον και συγκεκαθισμένον και υπερεκχυνόμενον θέλουσι δώσει εις τον κόλπον σας.
Διότι με το αυτό μέτρον, με το οποίον μετρείτε, θέλει αντιμετρηθή εις εσάς.»
Τι θα έλεγες αν ο Θεός σταματούσε να σε συγχωρεί; Ή πως θα σου φαίνονταν αν άρχιζε να κάνει κρίση στις αμαρτίες σου; Τρομερό έτσι; Και όμως, αυτό ακριβώς θα συμβεί αν δεν συγχωρούμε τους άλλους και φυλάμε στην καρδιά μας αμαρτίες και πληγές που μπορεί να μας έχουν δώσει, αρνούμενοι σ’ αυτούς το δώρο της συγχώρεσης. Αν δεν συγχωρούμε δεν θα συγχωρεθούμε. Αυτό καταλαβαίνω εγώ από τον Λόγο. Ποιος αλήθεια το θέλει αυτό; Σίγουρα όχι εγώ και ελπίζω ούτε και σεις!
Προς Εφεσίους 4:32
«γίνεσθε δε εις αλλήλους χρηστοί, εύσπλαγχνοι, συγχωρούντες αλλήλους, καθώς ο Θεός συνεχώρησεν εσάς διά του Χριστού.»
Προς Κολοσσαείς 3:13
«υποφέροντες αλλήλους και συγχωρούντες εις αλλήλους, εάν τις έχη παράπονον κατά τινός.
καθώς και ο Χριστός συνεχώρησεν εις εσάς, ούτω και σείς.»
Αν κοιτάς για κάποιο μέτρο συγχώρεσης, εδώ είναι γραμμένο για σένα: «καθώς ο Θεός συνεχώρησεν εσάς δια του Χριστού» και «καθώς ο Χριστός συνεχώρησεν εις εσάς, έτσι και σεις».
Συμπέρασμα
Η αμαρτία είναι μια πραγματικότητα και όπως άλλοι αμαρτάνουν εναντίον μας έτσι και εμείς αμαρτάνουμε απέναντι σε άλλους και στον Θεό. Οποτεδήποτε το βρίσκεις δύσκολο να συγχωρείς, οποτεδήποτε έρχεσαι αντιμέτωπος με ίδιες συμπεριφορές και αμαρτίες που επαναλαμβάνονται, σκέψου την συγχώρεση του Θεού. Σκέψου πόσες φορές σε έχει συγχωρέσει και θα συνεχίσει να σε συγχωρεί. Είμαστε όλοι οφειλέτες χιλιάδων ταλάντων και αυτό που μας οφείλεται είναι μερικά δηνάρια. Συγχώρεσε και ξέχασε αυτό το μικρό χρέος.