Bijbelse Waarheden

Het woord “hart” in de Bijbel (PDF) PDF-Versie

Het woord “hart” in de Bijbel



Het woord “hart” is een van de meest gebruikte woorden in de Bijbel. Het komt zowaar 876 keer voor en in dit artikel wil ik kijken naar sommigen van deze referenties.

1. De boom en de vruchten

Om te beginnen, laat ons naar Mattheus 12:33-35 gaan. Daar zegt Jezus Christus

Mattheus 12:33-35
“Want aan de vrucht wordt de boom gekend.... Want uit de overvloed van het HART spreekt de mond. De goede mens brengt goede dingen voort uit de goede schat van het hart, en de slechte mens brengt slechte dingen voort uit de slechte schat.

Ook Mattheus 7:16-18 vertelt ons:
“Men plukt toch geen druif van doornstruiken of vijgen van distels? Zo brengt iedere goede boom goede vruchten voort en een slechte boom brengt slechte vruchten voort. Een goede boom kan geen slechte vruchten voortbrengen en een slechte boom kan geen goede vruchten voortbrengen.

Een vrucht is altijd het product van een boom die het voortbrengt. Geen enkel fruit wordt geproduceerd zonder boom, en het kan ook niet verschillen van de boom die het voortbrengt. De Heere gebruikt hier dit beeld om ons te vertellen dat hetgene wat een mens voortbrengt het overeenkomstig resultaat is van de schat die hij in zijn hart heeft. Een goed hart brengt goede vruchten voort en een slecht hart, slechte vruchten. Zoals Spreuken 4:23 ons vertelt:

Spreuken 4:23
“Bescherm je hart boven alles wat te behoeden is, want daaruit zijn de uitingen van het leven.

Uit het hart komen de uitingen van het leven d.w.z de resultaten, de vruchten die we voortbrengen in ons leven. Dus, het hart en wat daarin gaat, bepaalt de vruchten die eruit komen.

ii) Het Woord en de vruchten

Gezien hebbend dat de resultaten die we voortbrengen in ons leven afhankelijk zijn van de schatten die we in ons hart hebben, en aannemend dat we alles willen doen om goede vruchten voort te brengen, zullen we nu zien welke goede schat geschikt is voor zulke vruchten. Hiervoor gaan we naar Spreuken 4:20. Daar spreekt God als een Vader en zegt:

Spreuken 4:20-21
“Mijn zoon, sla acht op mijn woorden, neig je oor tot wat ik zeg. Laat ze niet wijken van je ogen, bewaar ze in het binnenste van je hart.”

Onze Vader roept ons op om acht te slaan op zijn woorden, ons oor te neigen tot wat Hij zegt en zijn woorden in het binnenste van ons hart te bewaren. Zoals we eerder al zagen, de schatten die we in ons hart hebben bepalen de vruchten die we voortbrengen in ons leven. Dit geldt eveneens voor het Woord van God. Dat brengt ook vruchten voort wanneer we het in ons hart bewaren. Wat voor vruchten dat zijn, lezen we in vers 21:

Spreuken 4:21-22
bewaar ze [God's woorden] in het binnenste van je hart. Ze zijn immers leven voor wie ze vinden, en genezing voor heel hun vlees.

De woorden van God, bewaard in het hart, zijn leven en gezondheid. Zoals Jezus zei in Mattheus 4:4

Mattheus 4:4
“De mens zal niet van brood alleen leven, maar van elk woord dat uit de mond van God komt.

Het is onmogelijk voor de mens te leven zonder het Woord van God. Maar om de goede vrucht van het Woord voort te brengen moet hij dit Woord in zijn hart bewaren. Zoals Jezus vertelde in zijn uitleg van de welbekende gelijkenis van de zaaier:

Lucas 8:11-15
“Dit is de gelijkenis: Het zaad is het Woord van God. Zij bij wie langs de weg gezaaid wordt, zijn zij die het horen; maar daarna komt de duivel en neemt het Woord uit hun hart weg, opdat zij niet geloven en zalig worden. Zij bij wie op de rots gezaaid wordt, zijn zij die het Woord met vreugde ontvangen, wanneer zij het gehoord hebben. Maar dezen, die maar voor een bepaalde tijd geloven, hebben geen wortel, en in een tijd van verzoeking worden zij afvallig. En bij wie het zaad in de dorens valt, dat zijn zij die het hebben gehoord, maar die gaandeweg door de zorgen en rijkdom en genietingen van het leven verstikt worden en geen vrucht dragen. En waar het zaad in de goede aarde valt, dat zijn zij die het Woord horen, het in een oprecht en goed hart vasthouden, en in volharding vruchten voortbrengen.

Het is het Woord van God, vernomen en bewaard in een goed en nobel hart, dat goede vruchten voorbrengt, het overvloedige leven, precies zoals God verlangt dat wij hebben (Johannes 10:10)

3. God kijkt naar het hart en verlangt ons hart

Dat de Heere geinteresseerd is in het hart blijkt ook duidelijk uit andere delen van het Woord. Zo lezen we in 1 Samuel 16:7:

1 Samuel 16:7
“Het is namelijk niet wat de mens ziet, want de mens ziet aan wat voor ogen is, maar de Heere ziet het HART aan

De Heere is geinteresseerd in het hart. Hij geeft niet om uiterlijke verschijning d.w.z of wij goed en vroom lijken te zijn. De Farizeeen waren zo. Uiterlijk leken zij vroom maar van binnen waren zij huichelaars! Zoals Jezus Christus zo kenmerkend tegen hen zei:

Lucas 16:15
“En Hij zei tegen hen: U bent het die uzelf rechtvaardigt voor de mensen, maar God kent uw hart.”

God kent ons hart en zoals 1 Korinthe 4:5 zegt, er zal een dag komen wanneer de Heere “wat in de duisternis verborgen is aan het licht zal brengen en de voornemens van het hart openbaar zal maken. En dan zal ieder van God lof ontvangen.” In tegenstelling tot de mens die belang stelt in het uiterlijk is God geinteresseerd in het innerlijk, het hart. Daarom zegt Hij in Spreuken 23:26

Spreuken 23:26
“Mijn zoon, geef mij JE HART, en laten je ogen behagen scheppen in mijn wegen.”

Veel mensen zijn bereid om verschillende dingen te doen in de naam van de Heere. Maar wat Hij wil is dat we Hem simpelweg ons hart geven. Hij wil niet eerst de vruchten, onze werken, maar de boom die de vruchten voortbrengt. Als die boom -ons hart- aan Hem behoort, dan zullen de vruchten die voortkomen ook goed zijn, komend vanuit een hart, overgegeven aan en geleid door Hem.

4. “Met heel uw hart”

Niet alleen is God geinteresseerd in ons hart, maar Hij verlangt het ook in zijn geheel. Beginnend in Mattheus 22:35-38 lezen we:

Mattheus 22:35-37
“En een van hen, een wetgeleerde, vroeg om Hem te verzoeken: Meester, wat is het grote gebod in de wet? Jezus zei tegen hem: U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand.

Eveneens Deuteronomium 10:12
“Nu dan, Israël, wat vraagt de HEERE, uw God, van u dan de HEERE, uw God, te vrezen, in al Zijn wegen te gaan, Hem lief te hebben en de HEERE, uw God, te dienen, MET HEEL UW HART en met heel uw ziel

Deuteronomium 4:29
“Dan zult u daar de HEERE, uw God, zoeken en u zult Hem vinden, als u Hem MET HEEL UW HART EN HEEL UW ZIEL zoekt

Jeremia 29:13
“U zult Mij zoeken en vinden, WANNEER U NAAR MIJ ZULT VRAGEN MET HEEL UW HART

Joel 2:12-13
“Ook nu echter, spreekt de HEERE, bekeer u tot Mij MET HEEL UW HART... scheur uw hart en niet uw kleren. Bekeer u tot de HEERE, uw God, want Hij is genadig en barmhartig, geduldig en rijk aan goedertierenheid.”

Spreuken 3:1,2,5,6
“Mijn zoon, vergeet mijn onderricht niet, en laat je hart mijn geboden in acht nemen, want lengte van dagen en jaren van leven en vrede zullen ze voor jou vermeerderen... Vertrouw op de HEERE MET HEEL JE HART, en steun op je eigen inzicht niet. Ken Hem in al je wegen, dan zal Híj je paden rechtmaken.”

Ik heb de bovenstaande schriftgedeelten gekozen vanwege de verwijzingen naar “HEEL het hart”. God verlangt ons HELE hart. Hij wil dat wij Hem liefhebben met heel ons hart, Hem zoeken met ons hele hart, Hem dienen met heel ons hart, Hem vertrouwen met heel ons hart en naar Hem terugkeren met heel ons hart. Zoals 2 Kronieken 6:14 zegt: de Heere “houdt het verbond en de goedertierenheid tegenover Zijn dienaren DIE MET HEEL HUN HART WANDELEN VOOR ZIJN AANGEZICHT

5. Zonde: Een zaak van het hart

Zoals we inmiddels gezien hebben, God ziet op het hart. Het is daarom geen verrassing dat Hij de zonde ook als een zaak van het hart beschouwt. In Mattheus 5:27-28 lezen we:

Mattheus 5:27-28
“U hebt gehoord dat tegen het voorgeslacht gezegd is: U zult geen overspel plegen. Maar Ik zeg u dat al wie naar een vrouw kijkt om haar te begeren, IN ZIJN HART al overspel met haar gepleegd heeft “

Dit schriftgedeelte heeft velen verward omdat men de zonde verbindt met uiterlijke daden. Maar God doet dit niet. Hij verbindt zonde met het hart, het innerlijk van de mens, datgene waar Hij naar kijkt. Wanneer het kwaad deel uitmaakt van ons hart is het zonde, ongeacht of en wanneer het zich zal uiten.1 Zoals Psalm 66:18 zegt:

Psalm 66:18
Had ik in mijn hart onrecht op het oog gehad, de Heere zou mij niet hebben gehoord.”

En in Jesaja 59:1-2 zien we:
“Zie, de hand van de HEERE is niet te kort dat ze niet zou kunnen verlossen, en Zijn oor is niet toegestopt dat het niet zou kunnen horen. Maar uw ongerechtigheden maken scheiding tussen u en uw God, uw zonden doen Zijn aangezicht voor u verborgen zijn, zodat Hij u niet hoort.

Zonde verbreekt onze gemeenschap met God en zoals uit het bovenstaande blijkt, dit gebeurt op het moment dat zonde in ons hart bevrucht raakt. Daarom is het zo noodzakelijk ons hart te bewaken; om net als David God te vragen ons hart te reinigen van alle ongerechtigheid (Psalm 51:9-10, 139:23-24); om te checken en te filteren wat ons hart binnengaat, ervan verzekerd te zijn dat God en Zijn Woord de enige is die daar heerst.

6 Conclusie

In dit artikel hebben we gekeken naar schriftgedeelten die naar het hart verwijzen. Wanneer er in de Schriften 876 verwijzingen zijn naar het woord “hart” is het duidelijk dat we onmogelijk dit onderwerp in 10 bladzijden compleet kunnen behandelen. Desondanks hopen we dat wat we gezien hebben, duidelijk maakt hoe belangrijk het hart is en hoeveel waarde God eraan hecht. Zodoende zagen we:

i) Het hart, het innerlijke deel van ons wezen, is de boom waarvan de vruchten die we in ons leven voortbrengen afhankelijk zijn. Wanneer datgene wat we in ons hart hebben goed is dan zullen de vruchten die we voortbrengen ook goed zijn, en omgekeerd.

ii) Opdat het hart goede vruchten voortbrengt is het noodzakelijk dat het het Woord van God bevat. De woorden van God, in ons hart bewaard, zijn leven.

iii) Aangezien de vruchten die we dragen afhankelijk zijn van de schat die we in ons hart bewaren (Mattheus 7:16-18) en sinds goede vruchten alleen voortgebracht worden door diegenen die het Woord van God in hun hart bewaren (Lucas 8:15) kunnen we concluderen dat wanneer het Woord van God ons vertelt om boven alles ons hart te bewaken het niet bedoelt dat we de kwade schat die zich daar kan bevinden moeten bewaren. Die moeten we verwijderen en in plaats ervan moeten we zorgen altijd de goede schat te hebben die ons goede vruchten en leven kan geven: het Woord van God.

iv) Het hart is datgene waar God naar kijkt en wat Hij van ons verlangt.

v) Hij wil dat wij Hem liefhebben met heel ons hart.

vi) Dat wij Hem dienen met heel ons hart.

vii) Dat wij Hem zoeken met heel ons hart.

viii) Wanneer wij afwijken van Zijn wegen, dat wij tot Hem terugkeren met heel ons hart.

ix) Dat wij Hem vertrouwen met heel ons hart.

x) En tenslotte hebben we gezien dat zonde een zaak van het hart is en als zodanig moet worden behandeld.

Mogen we zodoende ons hele hart aan de Vader geven, zoals Hij ons oproept. Zoals de Heere zei:

Johannes 15:4-8
“Blijf in Mij, en Ik in u. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, als zij niet in de wijnstok blijft, zo ook u niet, als u niet in Mij blijft. Ik ben de Wijnstok, u de ranken; wie in Mij blijft, en Ik in hem, die draagt veel vrucht, want zonder Mij kunt u niets doen. Als iemand niet in Mij blijft, wordt hij buitengeworpen zoals de rank, en verdort, en men verzamelt ze en werpt ze in het vuur, en zij worden verbrand. Als u in Mij blijft en Mijn woorden in u blijven, vraag wat u maar wilt en het zal u ten deel vallen. Hierin wordt Mijn Vader verheerlijkt, dat u veel vrucht draagt en Mijn discipelen bent.”

Anastasios Kioulachoglou

 



Voetnoten

1. Zoals we reeds gezien hebben, “uit de overvloed van het hart spreekt de mond”(Mattheus 12:34), en “De goede mens brengt goede dingen voort uit de goede schat van het hart, en de slechte mens brengt slechte dingen voort uit de slechte schat.”(Mattheus 12:35). Wanneer je zonde in je hart bewaart zal deze zich vroeg of laat uiten in je handelingen.